Een paar dagen na de invoering van de plastic-heffing op onder meer groenten- en fruitverpakking is een rare situatie ontstaan.
De overheid vroeg supermarkten aan klanten 5 tot 50 cent heffing op te leggen voor snackverpakkingen en plastic voor maaltijdsalades. Die heffing leggen de supermarkten niet op. Op de bon staan heffingen van 1 tot 10 cent voor de verpakking, maar die komen niet bovenop de prijs. De klant betaalt de heffing dus niet. Wie dan wel?
Jumbo: wij betalen heffing
Jumbo liet aanvankelijk dit weten over de heffing op de bon. “Dit bedrag investeren we – samen met onze leveranciers – in de verdere verduurzaming van producten en verpakkingen.” Dit betekent niet dat leveranciers meebetalen, laat de woordvoerder daarna stellig weten. De heffing gaat af van de marge van de supermarktketen, stelt hij. Dat geldt ook voor andere winkelketens die dat in andere media zeggen.
Leveranciers investeren al in nieuwe verpakkingen
Toch zijn leveranciers onzeker of zij niet uiteindelijk een deel van de rekening betalen die de consument zou moeten betalen. Het GroentenFruit Huis heeft nog geen signalen van leden dat zij opdraaien voor deze heffing, maar leveranciers ontwikkelen nu al nieuwe verpakkingen. Ze geven daar dus al geld voor uit. Nu de consument niet bijdraagt aan verdere verduurzaming, voelen leveranciers de bui hangen dat zij toch in de toekomst linksom of rechtsom meer zullen bijdragen.
Regeling in de soep gedraaid
Er is nu een onduidelijke situatie ontstaan, of eigenlijk is de maatregel in de soep gedraaid. Supermarkten leggen fictieve heffingen op aan klanten. Ontstaat er nu extra geld voor duurzame verpakkingen of niet?
Toezichthouder Inspectie voor Leefomgeving en Infrastructuur (ILT) is belast met toezicht op de regeling. Dat betekent niet dat ze controleren of supermarkten echt met extra inzet verpakkingen verduurzamen. Het toezicht gaat niet verder dan controleren of op de bon de heffing staat afgedrukt. Dat bedrag moet de klanten dan vertellen voor hoeveel hij aan plastic heeft uitgegeven. Maar is dat ook zo?
Als Lidl een heffing van 1 cent rekent voor een maaltijdsalade en Albert Heijn 10 cent, kan het toch niet zo zijn dat AH meer betaalt voor zijn plastic? Of betekent het dat AH meer geld gaat steken in verduurzaming? De inspectiedienst verwijst naar het ministerie voor uitleg. Wel weet de inspectiedienst dat de regeling wordt geëvalueerd.
ACM neemt opmerkelijk besluit
Er is nog iets geks aan de regeling en de uitvoering. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) verbood prijsafspraken tussen supermarkten over de heffingshoogte. Als dat was toegestaan, zou er misschien wel geld binnenkomen van de consument voor betere verpakking.
ACM heeft er nu dus mogelijk voor gezorgd dat de keten extra moet betalen voor het plastic (omdat de consument dit niet doet en de supermarkten dit niet lang zullen betalen). Daarmee snijdt ACM zich in de vingers, omdat de autoriteit juist ook de taak heeft om telers een eerlijke prijs te laten krijgen voor duurzaam product. Kortom, het is een rommeltje geworden.
