Markt: overschot aan grote maten drukt middenprijs appel

De droogte zou een prijsopleving kunnen betekenen voor appeltelers, berekende Wageningen Economic Research (WER) in een quickscan voor land- en tuinbouwproducten. Meer kleine maten, dus minder opbrengst. Ook de NFO stelde de prognose voor aanvang van de jaarlijkse WAPA-conferentie in augustus naar beneden bij. Maar niemand hield rekening met een lange nazomer. Ook telers niet. Het resultaat: een overschot aan grove maten en rijp fruit.

Correcties van appelopbrengst

De NFO corrigeerde de appelopbrengst uiteindelijk naar 269.000 ton (+3,8%), omdat de maat voor de belangrijkste appelvariëteiten Jonagold en Elstar veel groter is uitgevallen dan verwacht. Duitsland daarentegen moest de prognose juist naar beneden bijstellen, omdat de maten in het fruit kleiner uitvielen. De opbrengstverwachting werd door de AMI daarom van 990.000 ton naar 934.000 ton bijgesteld. Dat is nog altijd fors meer dan in het seizoen 2017/2018. En ook de Elstar-productie in Duitsland ligt veel hoger dan afgelopen seizoen (+36%, volgens de eerste prognose).

Bodemprijs

Vooralsnog is Nederland aangewezen op de binnenlandse markt, met een bodemprijs die voor een belangrijk deel bepaald wordt door Polen. Polen, zelf gastheer van de jaarlijkse WAPA-conferentie, was in augustus de schrik voor Europese appeltelers. De appelgigant noteerde een recordopbrengst van 4,5 miljoen kilo. Een belangrijk deel van die groei zit in de Jonagold-mutanten Jonagored en Red Jonaprince (respectievelijk +60% en +380%). Verder verdubbelde de oogst van Idared tot 800.000 kilo.

Kwartje per kilo

Ook al worden Poolse partijen in Nederland nauwelijks aangeboden, het bepaalt wel wat de bodemprijs is in de Europese markt. “Een kwartje per kilo”, geeft een insider aan. Het is precies hier waar het manco zit met de prijsberekening van de WER, geeft de NFO aan. Het rapport houdt te weinig rekening met de internationale prijsontwikkeling. Dat terwijl de retailers wel degelijk over grenzen kijken. Het prijsbeleid in Nederland en Duitsland wordt naar Europese maatstaven aangepast.

Rijp fruit

Nederlandse telers zitten ondertussen in hun maag met een overschot aan rijp fruit. Met name uit de tweede en derde pluk, maar ook uit de eerste pluk. Een logisch gevolg van de aanhoudende warmte. De oogst moest naar voren getrokken worden en binnen een korter tijdsbestek worden binnengehaald dan gebruikelijk is. Telers hadden maximaal 2 weken om hun fruit veilig op te bergen in de ULO-bewaring, geven adviseurs aan. Daar waar 3 tot 4 weken gebruikelijk is. Praktisch niemand was in staat dat kunstje voor elkaar te krijgen. Alleen al omdat er te weinig personeel beschikbaar was. Naar schatting is 20 tot 30% van de oogst daardoor niet onder de juiste condities opgeslagen.

Grote onderlinge verschillen

Met het product is overigens niets mis. Sterker, door de lange narijping is het fruit uitstekend van kwaliteit en smaak. Maar daarbij geldt wel de beperking dat het fruit op tijd moet zijn geruimd. Ook zijn de onderlinge verschillen bij telers groot. Er zijn percelen waar de bomen veel fruit hebben geproduceerd, mede door de vorst van 2017/2018. Veel vrucht aan de boom, betekent meer kleine vruchten. En die worden beter betaald. Maar telers die in het voorjaar een grote natuurlijke vruchtdunning hebben gehad, en minder kilo’s aan de boom hadden verwacht, zitten nu juist met een overschot aan grote maten. Daardoor staat er druk op de middenprijs, geven telers aan.

Jonagold precair

Ook voor de klok van Geldermalsen, uiteraard niet representatief voor de totale markt, zijn het vooral grote maten die worden aangeboden. Een aandeel van 60%, geeft een commissionair aan.

Voor telers van Jonagold is de situatie het meest precair. Elstar heeft minder van de concurrentie te duchten. Toch zou de situatie na Kerst snel moeten verbeteren, denken teelt en handel. Veel cellen zullen tot die tijd nog gesloten blijven. De derde pluk is voor een groot deel geruimd, dus de rijpste partijen zijn van de markt. Dat geeft telers wat hoop. Volgens de NFO is de kwaliteit van appelen in de ULO-cellen goed. Maar niemand weet precies hoe groot de voorraad is die in de cellen ligt opgeslagen. Telers die hun product in bewaring hebben gesteld, zijn in elk geval afhankelijk van een goede tweede helft.