LNV wil stapeling middelen inperken

Het ministerie van LNV wil stapeling van gewasbeschermingsmiddelen tegengaan en heeft het College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) gevraagd hoe dit op korte termijn te realiseren met haalbare oplossingen.

Gestapeld gebruik is het meermaals toepassen van een bepaalde werkzame stof, maar dan van verschillende merken, zodat de betreffende stof vaker toegepast kan worden dan eigenlijk bedoeld. Het betreft voor Nederland gewasbeschermingsmiddelen op basis van de actieve stoffen deltamethrin, abamectine, esfenvaleraat, en chlorantraniliprole. Het zijn alle vier insecticiden, veelal gestapeld toegepast in vollegrondsgroenten en in kasteelten.

Europese herbeoordeling van het middel

Er worden in de landbouw wel meer stoffen gestapeld toegepast. Maar omdat die stoffen geen overschrijdingen veroorzaken in oppervlaktewater, heeft de NVWA dergelijke stoffen weggestreept van de lijst. Hierdoor blijven alleen nog werkzame stoffen over die structureel het toelatingscriterium voor oppervlaktewater overschrijden én waarvan gestapeld gebruik aannemelijk is.

Het CTGB ziet wel mogelijkheden gestapeld gebruik in te perken. De autoriteit kan namelijk een bestaande toelating wijzigen of intrekken als er sterke aanwijzingen zijn dat het middel niet langer voldoet aan alle toelatingsvoorwaarden. Dat wijzigen kan overigens pas bij de Europese herbeoordeling van het middel. Bij sommige middelen duurt dat nog jaren.

Een handelingsoptie toevoegen in het Activiteitenbesluit

Sneller is op nationaal niveau een handelingsoptie tegen gestapeld gebruik toevoegen in het Activiteitenbesluit, stelt het CTGB voor. Er moet daarvoor dan overlegd worden met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Een mogelijkheid is de totale hoeveelheid werkzame stof per oppervlakte en tijdseenheid te maximeren tot de gevoeligste norm voor het milieu (stap 1: oppervlaktewater) op basis van de berekende concentratie onder de voorgeschreven reductiemaatregelen en bij de gehanteerde norm. Binnen alle milieuparameters heeft het CTGB het oppervlaktewater verkozen als indicatief, omdat aquatische organismen erg gevoelig zijn. Daarnaast zijn er over de kwaliteit van het oppervlaktewater relatief veel monitoringsdata (d.w.z. praktijkgegevens) beschikbaar, die bovendien vrij actueel zijn.

De maatregel tegen gestapeld gebruik leidt niet tot een verbod op werkzame stoffen of middelen

Dit najaar zal het CTGB op het etiket van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen met zo’n stof erin de volgende restrictie opnemen: ‘Voor gewasbeschermingsmiddelen op basis van [naam werkzame stof] geldt in [bedekte/onbedekte] teelten een totale dosering van maximaal [x] kg werkzame stof per hectare per jaar’. Zodoende wordt, ongeacht de toepassing of de teelt, het gebruik van dat middel en alle andere op basis van dezelfde werkzame stof beperkt per tijdseenheid op hetzelfde perceel, waardoor gestapeld gebruik expliciet verboden wordt. De maatregel tegen gestapeld gebruik leidt niet tot een verbod op werkzame stoffen of middelen, dus het middelenpakket wordt er niet door verkleind.