Met welke gasprijs valt rendabel te telen?

Bedrijven die voor hun energie deels of helemaal van de dagmarkt afhankelijk zijn, moeten snel beslissen of ze dit wel kunnen dragen.

Dat zegt John Kruijt, partner in Enova. “De tuinbouw moet meer in scenario’s denken, net als de industrie doet. Denk niet: deze hoge gasprijs waait wel over. Want dan loop je het risico om failliet te gaan.”

Hoe schat jij de impact van de gasprijs op de bedrijven in?

“Normaal gesproken zijn de energiekosten 30 tot 40% van de totale kosten van het bedrijf. Als de gasprijs dan vertienvoudigt, dan kun je nagaan wat dat voor je bedrijfskosten betekent. De totale bedrijfskosten nemen toe met 300%. Zet dat af tegen een marge van bijvoorbeeld 20%, dan kun je nagaan dat veel bedrijven die niet kunnen bolwerken.”

Over wat voor bedragen praten we?

“De gasprijs is iets gedaald, maar begin deze week lag hij nog altijd rond € 0,85 per m3. Sommige bedrijven moeten nog meer dan een miljoen kuub inkopen, dus dan praat je over meer dan € 1,5 miljoen. Ik merk dat sommige tuinders, ook eigen klanten, wikken en wegen maar geen stap zetten om het lek te dichten. Ze gaan verder zonder dat ze een strategie hebben. Wat dan als komende winter zo doorgaat? Als je denkt, dit komt wel weer goed, dan loop je het risico om failliet te gaan.”

Wat moeten deze bedrijven doen?

“Telers die slechts gedeeltelijk energieposities hebben ingenomen, moeten zich afvragen: wat mag het maximaal kosten om met de teelt de winter door te gaan? Als dat te duur wordt, dan moeten ze wellicht besluiten om geen plantmateriaal aan te schaffen, of om de teelt op een laag pitje te zetten. De planten alleen in leven houden, om de kosten te drukken.”

Voor welke bedrijven geldt dit?

“Bedrijven die langdurige en grote posities rond de koers van 15 cent hebben ingenomen, zitten goed. Als de gasprijs stijgt, loopt hun voordeel verder op. Maar bedrijven die geen posities hebben ingenomen, krijgen de volle laag.”

En de sparkspread?

“Voor bedrijven die alleen warmte benutten wordt de pijn iets verzacht door de hoge sparkspread. Maar de warmte is zeker niet meer gratis. Stroom voor belichting is met de WKK iets goedkoper dan uit het net, maar nog heel duur.”

Maar telers hebben toch ook verplichtingen naar hun afnemers?

“Er zijn genoeg telers die hun afzet hebben vastgelegd in contracten. Zij zitten helemaal klem. Een deel zit al aan tafel met de afnemers, om te vertellen dat ze niet aan de contracten kunnen voldoen.”

Wat als bedrijven niets doen?

“Als bedrijven doorgaan en hopen op lagere prijzen, stapelen de schulden zich op. Dit kan meevallen, maar kan ook maanden gaan duren. Het is de vraag hoever banken daarin mee willen gaan. Fabrikanten van aluminum en kunstmest hebben al besloten om hun productie te verlagen. De glastuinbouw moet ook meer in scenario’s denken. Denk niet zonder meer: dit waait wel over.”

Had je dit kunnen zien aankomen?

“In het voorjaar met de slecht gevulde gasopslagen verwachtte ik wel dat de gasprijs zou gaan stijgen met een paar cent. Maar deze enorme stijging heb ik niet zien aankomen. Ik denk niemand.”