Klimaatneutrale paprikateler opent zijn kas voor publiek

Van 5,5 miljoen kuub gas per jaar naar nul: paprikateler Marcel Numan van NH Paprika in Heerhugowaard deed het in 2019. En zo ingewikkeld was het niet, blijkt uit zijn verhaal: “Met een groep ondernemers uit de buurt was ik al een tijd bezig te onderzoeken hoe we onze warmtevoorziening beter konden invullen. We wilden minder afhankelijk zijn van gas. En zelf moest ik in de winter ’s nachts vaak mijn bed uit omdat de warmtekrachtkoppelingen – de WKK’s – storingen aangaven. Veel gedoe dus. Toen stelde Afvalenergiecentrale Alkmaar voor om hun warmtenet te verlengen, onze kant op. Dat was al eerder aangelegd; onder andere het voetbalstadion van AZ wordt ermee verwarmd.”

De plannen bleken haalbaar, en dus werd er een paar jaar geleden een stelsel van warmteleidingen neergelegd naar NH Paprika. “Er hoefden alleen warmtewisselaars geplaatst te worden. Voor aanvoer en retour hebben we beide een eigen systeem, dat loopt heel soepel. De WKK’s heb ik verkocht.”

Klimaatneutraal telen

Dankzij de aansluiting op het warmtenet én het feit dat NH Paprika geen CO2 meer uitstoot sinds er geen gas meer wordt gebruikt, wordt op het bedrijf klimaatneutraal geteeld. “We hebben het certificaat On the Way to PlanetProof ontvangen, een onafhankelijk keurmerk voor duurzame teelt. We zijn één van de duurzaamste paprikatelers ter wereld.”

Nee, voor zijn gecertificeerde paprika’s kan hij helaas geen extra marge vragen bij zijn afnemer, die weer levert aan twee retailers. “Het zou mooi zijn als supermarkten daar in de toekomst meer geld voor over hebben.”

120.000 kilo paprika per week

Numans kassen, verdeeld over ruim 11 hectare, leveren wekelijks gemiddeld 120.000 kilo paprika‘s. De kassen tellen 270.000 planten, die groeien op substraat. Tot eind jaren negentig bevond het bedrijf, opgericht door de grootvader van Numan en later overgenomen door diens zoons, zich in Heemskerk. “Toen werden er nog allerlei groenten geteeld: postelein, radijs, prei, andijvie, noem maar op. Maar door al die gewassen maakten we lange dagen en de uitbetaalprijzen vielen tegen. In 1992 zijn we overgestapt op paprika. Mijn broer en ik waren inmiddels ook in de zaak gestapt. 15.000 vierkante meter werd te klein om vier firmanten van te voeden,” vertelt Numan.

In 1999 verhuisde het bedrijf daarom naar glastuinbouwgebied Alton, bij Heerhugowaard. Inmiddels runt Numan het bedrijf samen met zijn vrouw Sandra. Een groep van circa 24 medewerkers staat hen bij. Ook zijn vader is nog bijna dagelijks aanwezig, om het omliggende gras te maaien of boodschappen te doen.

Arbeid zoveel mogelijk spreiden

In ruim de helft van de kassen (6 hectare) groeien rode paprika’s, in de overige kassen staan oranje paprika‘s. Numan: “Elke meter plant levert tussen de 0,7 en 1,5 kilo paprika’s per week op. Ik werk met twee verschillende rassen: een langzamer doorkleurende soort en een snel doorkleurend ras. Een strategische keuze, om de arbeid zoveel mogelijk te kunnen spreiden.”

Ik werk graag tegen de stroom in

Numan zegt dat hij ook verschillende klimaten toepast in de kassen. “Dat doe ik vanwege de planning, maar ook om ervoor te zorgen dat ik juist op dalmomenten op de markt een groot aanbod heb en andersom. Ik werk graag tegen de stroom in. Maar bij paprikateelt heeft uiteindelijk de zon de dikste vinger in de pap; het zonlicht bepaalt de groei.”

Naast de paprikateelt experimenteert Numan jaarlijks met twee nieuwe rassen, om te bepalen of hij het jaar daarna overstapt. Voor eigen gebruik en het bescheiden winkeltje dat zijn vrouw op het erf houdt, teelt hij ook nog snackpaprika’s, tomaten, komkommers, aubergine en courgette.

De paprika is de gezondste vruchtgroente die er is

De liefde voor de paprika was voor Numan niet altijd vanzelfsprekend: “Vroeger was ik niet zo’n fan. Maar nu eten we ze een paar keer per week. Zelfs bij het ontbijt: bij een omelet is gebakken paprika heerlijk. Bovendien barst ie van de vitamine C en andere voedingswaarden, de paprika is de gezondste vruchtgroente die er is.”

Hoewel de kweker zelf het liefst in de kassen paprika’s van de planten snijdt, zit hij vooral achter de computer: “Rekeningen betalen; e-mails bijwerken; gegevens vastleggen voor de On the Way to PlanetProof-certificering; monitoren hoeveel paprika’s er de deur uit gaan en hoeveel er worden gesorteerd en uitbetaald – er komt nogal wat bij kijken.”

_{Tekst gaat door onder de foto}

Klimaatcomputer

En dan de klimaatcomputer: in de kas hangen meerdere metertjes. Zo kan de teler elk moment van de dag op de computer zien hoe het gesteld is met onder andere het vochtgehalte van de planten en in de kas, de raamstand, het zonlicht, het schermdoek, de water- en voedingsuitgifte (kunstmest) aan de planten, de stengeldikte van de planten, het CO2-gehalte in de kassen, en de temperatuur van de planten en kassen.

“Bijna alles kan ik op afstand monitoren en besturen. Paprikaplanten reageren vrij traag; als ik klimaattechnisch iets verander, weet ik pas na vijf tot zeven dagen of ik de planten daarmee geholpen heb. Maar dankzij de monitoring van de plant kan ik soms al na drie dagen het resultaat aflezen. Als er iets misgaat, kan ik vaak aan de data zien waar het aan geleden heeft: hebben de ramen te lang opengestaan, hebben de planten te weinig water gekregen, of is er misschien een storing geweest?”

Paprika-ijs

De geavanceerde techniek, kassen en metershoge paprikaplanten zijn dit weekend te zien tijdens het evenement Kom in de Kas. Voor de gelegenheid komt er een ijsmaker op het erf, die ijs maakt van de oranje paprika – de meest zoete van de paprikafamilie.

Voor elk schadelijk insect hebben we een biologische bestrijder

Numan kijkt ernaar uit de bezoekers rond te leiden in de kassen. Als enige paprikateler in de regio krijgt hij vaker geïnteresseerden over de vloer. “Vooral het verhaal over de biologische bestrijdingsmiddelen vinden bezoekers bijzonder. Jaarlijks zetten we miljarden beestjes uit tegen bijvoorbeeld luizen, trips en spinten: van sluipwespen en gaasvliegen tot roofmijt, voor elk schadelijk insect hebben we een biologische bestrijder.”

Een veel gestelde vraag die de hij deze dagen krijgt van bezoekers, is of hij als ex-gasgebruiker in zijn handen wrijft nu de gasprijzen de pan uitrijzen. Maar dat valt tegen. “De energieprijs is natuurlijk redelijk gekoppeld aan de gasprijzen, al heb ik op dit moment een relatief gunstig contract waardoor ik nu geen torenhoge rekeningen heb. Bovendien: het jaar is slecht begonnen voor de paprikabranche, we hadden de slechtste uitbetaalprijzen in dertig jaar.”

Betaalbare CO2 een uitdaging

De grootste toekomstige uitdaging voor Numan is de vraag hoe aan betaalbare CO2 te komen. “Sinds ik geen warmteproducerende installatie meer heb, moet ik die elders inkopen. Maar vanuit de overheid en maatschappij wordt druk uitgeoefend om de CO2-uitstoot te verlagen. Daarnaast is het afvangen van CO2 voor veel bedrijven die uitstoten, heel kostbaar. Zij kiezen er niet voor om te verduurzamen, maar gaan voor de meest kostenbesparende oplossing, bijvoorbeeld door hun CO2 onder de Noordzee op te slaan. Dus er is minder beschikbaar. Maar mijn planten hebben het nodig om van te groeien. Ik vrees dat dat issue steeds groter wordt.”

Personeelstekort

Een andere hoofdbreker is het personeelstekort waar Numan, zoals bijna elke andere werkgever, mee te kampen heeft. Voor het afsnijden van de paprika’s zijn al robots op de markt. Numan: “Het klinkt me als muziek in de oren, maar ik wacht de ontwikkelingen nog even af. Voorlopig doen we het zelf.”

Na ruim dertig jaar in de paprikateelt, verveelt het vak de 49-jarige Numan nog lang niet: “Omdat de vrucht zo afhankelijk is van het weer, is elke dag weer een uitdaging. Geen jaar is hetzelfde. Bovendien is ons bedrijf helemaal toekomstbestendig. In 2050 moet heel Nederland klimaatneutraal zijn; de glastuinbouw in 2040; de Alton-regio in 2030, en wij zijn het nu al.”