Meeldauw op de loer bij energiebesparing aardbei

In een onderzoek met aardbei in het kader van Kas2030 wordt geprobeerd een goede klimaatstrategie op te stellen, die energiebesparing combineert met ziektebeheersing (meeldauw) en vruchtkwaliteit. Hiervoor worden veel metingen verricht in de grenslaag van bladeren en vruchten en middenin het gewas. De relatieve luchtvochtigheid (RV) vlakbij het blad en middenin het gewas is tot 15% hoger dan in de kaslucht. Dit kan tot meer meeldauwaantasting leiden.

Variatie in luchtvochtigheid

Er is een direct verband tussen de omstandigheden in de kas en de ontwikkeling van ziekten. Een voorbeeld is meeldauw op de bladeren en vruchten van aardbei. Aardbeientelers streven uit productie- en kwaliteitsoogpunt naar een groot temperatuurverschil tussen de dag en de nacht, met als gevolg dat de RV ook sterk varieert. Dat bevordert helaas de meeldauw.

Ideale teeltstrategie

Kieming van de sporen vindt plaats bij een hoge RV en de verdere ontwikkeling van groei van de schimmel bij een lagere RV. Er moet dus een teeltstrategie worden gevonden die energiezuinig telen combineert met RV’s die meeldauw niet bevorderen.

In Kas2030 zijn uitgebreide metingen verricht aan het klimaat boven het aardbeiengewas (waar de meetbox hangt), tussen de bladeren in het gewas en met microsensoren in de grenslaag van bladeren en vruchten. Want de meeldauw bevindt zich in de grenslaag. Deze drie klimaten worden met rekenregels aan elkaar verbonden.

_{Artikel gaat verder onder de video}

Eerste meetresultaten

De RV in de kaslucht, tussen de bladeren en in de grenslagen van blad en vrucht was ’s nachts 80 tot 85%. De RV tussen de bladeren en in de grenslaag van het blad zakte overdag tot 70 à 75%, die in de kaslucht en in de grenslaag van de vrucht tot 60 à 65%. Het verschil wordt veroorzaakt door de verdamping. Die zorgt ervoor dat de RV tussen de bladeren en in de grenslaag van het blad overdag wat hoger blijft.

Het blijkt dus dat de RV in de grenslaag van de vrucht meer varieert dan in de grenslaag van het blad. Dat speelt meeldauw op vruchten in de kaart. In het onderzoek worden deze effecten met natuurkundige rekenregels in een model aan elkaar gekoppeld, om ze naar andere klimaatomstandigheden te kunnen uitbreiden.

Onderzoek klimaatkamers

Begin 2021 worden in klimaatkamers de invloeden van temperatuur en RV op de kieming en ontwikkeling nauwkeurig bepaald, zodat alle informatie beschikbaar is om veranderingen in het kasklimaat te koppelen aan die van de meeldauwdruk. Er worden dan klimaatscenario’s voorgesteld die met aardbeientelers worden besproken om tot een praktisch haalbare, energiezuinige teeltstrategie te komen. Deze moeten tot minder meeldauwinfectie leiden.

Het onderzoek wordt gefinancierd door Kas als Energiebron, het actie- en innovatieprogramma van het ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland.