Minder aanvoer, lagere tomatenprijzen

Door het slechte en donkere weer in de winter en het voorjaar is de tomatenproductie langzaam op gang gekomen. De prijzen liggen lager dan voorgaande jaren. Vanuit de zuidelijke landen komt nog importproduct.

De seizoenstart van de losse cherrytomaten in week 9 is slecht begonnen voor de telers. “Met name door de concurrentie vanuit Marokko en Tunesië waren de prijzen laag. Ook al is het kwalitatief niet goed, de markt heeft er toch last van”, zegt Ruud den Boer, commercieel directeur Oxin Growers. “De houdbaarheid van het Nederlandse product viel niet mee en was niet lang. Nu is deze wel beter.”

De commercieel directeur verwacht wel dat het importproduct snel opdroogt. “Als dat het geval is, hopen we op een positief prijseffect. Want de prijsvorming van rond 70-90 cent per kilo is voor begin mei nog steeds niet best. En dat terwijl er 8 tot 10% minder aanvoer is dan vorig jaar.”

Meer productie cherrytomaten

“Tot voor twee jaar werden de bekende troscherrytomatenrassen geteeld”, zegt Maarten Verhaegen, Divisiehoofd Groenten bij BelOrta. “Nu zijn telers ook hier overgestapt op virusresistente rassen. In tegenstelling tot andere tomatensegmenten zijn deze virusresistente cherrytomatenrassen vaak net wél even productief of zelfs iets productiever dan niet-resistente rassen. Hierdoor is er meer productie, die door een groter oppervlak ook nog is toegenomen, waardoor de markt onder druk staat en de prijzen heel wat lager zijn dan vorig jaar. Deze zwakke prijsvorming is niet best.” Voor troscherrytomaten was 2023 doorgaans een goed jaar. Hierdoor is het areaal cherrytomaten in België toegenomen. “Hiervoor is af en toe geen vaste afzet. Deze extra volumes zijn dan al voldoende om deze kleine afzetmarkt te destabiliseren.”

Meer areaal en meer import zorgt voor prijsdruk

Ook in Nederland is er meer troscherrytomaat aangeplant, zowel voor de traditionele als belichte teelt. Uit Tunesië komt ook product. Den Boer: “Meer areaal en meer import zorgt voor prijsdruk, die op de markt blijft staan. Kwalitatief is het Nederlandse wel goed.” Voor de aankomende periode weet de commercieel directeur niet wat het gaat worden. “De prijsvorming moet beter, want deze ligt minimaal 10-15% onder die van 2023.”

Importproduct nog voorradig

Naast de belichte zijn ook de traditionele tomatenteelten in productie. Verhaegen: “Door het donkere en slechte weer met weinig zoninstraling en soms zelfs ronduit koude buitentemperaturen valt de productie tegen. Deze komt dit jaar langzaam op gang. Door het koude weer is ook de consumptie nog laag.” Vanuit Spanje en Marokko worden nog steeds tomaten geïmporteerd. “De kwaliteit is vaak minder dan van het lokale product. Een aantal handelshuizen in met name Nederland bieden nog steeds goedkoop importproduct aan. Begin mei is de verkoopprijs van het importproduct 50 cent per kilo voor losse tomaten. De telers in Marokko krijgen daar niet veel voor. Voorlopig zijn er ook nergens productieproblemen; dat was vorig jaar wel anders.”

ToBRF-virusresistente rassen

Door de ontwikkelingen op het gebied van ToBRF-virusresistente rassen hebben veel telers in België de switch naar deze rassen gemaakt. “Deze rassen geven minder productie, maar wel zekerheid in aanvoer. Vorig jaar was er door het virus zeker 10% uitval van het tomatenareaal en dus ook productie. Waarschijnlijk is het nog groter geweest dan we weten.”

Het divisiehoofd vervolgt: “De kwaliteit van Belgische tomaten is goed, ook al worden er nu relatief nieuwe rassen geteeld. Het is niet te warm geweest. Dat is ook niet goed voor de ontwikkeling van het virus. Ondanks een lagere aanvoer worden de tomaten niet echt betaald.” Halverwege week 19 liggen de klokprijzen van BelOrta rond 65 cent voor losse tomaten. Door het slechte weer is er heel weinig vraag naar tomaten. Bovendien is er nog importproduct op de markt. “We hopen op mooi zomers weer en liefst zo snel mogelijk.”

Onrustige tomatenmarkt

Den Boer: “Op de tomatenmarkt is het onrustig en weinig zicht op wanneer het beter wordt. In de eerste week van het Holland-seizoen was de prijsvorming goed, maar daarna gingen de prijzen snel naar beneden. Voor de losse tomaten werd bij de eerste aanvoer 1,70-1,80 euro per kilo betaald en voor trostomaten 1,90-2,00 euro per kilo.” De productie van losse en trostomaten is door het slechte en donkere weer laat op gang gekomen. De aanvoer van losse tomaten en trostomaten liggen tussen 2 en 2,5 kilo per vierkante meter achter op 2023. De kwaliteit van de tomaten is in algemeenheid goed. “De marktprijzen liggen nu op een lager niveau, maar zijn gestabiliseerd.”

Op de tomatenmarkt is het onrustig en weinig zicht op wanneer het beter wordt

Verhaegen hoopt dat de markt zich gaat herstellen. “Dat kan door beter weer en met promotie-acties van grote supermarkten die aanslaan. Het is alleen jammer dat het heel vaak enkele maanden duurt voordat een aanvraag is geeffectueerd. Wij proberen proactief al bepaalde volumes te bemiddelen om op bepaalde aanvragen in te spelen. Toch kan het zo zijn dat, als een promotieactie doorgaat, het al te laat is voor het herstel van de markt.