‘Komkommerconflict was Greenerydirectie aan te rekenen’

De directie van The Greenery heeft in 1997 onvoldoende bijgestuurd bij een mislukte afzetproef voor komkommer.

Dat is één van de hoofdconclusies van onafhankelijk afgerond onderzoek door emiritus hoogleraar agrarische economie Jacques Viaene in dit langlopende conflict. Zijn onderzoek gaat naar de rechter voor een finaal oordeel in de zaak.

Viaene raamt de schade van Greenerytelers in mei, juni en juli dat jaar op 5,7 miljoen gulden (2,6 miljoen euro). Voor een deel is de schade voor telers overigens al gecompenseerd in de provisie voor het jaar erop blijkt uit het onderzoeksrapport.  Het vertrouwen tussen telers en directie was sterk afgenomen en topman Willem van der Mee stapte pas in 1998 op. Viaene kiest in het rapport hier de kant van de telers.

The Greenery voerde als proef in dat jaar een boardsysteem in, een bijzondere vorm van weekbemiddeling  tegen vooraf vastgestelde prijzen. Dat systeem werd geadviseerd door bureau Coopers & Lybrandt, maar dat kantoor valt niet te verwijten hoe de markt en The Greenery anticipeerde, stelt Viaene. In die betreffende maanden in 1997 lag de doordraai circa 30 miljoen stuks hoger dan in het jaar ervoor. Viaene heeft de schade aan telers beoordeeld door de doordraaiprijs van 20 cent af te zetten tegen de gemiddelde maandprijs.

In de bijlage van het rapport staat een reactie van The Greenery op het rapport. The Greenery verweert zich tegen een deel van het rapport. Zo kan een vergelijking van de gemiddelde prijs bij The Greenery en ZON niet dienen als basis voor de berekening, omdat ZON (volgens The Greenery) profiteerde van het systeem, als freerider. De partij ging net onder de prijs van The Greenery zitten en had zo minder doordraai. Ook is het boarsysteem niet persé fout, schrijft The Greenery. Dat systeem leidde na aanpassing tot het huidige afzetsysteem en dat werkt nog steeds.

Ook was het systeem van verkoop van doordraaikomkommers niet slecht. De industrie nam veel komkommers op, alleen Oost-Europa bleek niet bereid veel komkommers af te nemen.  De werking van het systeem werd gefrustreerd door verkeerde voorspellingen van telers en anticiperend gedrag van concurrenten en eigen telers, aldus The Greenery. Ook speelde internationale concurrentie en klimaat een grote rol, stelt de afzetpartij.