Kees van Rooij: ‘Floriade 2032 is een grotere uitdaging’

De zevende Floriade in Almere is ten einde. Een Floriade die enorm veel stof heeft doen opwaaien; meer dan de vorige edities. Tijd om voorzitter Kees van Rooij aan het woord te laten.

Wat vindt u persoonlijk van de Floriade Expo 2022?

“Een prachtige Floriade, mede door de verbinding te zoeken met actuele mondiale thema’s als duurzaamheid, klimaatverandering, vergroenen van steden en de energietransitie. Waarin tuinbouw een belangrijke rol speelt en in toenemende mate kan spelen met zowel de producten zelf als de reststromen ervan.”

In de ogen van de NTR een geslaagde editie?

“Denk van wel, ook al volgt er nog een intensieve en brede evaluatie. De tuinbouw heeft weer zijn visitekaartje afgegeven. Vooral professionele deelnemende ondernemers zijn enthousiast. Jammer helaas dat het brede publiek het wat heeft laten afweten.”

Het ontbrak nogal aan positieve PR.

“Er is behoorlijke negatieve publiciteit geweest, ja. Eenmaal een bezoek gebracht hoor ik het merendeel positieve reacties. Daarmee de kritiek niet negerend. Die hebben we serieus genomen en nuchter aangehoord. Nuchter in de zin van dat veel kritiek, zoals politieke discussies, niets met de wereldtuinbouwtentoonstelling te maken hebben. Serieus, omdat elke kritiek serieus genomen moet worden. Waar mogelijk is meegedacht aan oplossingen. Verder is actief meegewerkt aan de midterm review, waaruit overigens naar voren kwam dat er nog steeds behoefte is aan het voor het voetlicht brengen van de tuinbouw.”

Het is een feit dat negatieve publiciteit rond de Floriade ook de tuinbouwsector treft. En dat is nu juist het tegenovergestelde wat de Nederlandse Tuinbouwraad beoogt

Mee eens dat een actievere reactie op zijn plaats was geweest? En had dat geholpen?

“Dat zou uit de evaluatie moeten blijken. Een actievere opstelling zou niet meer zoden aan de dijk hebben gezet, denk ik. Het is echter een feit dat negatieve publiciteit rond de Floriade ook de tuinbouwsector treft. En dat is nu juist het tegenovergestelde wat de Nederlandse Tuinbouwraad beoogt. Waar wij ons hard voor hebben gemaakt, is dat afspraken zijn nagekomen. Dat de Floriade is georganiseerd grotendeels zoals in het bidbook is gepresenteerd.”

Welke kritiekpunten snijden het meeste hout?

“Direct na de opening was de kritiek dat het park nog niet af was en nog niet in bloei stond. Dat eerste was waar, maar ook te verklaren door naweeën van de coronapandemie; dat tweede was ook niet te verwachten. Echter, de consument verandert. In voorgaande edities kwamen ze op bezoek en lieten ze zich verrassen, tegenwoordig willen ze precies weten waar ze aan toe zijn. De verwachtingen hadden we wellicht beter moeten communiceren. Bovendien richt de Floriade zich op veel doelgroepen: professionals, liefhebbers en het brede publiek. En deze editie niet alleen op de tuinbouw, maar ook op duurzaamheid en de groene stad.”

Grappig dat bij de Floriade in Venlo in 2012 ook veel kritiek was over uit de hand gelopen kosten en men daar nu blij is wat de Floriade de regio heeft opgeleverd

En welke kritiek spreekt u absoluut tegen?

“Met alle andere kritiek kan ik niet zoveel. Nogmaals omdat ze mede buiten de verantwoordelijkheden van de NTR liggen. Er wordt wel eens vergeten, of in ieder geval vaak aan voorbij gegaan, dat de organisatie van de Floriade gepaard gaat met een gebiedsontwikkeling. In geval van Almere de ontwikkeling van een duurzame, groene stadswijk. En zonder te lichtzinnig over de financiële consequenties voor Almere te doen, daar is nu eenmaal geld mee gemoeid. Kosten die vaak onderschat worden. Grappig dat bij de Floriade in Venlo in 2012 ook veel kritiek was over uit de hand gelopen kosten en men daar nu blij is wat de Floriade de regio heeft opgeleverd. Dat de NTR dan maar iets meer had moeten bijdragen, is dan wel zo’n kritiekpunt dat ik absoluut tegenspreek. De tuinbouw in de volle breedte heeft voortreffelijk bijgedragen aan deze Floriade.”

Heeft het Nederlands tuinbouwbedrijfsleven voldoende geïnvesteerd in deze Floriade?

“Zeker, ik hoor er in ieder geval geen klachten over. En zeker in het daglicht dat dit de eerste editie is geweest dat collectieve gelden niet gegarandeerd waren via het Productschap Tuinbouw. Het begon met de boomteelt die invulling heeft gegeven aan het ontwerp van landschapsarchitect Winny Maas. Daarna hebben ook alle andere tuinbouwdeelsectoren geïnvesteerd in de Floriade en acte de presence gegeven, zodat de Nederlandse tuinbouw in zijn volle glorie tot uiting is gekomen.”

Lees ook: Floriade kan ontwikkelingen in tuinbouw versnellen

Is het fenomeen Floriade nog van deze tijd?

“Ook dat is onderdeel van de evaluatie. Of de huidige vorm – met een openstelling van een half jaar met alle regels die daarbij gelden en welke risico’s daarbij gelopen worden – toepasbaar blijft, zal moeten blijken. Risico’s die overigens door de coronapandemie sterk naar voren zijn gekomen. Vaststaat, door onderzoek van de Floriade BV, dat de belangstelling voor groen en voedsel onverminderd hoog is onder bezoekers en potentiële bezoekers. Dat een groot breed publiek niet is getrokken, is niet alleen jammer, maar heeft voor Almere grote financiële consequenties en gaat voorbij aan de belangrijkste doelstelling van de NTR.”

Het bijzondere van de Floriade is de verbinding die gezocht wordt met de grote actuele mondiale vraagstukken

Wat vindt u van het idee van een kleinschaligere, permanente tuinbouwtentoonstelling?

“Een wereldtentoonstelling moet aan allerlei stringente regels voldoen, onder meer van de International Association of Horticultural Producers. Ook die zal moeten evalueren of haar eisen nog wel van deze tijd zijn. Of een kleinschaligere wereldtentoonstelling betere vruchten afwerpt bij een breed nationaal en internationaal publiek hangt ook af van de dan gekozen vorm en welke promotie je wilt bereiken. Een permanente tuinbouwtentoonstelling met het woord ‘wereld’ eraf, is natuurlijk al een heel ander verhaal. Die zijn er al, zoals FloriWorld en de kasteeltuinen in Arcen. Of de Keukenhof, ook al is die tijdelijk. Het bijzondere van de Floriade, en zeker bij de afgelopen editie, is de verbinding die gezocht wordt met de grote actuele mondiale vraagstukken.”

Hoe kijkt de NTR terug op de rol die de gemeente Almere heeft gespeeld in de aanloop naar de Floriade? En was die rol anders dan bij voorgaande Floriades?

“De gemeente Almere heeft duidelijk moeten wennen aan wat het met zich meebracht om een wereldtuinbouwtentoonstelling te organiseren. Zij hadden vooral focus voor het ontwikkelen van een nieuwe groene stadswijk, terwijl de NTR vasthield aan het goed op de kaart zetten van de Nederlandse tuinbouw. Die combinatie is uiteindelijk goed mogelijk gebleken en geslaagd. En eerlijk is eerlijk de gemeente heeft op sommige momenten sterk haar nek uitgestoken voor de Floriade.”

Komt er nog een achtste editie van de Floriade?

“Ik hoop van wel. Alleen zal dat een grotere uitdaging worden dan voorheen. Daarbij zal de afweging vanuit de NTR zijn of een nieuwe editie voldoende promotionele waarden heeft voor de tuinbouw. Persoonlijk hoop ik dat dan weer de verbinding wordt gezocht met actuele mondiale vraagstukken, want daar ligt de toekomst van de sector en dus zijn bestaansrecht.”

_{Lees verder onder de foto}

Zijn er al gemeenten die zich hebben gemeld voor 2032?

“Niet dat ik weet. Sommige gemeenten hebben al wel informatie opgevraagd. Echter, we hebben altijd gecommuniceerd dat allereerst een Floriade wordt georganiseerd, daarna geëvalueerd en vervolgens een traject wordt uitgezet naar een eventuele nieuwe editie. Dat spoor wordt ook nu weer gevolgd. De enige uitzondering op de regel was de editie in 2012 in Venlo. Er waren toen al zeven gegadigden, zodat besloten is de bidbookfase naar voren te halen en nog tijdens de Floriade de nieuwe organiserende gemeente bekend te maken.”

Wanneer neemt de NTR een besluit over een eventuele nieuwe Floriade?

“Streven is medio 2023 de mind opgemaakt te hebben. We gaan zeker geen overhaaste beslissingen nemen, zeker in het licht dat mensen en de wereld veranderen en veranderd zijn. Dat alles betekent: goed nadenken.”

Is een Floriade zonder rijksoverheidssteun mogelijk?

“De rijksoverheid is bij een wereldtentoonstelling de uitnodigende partij naar andere landen. Dat is een belangrijke taak. Ook met de rijksoverheid gaan wij zeker in gesprek hoe zij haar rol ziet in een eventuele volgende Floriade.”