Landbouwminister Henk Staghouwer is opgestapt. Carola Schouten neemt taken voorlopig over.
De ChristenUnie-minister is de eerste bewindsman van het vierde kabinet-Rutte die vertrekt. De koning heeft het ontslag inmiddels ingewilligd. Minister Carola Schouten (Armoedebeleid) neemt de taken van Staghouwer voorlopig over. Schouten was in het vorige kabinet minister van Landbouw.
Stikstofkaart
Staghouwer lag al langer slecht bij de Tweede Kamer. Op de dag dat het veelbesproken ‘stikstofkaartje’ werd gepubliceerd, kwam de bewindsman niet met concrete maatregelen om boeren perspectief te geven voor de toekomst. Maandag kondigde Staghouwer aan dat de voorstellen, die de Kamer voor Prinsjesdag had geëist, langer op zich laten wachten. Staghouwer wilde de stikstofgesprekken tussen boeren en kabinet onder leiding van VVD-coryfee Johan Remkes afwachten.
Maandagavond gaf Staghouwer een statement op zijn ministerie, waarin hij benadrukte dat “boeren en vissers zekerheid nodig” hebben. De landbouw staat met de stikstofdoelen voor een enorme omslag, aldus de bewindsman. “Ik heb mezelf de vraag gesteld: ben ik de juiste persoon om als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit leiding te geven aan de opgaven die er liggen? Ik ben het afgelopen weekend tot de conclusie gekomen dat ik die persoon niet ben”, aldus Staghouwer.
“Ik wens mijn opvolger, samen met de toegewijde werknemers, alle succes toe”, voegde de bewindsman toe. Hij wilde niet op vragen ingaan.
Lees verder onder de tweet
Vandaag heb ik besloten om terug te treden als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Hieronder licht ik mijn besluit toe. pic.twitter.com/NcaRSM8Ou0
— Henk Staghouwer (@ministerlnv) September 5, 2022
Derogatie
Hoewel er over Staghouwer al langer twijfels leefden aan het Binnenhof, kwam zijn opstappen op maandag toch onverwacht. Eerder die dag kondigde de minister nog aan dat er een conceptafspraak met Brussel was gemaakt over de uitzonderingspositie voor Nederlandse boeren op het gebied van mest. Die positie wordt afgebouwd, maar er staat wel een vergoeding tegenover.
ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers spreekt van een “beroerde dag”. Volgens hem heeft Staghouwer “alles gegeven om de pittige verantwoordelijkheid waar te maken” als minister van Landbouw. “In zijn verklaring bij zijn aftreden geeft hij aan dat hij zich steeds meer de vraag stelt of hij de aangewezen man is om als minister de grote uitdagingen waar de landbouw voor staat, aan te gaan. Die eerlijkheid kenmerkt Henk ook”, aldus Segers.
Lees ook: Gele kaart voor Staghouwer
Rutte: waardering voor Staghouwer
Premier Mark Rutte heeft “veel waardering voor het werk dat Henk Staghouwer heeft verzet” als minister van Landbouw. De bewindsman stapte maandag op. “Ik respecteer zijn dappere besluit om zijn taken neer te leggen en wens hem alle succes in de toekomst”, aldus Rutte. Het is de eerste bewindsman van het vierde kabinet van Rutte die opstapt. Staghouwer lag al langer onder vuur in de Tweede Kamer.
D66-leider Jan Paternotte noemt de vertrokken bewindsman een “bestuurder met een warm hart”. Hij vervolgt: “Hij ging het waagstuk van de politiek aan, wetend dat de opgave lastig zou zijn. De openheid waarmee hij zijn besluit verklaart verdient lof.”
Caroline van der Plas (BBB) noemt het aftreden onvermijdelijk. Ze vindt het heel vervelend voor Staghouwer zelf, “maar als minister van Landbouw was hij totaal niet geschikt”, zegt ze op Twitter.
“Wat een pittig persoonlijk besluit”, reageert fractievoorzitter Sophie Hermans van de VVD. Landbouwwoordvoerder Derk Boswijk van het CDA bedankt Staghouwer voor zijn inzet en zegt net als Hermans veel respect te hebben voor zijn besluit.
“Verstandige keuzes zijn niet altijd de makkelijkste. Moedig dat Staghouwer tot deze conclusie is gekomen”, oordeelt Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. “Een moeilijk, moedig, maar ook noodzakelijk besluit”, meent Laurens Dassen (Volt). Hij hoopt op een “daadkrachtige opvolger”.
PvdA en GroenLinks willen dat Rutte dinsdag in de Kamer opheldering geeft. “Attje Kuiken en ik willen morgen uitleg van premier Rutte over wat dit betekent voor de landbouwtransitie en het perspectief voor boeren”, twitterde Jesse Klaver (GroenLinks).
Coalitiepartijen noemen de stap van Staghouwer dapper. D66-leider en minister van Financiën Sigrid Kaag vindt het een “moedig besluit”. Soortgelijke woorden zijn er ook van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof). “Moedig, persoonlijk besluit van collega Henk Staghouwer”, twittert ze.
LTO: Snel een nieuwe minister benoemen
LTO geeft in een statement aan dat de standsorganisatie snel een nieuwe minister van Landbouw wil gezien de ‘belangrijke dossiers in onze sector’.
Lees verder onder de tweet
STATEMENT – LTO heeft met respect kennisgenomen van het besluit van Henk Staghouwer om af te treden als Minister van LNV.
Gelet op de belangrijke dossiers in onze sector is het cruciaal dat er snel een nieuwe minister wordt benoemd.
— LTO Nederland (@LTONederland) September 5, 2022
Reactie Agractie: kleurloos persoon met weinig visie
Voorman Bart Kemp van de boerenactieclub Agractie Nederland zegt dat het vertrek van Staghouwer hem en zijn achterban verrast. “We kennen hem als een wat kleurloos persoon en hebben nog weinig concrete visie bij hem gezien. Hij stond ook voor een onmogelijke opgave, perspectief creëren tegen de marktwerking en internationale verdragen in. En dat in een tijd waarin steeds meer mensen grote moeite hebben de dagelijkse boodschappen te kunnen betalen.”
Over interim-minister Carola Schouten is Kemp duidelijk: “Schouten heeft nooit waarde gehecht aan een goede verstandhouding met de boeren. Tijdens haar bewindsperiode is de vertrouwenscrisis sterk toegenomen.” Hij zegt erop te rekenen dat zij de post niet lang zal vervullen.
Mede-auteur: ANP