‘Kritiek op boeren en tuinders onverdiend’

17-05-2018 Updated on: 26-09-2022

Algemeen Column

premium

Een insectenvriendelijke akkerrand, met een bord erbij zodat het de voorbijfietsendde burger toch maar vooral niet ontgaat hoe goed de boer bezig is. - Foto: Peter Roek

Boeren en tuinders kregen deze week weer geregeld van van alles de schuld. LTO geeft tegengas. Misschien net iets te bits.

LTO Nederland stuurde vandaag twee persberichten in één mail. En allebei gingen ze over hoe onverdiend het is dat ‘hop!’ de boeren en tuinders maar weer de schuld krijgen. Het algemenere stuk staat hieronder in het kader afgedrukt. Het andere stuk ging met name over hoe boeren en tuinders juist de beschermers van biodiversiteit willen en kunnen zijn, anders dan wat Natuurmonumenten in de alarmerende insectenstudie wil uitstralen.

Natuurlijk zijn boeren en tuinders vóór biodiversiteit. Maar, zo schrijft LTO: “Als de maatschappelijk vraag is om meer biodiversiteit te produceren, dan zal daar een adequate vergoeding voor boeren en tuinders tegenover moeten staan. En dat kan alleen als biodiversiteit een economische waarde krijgt”.

Defensief en verongelijkt

Het is erg moeilijk om niet defensief en verongelijkt te klinken als in de media tegengas wordt gegeven door maatschappelijke organisaties. Het is ook erg moeilijk om je te onttrekken aan de indruk dat de hele wereld tegen je is, terwijl diezelfde wereld wel als vanzelfsprekend elke dag haar bordje vol laadt met al dat overheerlijke voedsel dat door diezelfde boeren en tuinders – niet zelden voor een hongerloontje – wordt geproduceerd.

Complimenteuze media-uitingen

Maar tegelijkertijd tegenover die kritische geluiden staan ook heel veel zeer complimenteuze media-uitingen. Van dat beroemde stuk in National Geographic over die ongelofelijke Hollandse glastuinbouw tot aan alweer een nieuwe reeks Boer Zoekt Vrouw, dit jaar voorafgegaan van een extra serie reportages van Yvon Jaspers onder de titel ‘Onze Boerderij’.

Jazeker, de critici krijgen een podium en die critici slaan soms een onnodig zure toon aan. Maar uit alle imago-onderzoeken, ook door LTO Nederland zelf, blijkt jaar op jaar dat de grote meerderheid van de Nederlanders trots is op onze land- en tuinbouw en dol op onze boeren en tuinders.

LTO: Debat over landbouw gebaat bij ‘luis in de pels’

Het maatschappelijk debat over de land- en tuinbouw is gebaat bij kritische volgers van de resultaten van wetenschappelijke onderzoek dat boeren en tuinders direct raakt. Het Mesdagfonds keek kritisch naar de onderzoeken die ten grondslag liggen aan het ammoniakbeleid. “We kunnen niet zonder deze luis in de pels van de wetenschappers en beleidsmakers”, zegt LTO bestuurder Trienke Elshof in een reactie op de presentatie gisteren van het Mesdagfonds. “Het initiatief houdt de beleidsmakers en wetgever een spiegel voor.”

De land- en tuinbouw staat de laatste jaren nogal eens in het spotlicht van kritische groepen. Onderzoeken, zoals afgelopen week nog door Natuurmonumenten (daling aantal insecten), worden veelal zonder veel doorvragen door de media overgenomen. “Hop, we krijgen als landbouw weer de schuld”, constateert Elshof. “Gelukkig lees ik ook kritiek op de onderzoeken van Natuurmonumenten. Men noemt het wel ‘wetenschapsmarketing’. Daar kan ik me wel iets bij voorstellen.”

LTO Nederland heeft sympathie voor organisaties als het Mesdagfonds, maar neemt niet automatische de standpunten en inzichten over. “Zij bekritiseren onderzoek en dat is een rol die wij niet altijd kunnen aannemen. We moeten bereid zijn wetenschappelijke inzichten te spiegelen aan nieuwe inzichten en ook durven beleid en wetgeving te heroverwegen. Dat geldt voor de overheid en dat geldt ook voor ons.” Bij boeren krommen de tenen als politici om electorale redenen voor het oog makkelijk achter de versimpelde boodschap van de natuur- en milieuorganisaties stappen. “Dat voelt niet altijd goed. Beleid en wetgeving verstillen zodra politieke- en maatschappelijke krachten bezit hebben genomen van voortschrijdende wetenschappelijke inzichten. Helemaal als het onderwerpen betreft waarover veel commotie is in de samenleving.”