Lessen trekken uit 
Kip van Morgen

De markt regelt wat de burger wenst, de keten maakt afspraken, maar de mededingingswaakhond ligt dwars.

Alleen het woord al irriteert: plofkip. Het gebruik ervan nog meer. Gedegen media-instituten als NOS en ANP hanteren de term schaamteloos, terwijl deze toch echt een verzinsel is van actiegroep Wakker Dier. Toegegeven, het is daarmee een succesvolle campagne. Elk marketingbureau zal er jaloers op zijn. De plofkip is inmiddels een ingeburgerd begrip. Straks staat deze ook in de Van Dale. Eigenlijk wil niemand er mee geassocieerd worden. Pluimveehouders niet, slachterijen niet en zeker supermarkten niet.

Pluimveesector en supermarktkoepel CBL spraken in februari 2013 af een andere kip te produceren: de Kip van Morgen. Het dier krijgt iets meer ruimte, groeit trager. Het voer is duurzamer en uitstoot van ammoniak lager. Vanaf 2020 zouden supermarkten alleen nog deze kip verkopen. Goed plan, omarmt door politiek Den Haag en Dierenbescherming. Alleen niet door de de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De organisatie vindt de afspraak een inbreuk op de mededingingswetgeving. Sector en supermarkten mogen geen afspraken maken over vergoedingen voor duurzamere productie van vlees.

ACM redeneert puur vanuit consumentenbelang. Het feit dat extra eisen extra kosten met zich meebrengen, en daarvoor de ondernemer een extra vergoeding mag ontvangen, valt niet in goede aarde. De insteek heeft grote consequenties voor andere initiatieven in de agrarische sector. In de varkenshouderij loopt een soortgelijk traject. Maar het is ook denkbaar in tuinbouw, bijvoorbeeld als het gaat om eerlijke arbeid, energiebesparing of gebruik van middelen. Adviesbureau McKinsey spoort de tuinbouwsector aan concepten te ontwikkelen en te werken binnen ketenstructuren. Kortom: te luisteren naar de markt met een regierol voor de retail. Maar pas op: de kartelwaakhond kijkt mee. Het vervelende is ook dat ACM pas in een laat stadium oordeelt.

Gelukkig is er vanuit politiek Den Haag bijval. Niemand is gelukkig met deze enge interpretatie van de mededingingsregels. ACM slaat de bodem onder veel afspraken over verduurzaming weg.

Jan Vullings, hoofdredacteur