Koper kas kan zelf ook ziektestatus onderzoeken

De rechtbank oordeelde eerder deze maand in hoger beroep hard over de informatievoorziening bij de verkoop in 2017. Zo was niet gemeld dat op de locatie Erica in de biologische teelt clavibacter werd bestreden en wortelknobbelaaltjes. Verder had Skal Biocontrole in 2016 met residuen vervuilde compost aangetroffen. Pas na de verkoop werden producten uit bepaalde kassen geblokkeerd. Allemaal zaken die gemeld hadden moeten worden bij de verkoop in 2017. Bedrog, oordeelde de rechter.

Dat opent zelfs de mogelijkheid voor Hein Deprez en zijn noodlijdende bedrijf The Fruit Farm Group een schadevergoeding te eisen die in de miljoenen gaat lopen. De advocaten van de verdediging wezen in de rechtszaak op verzachtende omstandigheden. Clavibacter kwam nu eenmaal voor in de teelt en wortelknobbelaaltjes waren al bestreden. De rechter ging hierin niet mee.

Instrumenten

Toch klinkt het opmerkelijk dat een gerenommeerd bedrijf verrast wordt door zoveel teelttegenslagen op een aangekocht bedrijf. Misschien speelt mee dat Deprez en Hartman al langer in dezelfde Albert Heijn-keten samenwerkten en teveel op vertrouwen is gehandeld. Voor transacties bestaan namelijk wel wettelijke regels. Volgens het privaatrecht heeft een verkoper een mededelingsplicht. Als de verkoper weet dat een zaak een gebrek heeft (dat de koper niet zelf makkelijk kan ontdekken) dan moet hij de koper daarover informeren. Dat paste de rechter hier onomwonden toe.

Verantwoordelijkheid koper

Dat ontslaat de koper echter niet van eigen verantwoordelijkheid. Deprez had ook mogelijkheden zelf de ziektestatus vast te stellen. Zo kan hij bij de NVWA terecht. “Een koper kan bij ons navraag doen, maar wij kunnen alleen met toestemming van de eigenaar uitspraken doen of er een onderzoek loopt op het betreffende bedrijf”, laat de NVWA weten.

In de makelaarswereld wordt ook de onderzoeksplicht van de koper benoemd. Een koper kan onderzoek laten doen op plantmateriaal in de kas en zo de risico’s van de koop verminderen. In de uitspraak staat niet dat Deprez dit deed.

Een gerenommeerd makelaarskantoor laat weten dat in de praktijk ziekte-informatie wel wordt gedeeld bij verkoop. Problemen zijn er vrijwel nooit. De verkoop van de kassen bij Hartman lijkt daarin de uitzondering.

Dwingend per beschikking

Als een ziekte is vastgesteld, waarbij NVWA zware maatregelen oplegt, bestaat er nog een mogelijkheid. De NVWA kan dan de verplichting in de beschikking (voor de maatregelen) opnemen dat bij verkoop de koper de informatie ook daadwerkelijk krijgt. Echter, hieronder valt niet een lopend onderzoek naar een plantenziekte.

Biologisch certificeerder SKAL laat weten dat een koper alleen kan informeren naar het biologische certificaat. Onderzoeken worden niet gedeeld met derden.

Het zijn allemaal factoren die de rechter moet meewegen als hij oordeelt over een schadevergoeding.