Kamer mokt over besluit om niet te stemmen over glyfosaat

Het kabinet heeft dinsdag 10 oktober besloten zich vrijdag 13 oktober in Brussel te onthouden van stemming bij de hernieuwde toelating van onkruidbestrijder glyfosaat. Landbouwminister Piet Adema heeft dat in een brief aan de Tweede Kamer weten. Adema moest dinsdag veel moeite doen in de Kamer om uit te leggen waarom het kabinet geen standpunt inneemt. Met het onthouden van stemming legt Nederland het besluit in handen van andere lidstaten en de Europese Commissie.

“Het was een lastige afweging”, erkent Adema. In het kabinet waren de posities verdeeld langs de partijlijnen. VVD en CDA zijn voor toelating, D66 en ChristenUnie tegen. Dat resulteerde in het compromis om niet voor en ook niet tegen te stemmen.

“Ik weet niet hoe het gaat”, zegt Adema. “Het speelveld in Europa is me nog niet helder. We moeten zien hoe zich dat ontwikkeld.”

Dit gaat óók over gezondheid van boeren en tuinders

Minister neemt adviezen en zorgen serieus

De minister zegt dat hij zowel de wetenschappelijke adviezen als de zorgen in maatschappij en de Kamer serieus neemt. “Dit gaat óók over gezondheid van boeren en tuinders. Als een relatie tussen glyfosaat en Parkinson wordt aangetoond, nemen we het middel direct uit de handel. Ook ter bescherming van de boer. Ik sprak met een akkerbouwer, die zei: ‘Piet, we hebben het zo nodig. Maar als ik nu zou weten dat er een direct verband is tussen Parkinson en glyfosaat, wat het ook kost, ik zou er direct mee stoppen’.”

Adema zegt dat hij de adviezen van het Ctgb en de Europese voedselveiligheidsautoriteit Efsa zwaar weegt. Het Ctgb adviseert voor de toelating te stemmen. Tegelijk laat de minister ook de zorgen in wetenschap en de Tweede Kamer over veronderstelde gevolgen van glyfosaat zwaar wegen. Die twee elementen samen brengen hem en het kabinet tot de conclusie dat Nederland zich moet onthouden van stemming.

D66, Partij voor de Dieren, GroenLinks/PvdA zijn tegen de toelating en vinden dat Nederland tegen moet stemmen. VVD, CDA, SGP en BBB vinden dat Nederland zich moet onthouden of juist vóór de toelating moet stemmen. Laura Bromet (GroenLinks) verwijt de minister lafheid.

Voedselzekerheid op het spel

Caroline van der Plas (BBB) vindt dat met een verbod op glyfosaat de voedselzekerheid op het spel wordt gezet. “We maken ons afhankelijk van de voedselimport, terwijl we de essentiële productie juist in ons land moeten houden.” Zij vindt dat Nederland voor toelating moet stemmen.

VVD’er Thom van Campen zei klip en klaar dat Nederland de adviezen van de aangewezen instituties moet volgen en dus vóór toelating moet stemmen. SGP’er Roelof Bisschop waarschuwde dat de Kamer een precedent schept als niet het CTGB, maar de politiek leidend wordt in de besluitvorming. Hij verwijst naar een eerder in de Tweede Kamer aangenomen motie, die zegt dat het CTGB leidend moet zijn. CDA’er Eline Vedder vindt dat het niet aan de politiek is om op stofniveau te gaan bepalen wat kan worden toegelaten en wat niet. “Daar is de wetenschap voor.”

Stoffen breder beoordelen

Tegelijk vindt Vedder wel dat de manier waarop stoffen worden beoordeeld tegen het licht moet worden gehouden, waarbij er meer gelet wordt op de effecten voor biodiversiteit, het gecombineerd gebruik van middelen (cocktails) en de mogelijke gevolgen voor het zenuwstelsel.

D66’er Tjeerd de Groot en zijn collega Eva Akerboom (Partij voor de Dieren) zeggen dat het voorzorgsbeginsel in dit geval zwaarder moet wegen. De aanwijzingen dat glyfosaat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Parkinson, zijn voor hen zo sterk, dat toelating van de werkzame stof niet verantwoord is. GroenLinks sluit zich daarbij aan.