McKinsey zet vraagtekens bij tuinbouwsector

Al in 2030 zou Nederland op elke 100 werkzoekenden 390 openstaande vacatures kunnen tellen. Alleen met inzet van AI en robotisering kan de stagnerende arbeidsproductiviteit vlot getrokken worden.

De Nederlandse arbeidsmarkt moet volledig op de schop. Dat is de kern van een deze week verschenen rapport van adviesbureau McKinsey. Te lang laat de politiek dit thema op zijn beloop, wat ertoe heeft geleid dat de laatste tien jaar de groei van de arbeidsproductiviteit bijna tot stilstand is gekomen.

Tuinbouw te afhankelijk van laagbetaalde arbeid

De McKinsey-onderzoekers sorteren voor op een versnelde inzet van AI en digitalisering om de arbeidsprocessen in allerlei sectoren efficiënter te laten verlopen. En waar nog wel een tekort aan menskracht is en blijft, daar zou kritischer gekeken moeten worden naar de wenselijkheid van de betreffende bedrijvigheid. ‘In hoeverre moet Nederland de huidige omvang van de tuinbouwsector in het land handhaven, gezien bijvoorbeeld de grote afhankelijkheid van laagbetaalde arbeid?’, schrijft McKinsey als punt 9 van 11 ‘onderwerpen van sociaal-economische discussie’. Ook de vee- en vleessector en de logistiek en distributie als veroorzaker van landschappelijke verdozing staan op die manier ter discussie.

Sneller en flexibeler omscholende werknemers

Het werk dat wenselijk én noodzakelijk blijft, zoals in de bouw, de zorg en de energietransitie, zou ingevuld moeten worden door zich veel sneller en flexibeler omscholende werknemers. De onderzoekers spreken van een trein van baantransities: alle Nederlanders zouden in hun werkzame leven minstens drie keer van beroep wisselen, al naar gelang de arbeidsmarkt nieuwe vaardigheden vraagt. Daarnaast zou al op korte tot middellange termijn gemiddeld 15% van het werk door automatisering kunnen worden overgenomen, genoeg om de groei van de arbeidsproductiviteit een impuls te geven van 0,4% naar 1,8% per jaar.