Mechanisch of handmatig asperges oogsten is vooral een rekensom

Mechanisch of handmatig asperges oogsten is vooral een rekensom Mechanisch asperges oogsten komt in Nederland niet van de grond, want ‘kan niet uit’. In het buitenland wordt dat anders beleefd. Is dat beredeneerd, of is het gevoel in de onderbuik? Inzicht hierin begint met rekenen. Een voorzet hiertoe is gegeven in Groenten & Fruit nr. 18 (4 september 2015)

In het artikel wordt verwezen naar het verhaal ‘Handmatig oogsten steekt mechanische oogst de loef af, in de uitgave van G&F nr. 1 van 9 januari 2015.

Productie

Voor de berekening van de netto aspergeproductie in handoogst is uitgegaan van 8 productiejaren. Het eerste oogstjaar is de productie per hectare 3000 kilo, het tweede jaar 5000 kilo en de volgende productiejaren 8000 kilo (tabel 1).

Voor de machinale oogst (tabel 2) zijn dezelfde productiehoeveelheden aangehouden, dan elk jaar met 15, 20 of 25 procent verlies. Op basis daarvan is ook de productie over de gehele teelt vastgesteld.

Teeltkosten

De ‘Kosten teelt’ zijn gebaseerd op bedrijfseconomische berekeningen van DLV-Plant. Daarin zijn meegenomen: de kosten voor de planten, aanlegkosten, toegerekende teeltkosten, verwarming, afzetkosten en rente en afschrijving. Die zijn omgerekend het eerste oogstjaar €7822,-, het tweede oogstjaar €8542, en het 3e tot en met 8e oogstjaar €9622,- (jaarlijks).

Oogstprestatie

Voor de berekening van de oogstkosten is bij handoogsten gerekend met 1,5 persoon per hectare, en met 55 oogstdagen á 8 uur. De arbeidskosten zijn €13,50 euro per uur (zie onderstaande paragraaf)

Er is gerekend met een bedrijfsgrootte van 10 hectare oogstbare asperges. Een mechanisch oogstende machine heeft een capaciteit van 1 hectare per dag. Bij 10 dagen oogstinterval is volstaat een oogstmachine. Bij een groter te oogsten areaal zijn dus meer machines nodig, of moet een deel van deze extra oppervlakte handmatig geoogst worden.

Arbeidskosten

De arbeidskosten zijn bepaald als de kosten voor de werkgever. Dat zijn immers de kosten die ook betaald moeten worden. Lastig daarbij is dat de kosten voor de werkgever enigszins kunnen variëren, afhankelijk van de vraag of het personeel is aangenomen volgens de regeling voor piekarbeid, of voor seizoensarbeid, en of er sprake is van fiscale regelingen als de Cafetariaregeling. Dit onderwerp is vrij recent behandeld in G & F nr. 2 van 23 januari 2015.

In dit artikel is gerekend met een gemiddelde van €13,50 per arbeidsuur werkgeverskosten. Bijkomende, aan arbeid te relateren kosten als boekhoud- en administratie-uren, huisvesting, transport en dergelijke zijn niet meegenomen.

Kosten oogstmachine

De jaarkosten voor mechanisatie –bedrijfseconomisch gezien zijn altijd lastig te bepalen. Het gaat dan over afschrijving, onderhoud en verzekering en rente over het geïnvesteerd vermogen Een hanteerbare benadering is ‘de jaarkosten als percentage van de oorspronkelijke nieuwwaarde’. In de berekeningen is gewerkt met 15 en met 25 procent jaarkosten. De genoemde investeringsprijzen komen van de betreffende machinebouwers. De kosten voor mechanische oogsthulpen bij de handoogst zijn niet meegenomen.