Mensenhandel en zelfreiniging

De advertentie over de Hollandse asperges met een roomsausje van moderne slavernij, was als je de kleine lettertjes goed las een oproep van de overheid om de buurman aan te geven. Hoe de het Rijk op een goedkope manier een serieus probleem te lijf wil.

Twee gerespecteerde vakbladen in de land- en tuinbouw hebben zonder zich daar al te zeer bewust van te zijn een voor telers aanstootgevende advertentie geplaatst. LTO-voorzitter Albert Jan Maat heeft duidelijk gesteld dat in zijn ledenblad Nieuwe Oogst dat niet had mogen gebeuren. Zijn eigen advertentieafdeling maakte echter dezelfde inschatting als die van Groenten & Fruit: niets onwelvoeglijks te zien, dus kan geplaatst.
In het verleden zorgde zaadbedrijf De Ruiter ook voor ophef met een advertentiecampagne. Het aanstootgevende zat hem toen in de naaktheid van de fotomodellen. Een man in klassieke Olympische pose met een strategisch vastgehouden bloemkool. Of een geknielde vrouw vanaf de rug gezien met twee witte kolen onder haar armen. Het idee was waarschijnlijk om kunst- en diepzinnig uit de hoek te komen met voortbrengselen van moeder natuur. De uitvoering was net te knullig om een run op de posters te laten ontstaan. De campagne was vooral memorabel vanwege een aantal opzeggingen door abonnees, die dit vanwege hun geloofsovertuiging niet konden aanzien.
In beide gevallen kun je de vraag stellen: hadden we die advertenties moeten weigeren? In beide gevallen moet het antwoord van een onafhankelijke nieuwsleverancier ‘nee’ luiden. De modellen van het zaadbedrijf waren ook in de jaren 90 al niet in overtreding van de geldende fatsoensnormen.

Zelfreinigend vermogen
Ook een oproep aan burgers om strafbare feiten door te geven aan de autoriteiten is niet in strijd met algemeen geldende fatsoensnormen. Dat die oproep gepaard gaat met de nogal vet aangezette suggestie dat er een luchtje zit aan Hollandse asperges in het algemeen, dat is vervelend voor al die telers die hun best doen om zich aan alle regels te houden. Maar we weten allemaal dat dat niet alle telers en alle uitzendbureaus ook echt lukt. En erger nog, dat niet alle telers en uitzendbureaus daar echt hun best voor doen. Ze doen hooguit hun best om met hun overtredingen uit het zicht te blijven.
Dat de overheid er zelf niet het geld voor over heeft om het probleem met meer inzet van controleurs en opspoorders aan te pakken, betekent dat de sector zelf aan zet is. Ook al is het aandeel ondernemers dat willens en wetens de wet overtreedt misschien maar 1 procentje klein, toch moet de ophef over deze advertentie vooral worden gebruikt om het zelfreinigend vermogen van de sector weer eens een graadje of 10 hoger te zetten. Dat heeft ook resultaat opgeleverd toen het ging om het al te royaal rondspuiten van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Nu gaat het om fatsoenlijk omgaan met andere mensen. Volgens mij een zaak die niet alleen veel imagoschade kan opleveren, maar die vooral om redenen van ethiek en moraliteit zwaarder nog op te nemen is dan 15 jaar geleden het terugdringen van milieuovertredingen.
LTO gaat in gesprek met de ngo Fair Work, die zich met deze materie bezighoudt. Kies daarin niet de slachtofferrol,want die past tuinders in dit dossier absoluut niet. Kies de aanval en maak aan iedereen duidelijk dat wie zijn medewerkers misbruikt op geen enkele steun en geen enkel begrip mag rekenen.