Kuiper (Kubo): ‘85% van onze kassen de grens over’

In de fabriek in het Zuid-Hollandse Monster frezen twee medewerkers handmatig uitsparingen in goten. Normaal gebeurt dit volautomatisch, maar dit is een bijzonder project voor een klant.

“We maken hier alle onderdelen”, verklaart directeur Wouter Kuiper. “Zo kunnen we bovenop de kwaliteit zitten. Ik moet er niet aan denken dat we telkens naar de andere kant van de wereld moeten om ons staal te controleren.”

Ik moet er niet aan denken dat we telkens naar de andere kant van de wereld moeten om ons staal te controleren

Tussen 2000 en 2005 is er een uittocht van Nederlandse productie naar lagelonenlanden geweest, maar daar heeft Kubo bewust niet aan meegedaan. Het bedrijf heeft wel verregaand moeten automatiseren om met het prijsniveau mee te kunnen doen.

Kubo is familiebedrijf

Kubo is een familiebedrijf, opgericht direct na de oorlog door Arie Kuiper en Rien Boers. “Mensen vinden het prettig om te werken bij een familiebedrijf, want dat is altijd gericht op de lange termijn”, zegt Kuiper. “Grote bedrijven zijn minder stabiel: ze worden overgenomen, er vallen ontslagen, et cetera. Ook het sociale gevoel in een familiebedrijf is sterker.” Tijdens de coronacrisis hoefde Kubo geen vaste mensen te ontslaan.

Kuiper zelf kwam rond de eeuwwisseling als derde generatie in het bedrijf. Al snel werd hij verantwoordelijk voor de export. Met name tijdens de kredietcrisis werd de afzet drastisch verlegd naar het buitenland. Op dit moment gaat 85% van de kassen de grens over. Ook naar China.

Wouter Kuiper. – Foto: Joef Sleegers

Bouwen in Wuhan

Toen in januari het coronavirus uitbrak in Wuhan, werkte Kubo er aan een groot project. “Net voor de lockdown hebben we onze tien mensen kunnen terughalen. We hebben de GGD gebeld en niemand hoefde toen nog in quarantaine. Gelukkig was niemand besmet.” Inmiddels is de bouw weer hervat.

De groentekassen van het project Evergrande in Wuhan hebben een oppervlakte van 30 hectare en liggen in een halve cirkel rond een park. Het complex is gebouwd bij een nieuwe stad voor 100.000 mensen. De kassen zijn niet alleen bedoeld voor de voedselvoorziening, maar ook als attractie. In elke kas is een tralie open voor het publiek.

Gesloten telen gecombineerd met nieuwe aspecten

Wuhan heeft een warm klimaat, waardoor nachtkoeling nodig is. De kassen zijn daarom van het type Ultra-Clima. Dit kastype is ontwikkeld op verzoek van een Californische teler die veel last had van insecten. Als hij de kas helemaal zou afgazen, zou hij te veel licht kwijt zijn. Daarom wilde hij de insecten buiten houden via overdruk. “We hebben de kas gebaseerd op principes van het gesloten telen, gecombineerd met nieuwe aspecten”, verklaart Kuiper.

“De oostkust van China is heel rijk. De overheid heeft een sterke motivatie om ook het arme binnenland te ontwikkelen. Daar horen dit soort complexen bij. Alles is geautomatiseerd en overal hangen camera’s. Als een kind te dicht bij een vijver komt, gaat een alarm af.”

In de fabriek in Monster maakt Kubo zijn eigen kasonderdelen. – Foto: Joef Sleegers

Moderne kas is industrieel complex

Een belangrijk onderdeel van de kas is dan ook automatisering. Kuiper beschouwt de moderne kas als een industrieel complex. “Het voldoet niet meer om alleen het gebouw neer te zetten. Mensen moeten er ook mee leren werken, ondersteund door automatisering.”

Dat doet Kubo met de opleidingstak Smart Growing en met het eigen Pylot-systeem, een soort ERP-systeem dat data van registratie, arbeid en afzet kan combineren uit vijf klimaatcomputers. Vooralsnog is het alleen beschikbaar voor de groententeelt.

De grootste stappen zetten we op het gebied van robotisering en autonome teelt

Uiteindelijk moet dit leiden tot automatisering van de hele teelt. Het idee is dat het voor de investeerder makkelijker wordt om zijn investering terug te verdienen. Voor Kuiper is het geen vraag meer of de computer beter kan telen dan de mens. “Dat is bewezen in de Autonomous Greenhouse Challenge. We moeten het nu gaan toepassen. Alles eenvoudiger maken.”

Is Kuiper niet bang dat de Chinezen de techniek gaan kopiëren? “Natuurlijk doen ze dat. Dat betekent dat wij ons continu moeten blijven ontwikkelen. Als we tot stilstand komen, dan houdt het op. We blijven kleine stapjes maken in de techniek; de grootste stappen zetten we op het gebied van robotisering en autonome teelt.”

Extreme klimaatzones

Kubo bouwt tegenwoordig ongeveer de helft Venlo-kas, vooral in Europa, en de helft Ultra-Clima-kas in extremere klimaatzones. Hoewel, in Nederland staat dit kastype ook bij Redstar in het Brabantse Dinteloord en er wordt een gebouwd voor slateler Fromboer in het Zuid-Hollandse Barendrecht.

Voor sierteelt in het buitenland worden niet veel hightech kassen gebouwd. De Ultra-Clima-kas kan echter meerwaarde hebben, blijkt op een rozenkwekerij in Japan. Daar zijn in de zomer de nachten eigenlijk te warm en te vochtig voor rozenteelt.

“Met ons nachtkoelingssysteem kunnen we de kas in de nacht koelen van 28 naar 18 graden, zonder al te veel energie. Normaal gesproken doe je in de winter de schermen dicht om warmte binnen te houden. In Japan doen we het andersom. Voor het verwarmingselement plaatsen we een koelelement, zodat we de lucht eerst afkoelen en daarna een beetje opwarmen om de RV te laten dalen. Door de lucht tien keer per uur te verversen, kun je het klimaat prima in conditie houden.”

Kuiper gelooft niet in telen zonder daglicht

Daglichtloos telen daarentegen is een ontwikkeling waar hij niet in gelooft. “Het enige wat gratis is op deze wereld, is de zon, en die sluit je weg. Dat vind ik niet logisch. Bij de teelt gaat het om de dagelijkse etmaaltemperatuur. Als die goed is, dan kun je overal op de wereld kweken met gratis daglicht. Ook in een extreem klimaat.”