Kracht van verbeterde positie ligt in markt

In alles ademt het rapport de sfeer van een ‘eerlijke prijs’. Al met de titel Improving Market Outcomes laat voorzitter Cees Veerman van de Europese Taskforce weinig ruimte.

De positie van boeren en tuinders in de voedselketen moet verbeteren. Oud-landbouwminister Veerman presenteerde het rapport vorige week aan EU-landbouwcommissaris Phil Hogan. De EU-landbouwministers praten er in december over.

Aanbeveling niet hemelbestormend

Veerman heeft nog geen jaar nodig gehad voor zijn rapport en dat heet in Brusselse termen snel. De aanleiding geeft daar ook alle reden toe: de diepe crisis in de land- en tuinbouw als gevolg van onder meer de Russische boycot. Eerlijk gezegd zijn de aanbevelingen nou ook weer niet hemelbestormend, zelfs niet met de toegevoegde Bijbelpassages.

‘Bestaande regels maken huiverig’

De commissie pleit voor meer transparantie. De tuinder moet een duidelijker zicht hebben op de prijsvorming in de verschillende delen van de keten. Standaardcontracten zouden oneerlijke handelspraktijken kunnen tegengaan. Ook moeten mededingingsregels eenvoudiger en duidelijker. Volgens Veerman maken de bestaande regels tuinders huiverig om afspraken te maken over de omvang van de teelt of de prijs. Rekeningen voor versproducten moeten binnen dertig dagen worden betaald.

Crisiskartel

De passage over een crisiskartel is interessant. Tot nu toe gold een dergelijke crisiskartel als ‘laatste maatregel’. Brussel blokkeerde dit nog rondom de EHEC-crisis en de Russische boycot. De kans dat dit paragraafje nu wel overeind blijft, is helaas uiterst klein.

Interessante rol Veerman

De rol van Veerman is ook interessant. Hij is in Nederland via Coalitie HOT zijdelings betrokken bij de invulling van het GMO-beleid. Telers, aangesloten bij erkende verenigingen, kunnen subsidies krijgen om hun positie in de markt te verbeteren, bijvoorbeeld door middel van bundeling van teelt, marktgerichte oriëntatie en productverbetering. Afgelopen week bleek dat een aantal verenigingen deze GMO-subsidie mislopen, omdat zij niet aan de ingewikkelde regels kunnen voldoen.

Kracht uit de markt

Nee. Het is goed dat er aandacht is voor de positie van tuinders, maar het is ijdele hoop dat een handjevol adviezen, eerder al eens in diverse rapporten opgeschreven en nu gestoken in een nieuw jasje, wel opeens effect zullen sorteren. De kracht zal uit de markt moeten komen. Regulering van bovenaf werpt te vaak belemmeringen op en vormt een basis voor een ongelijk speelveld.