Markt: Franse overheid bepaalt wanneer tomatenmarkt in crisis is

De Franse tomatenmarkt is officieel in een cyclische crisis geraakt en dat betekent actie!

Die crisismededeling deed de statistische dienst van het ministerie van Economische Zaken eind mei. Dat betekent dat er 3 opeenvolgende dagen zijn gesignaleerd van abnormaal lage prijzen. Een traditioneel lastige periode in het jaar waarin de productie naar zijn hoogtepunt geraakt.

Het blijft in zo’n geval van een crisismelding niet bij woorden. De mededeling zet een afspraak in werking tussen de supermarkten en producenten. De supermarktketens worden geacht de prijs van tomaten te verlagen om het product zo aantrekkelijker te maken voor consumenten. Voor supermarkten betekent dat een offer op hun marge. Tomaten zijn de belangrijkste margetrekkers voor de versafdeling. Het is onderdeel van afspraken uit 2011.

Tweede crisis

Deze melding van cyclische crisis was er dit jaar ook al vroeg. Ook medio april gaf het ministerie opdracht tot een marktingreep. Als prijzen rond de 60 tot 70 cent zakken is dat aanleiding voor de maatregel omdat de kostprijs op € 0,90 tot een euro wordt geschat door het Franse ministerie.

Druk vooral uit België

Uit de prijsoverzichten blijkt dat op 28 mei dat niveau inderdaad werd gehaald. Productieprijzen voor ronde tomaten uit Bretagne kwamen uit op € 0,74 en daarmee ook onder het peil van 2017. Dat is de prijs voor Oost-Frankrijk. Het land kent feitelijk verschillende markten. In het Zuiden bleven prijzen voor ronde tomaten uit de streek Rousillon op dat moment nog boven de euro, maar de prijsdruk ontstond in België en Nederland eind mei pas.

Goed zichtbaar in de prijsstatistieken is dat de importprijs voor Belgische tomaten voor de meeste prijsdruk zorgen. Die reikte tot minder dan € 0,50 voor ronde tomaten eind mei, maar die prijs kan nog verder zakken. In 2017 was het op 24 mei (het moment waarop de prijsdruk het hoogst was) op € 0,26 per kilo.

Lagere piekproductie

Het Franse tomatenseizoen lijkt daarmee af te stevenen op een lastig jaar. De productie steeg langzaam, maar de consumptie bleef achter in april met als gevolg een scherpe prijsdaling en al vroeg marktmaatregelen. De hitte in mei heeft vervolgens de consumptie aangewakkerd, en met een iets lagere productie leidde dat tot prijsherstel. Toch bleef voor april de gemiddelde producentenprijs 21% achter bij 2017 en 10% achter bij het gemiddelde van de laatste 5 jaar. In maart lagen de prijzen ook lager dan voorgaande jaren.

Uit productieschattingen door de ministeriële onderzoekers van Agreste blijkt dat de Franse tomatenproductie een lagere piekproductie zal hebben dan voorgaande 5 jaar. Van medio juni tot en met medio augustus is een tot 10% lagere productie te verwachten. Dat zou rond deze tijd de Franse producenten lucht moeten geven.

Minder productie in de zomer

De productie van tomaten vindt vooral in het oosten van het land plaats. Over de hele republiek bezien is het areaal van 2.300 hectare stabiel. In het Zuidwesten echter, groeit het areaal circa 3% door uitbreiding van kassen. Agreste verwacht dat de Franse productie over het hele jaar bezien 1% lager zal uitvallen dan in 2017 en 5% lager dan het gemiddelde van de laatste 5 jaar. De productie zou iets dalen in het Zuiden en Westen, met een lichte groei in het Zuidoosten.

Over de eerste 4 maanden kwam bijna 25.000 ton tomaten uit Nederland op de Franse markt. De Fransen exporteerden ruim 23.000 ton (vooral Spaans en Marokkaans product). Dat betekent dat het handelstekort met Nederland circa 1.400 ton bedroeg. Marokko is met 330.000 ton de belangrijkste leverancier op de Franse markt. Dat is 60% van de totale tomatenimport en drie keer zoveel als de import uit buurland Spanje.