Kleine fruitmot kan grote plaag worden

Dit was een van de conclusies op het door Delphy gehouden webinar over de fruitmot. Dit seminar is onderdeel van het project ‘Duurzame Fruitteelt Utrecht’ (DUIT) waarin biologische fruitteelt een van de thema’s is. Volgens Kristof Massa, technisch commercieel medewerker bij Hermoo Belgium NV en Huntjes BV, zagen we op zowel op gangbare als biologische fruitteeltbedrijven in België al wat langer schade door de kleine fruitmot, maar zie je nu ook in Nederland deze mot ook steeds vaker schade geven.

Ander schadebeeld

In Zuid-Duitsland zijn al langer problemen met deze rups. Het schadebeeld van kleine fruitmot (Grapholita lobarzewski) lijkt op de normale fruitmot (Cydia pomonella). Maar bij de kleine fruitmot gaan de inboringen minder diep en blijft de kringvormige vraatschade meer aan de oppervlakte van de vruchten.

Chemisch tegen beide motten

Chemische bestrijding met middelen zoals Coragen werken zowel tegen de kleine als de grote fruitmot. Wel is de piek van de vlucht van de kleine fruitmot eerder dan die van de grote fruitmot. De steeds meer gebruikelijke biologische maatregelen, zoals verwarringstechniek en bespuitingen met virussen, nemen de bestrijding van kleine fruitmot niet mee. Ook wordt de kleine fruitmot niet aangetrokken als je met de gebruikelijke fruitmotvallen de fruitmot gaat monitoren. Als je het vermoeden hebt dat kleine fruitmot speelt, dan is het advies omspeciale feromoonvallen voor de kleine fruitmot op te hangen.

De biologische bestrijding van de fruitmot werkt vaak niet op de uit het zuiden oprukkende kleine fruitmot. – Foto: WUR

Kleine fruitmot niet verward

De huidige feromoonverwarring, met de traditionele dispenser en sliertjes van RAK3+4 en Isomate CLR, nemen kleine fruitmot niet mee. Deze verspreiden alleen het feromoon voor de fruitmot Cydia pomonella (en bij RAK ook bladrollers). Hetzelfde geldt voor de moderne varianten van feromoonverwarring met de zogenaamde puffers. Bij de nieuwe techniek van CheckMate Puffer CM, die inmiddels in Nederland toegelaten is, hangen er in tegenstelling tot de gebruikelijk 800 tot 1000 dispensers of sliertjes er slechts 2 tot 3 kastjes.

Puffers minder werk en minder rommel

Een groot voordeel van puffers is dat dit veel minder werk vraagt bij het uithangen en geen rommel in de boomgaard geeft als het seizoen voorbij is. In deze kastjes hangt een spuit, die vanaf een ingestelde datum automatisch feromonen verspreiden. John Kusters van Proku gaf aan dat Isomate in het komend seizoen een toelating voor een vergelijkbare techniek onder de naam Mister Pro voor fruitmot verwacht wordt. In theorie is het mogelijk om het feromoon voor de kleine fruitmot ook door middel van dezelfde verwarringstechniek mee te nemen, maar beide leveranciers gaven in het seminar aan dat de hoge kosten voor de specifieke toelating van dit nieuwe feromoon nog niet opwegen tegen de beperkte vraag naar verwarringstechniek tegen kleine fruitmot. Wel heeft de verwarringstechniek Isomate OSM Rosso/Flex een werking tegen kleine fruitmot, maar dit feromoon heeft in Nederland nu alleen een toelating voor pruimenmot in pruim en perzikmot in perzik.

Virusbestrijding specifieker

De al wat langer bekende virusbestrijding van fruitmot met Madex Top met het Carpovirusine als werkzame stof geeft ook geen bestrijding van de kleine fruitmot. Wel is het mogelijk om een specifiek virus tegen kleine fruitmot te ontwikkelen maar ook dat is een kwestie van hoge kosten voor de ontwikkelen en de toelating tegenover een beperkte marktvraag.

Parasitaire aaltjes

Het middel Nemapom bestaat uit het insectenparasitaire aaltje Steinernema feltiae en wordt getest op het biologisch bedrijf in het project DUIT. Aaltjes hebben geen wettelijke toelating nodig en zijn al op de markt voor andere toepassingen (zoals taxuskever en eikenprocessierups) De werking van Nemapom baseert zich op parasitaire aaltjes. Het middel kan met een boomgaardspuit in de herfst uitgebracht worden maar vereist een hoge luchtvochtigheid en liefst regen. Aaltjes zijn vooral belangrijk als aanvullende bouwsteen in de fruitmotbestrijding bij hoge aantasting. Het doel is om de populatie in het voorjaar op een lager niveau te brengen. De werking varieert van 50-90% en is sterk afhankelijk van de omstandigheden tijdens de behandeling. Wel verwacht men dat Nemapom zowel tegen kleine als de normale fruitmot werkt.