Ketenaansprakelijkheid nog niet geland in tuinbouw

Nieuwe regels om schijnconstructies tegen te gaan zijn nog onbekend in de tuinbouw en kunnen niet op veel waardering rekenen.

Dat blijkt uit het Onderzoek ketenaansprakelijkheid van Bureau Bartels in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat bureau onderzocht in verschillende sectoren hoe regels voor ketenaansprakelijkheid worden aangepakt sinds de introductie in 2015. Hiermee kunnen werknemers niet alleen hun eigen werkgever, maar ook opdrachtgevers ‘hoger in de keten’ aansprakelijk stellen voor betaling van het loon waar zij recht op hebben. Het is een belangrijk onderdeel van de Wet Aanpak Schijnconstructies.

Bureau Bartels onderzocht de toepassing in 275 organisaties, waarvan een kwart in de champignonteelt, vollegrondsgroenten, glastuinbouw, bloembollen, boomkwekerijen en uitzendbureaus.

Waardering is laag

De maatregel is niet breed omarmd in de tuinbouw, blijkt uit het onderzoek. Er is veel onbekendheid over de maatregel in de sector. Slechts één op de drie organisaties kent de regels goed. De waardering voor de regels is laag. Verschillende partijen in de sector zien het toezicht op eerlijke loonbetaling als een taak van de overheid. Organisaties zien ook niet altijd de noodzaak van dergelijke regelgeving voor hun situatie. “Ze werken veelal met een beperkt aantal bekende partijen die ze vertrouwen. Het treffen van specifieke maatregelen in het kader van ketenaansprakelijkheid wordt niet noodzakelijk gevonden”, aldus de onderzoekers.

Meldingen

Toch is een beperkt aantal partijen in de landbouw in de afgelopen jaren wel aangesproken op situaties van onderbetaling. Bij diegenen betreft het vooral uitzendkrachten. Naast administratieve slordigheden speelt daarbij vooral als oorzaak mee dat er tussen de opdrachtgever en het uitzendbureau onduidelijkheid bestaat volgens welke cao een uitzendkracht betaald zou moeten worden, zo blijkt uit het onderzoek.

Een algemene conclusie voor alle sectoren is dat één op de vier bedrijven bij onderaannemers controles uitvoert voor ketenaansprakelijkheid. Veelal wordt volstaan met het checken van de KvK-inschrijving of keurmerk. Het zijn vooral defensieve motieven die worden genoemd om maatregelen te nemen voor ketenaansprakelijkheid. Bedrijven willen zich via contracten juridisch indekken.