‘Juiste stengeldichtheid aanhouden’

Er is al een beetje ingeteerd met water geven, maar de matten zijn nog niet al te droog getrokken. Teeltverantwoordelijke Jan Biemans: “Er zijn planten waar nog 4 vruchten aan hangen. Die moet je ook overeind proberen te houden.”

Mede dankzij de belichting is het de laatste periode goed gegaan met de productie. “We hebben per week gemiddeld meer dan 5 komkommers gesneden die kwalitatief nog goed waren.” Die gunstige opbrengsten in de eindfase van de teelt waren meer dan welkom. “Afgelopen zomer zijn we vanwege grote spintproblemen wel kilo’s tekort gekomen.”

Plaagbeheersing

De verdere biologisch bestrijding is naar tevredenheid verlopen. Ook met de invlieg van wantsen is het rustig gebleven. “Meeldauw hebben we ook goed buiten kunnen houden. En het bloemen plukken tegen Mycosphaerella is ook goed gelukt.”

Virus

Wel is de teelt op het eind nog met wat virus geëindigd, al was het geen bontvirus, maar courgettegeelmozaïekvirus. Hoewel minder agressief, staat de laatstgenoemde erom bekend dat hij toch wel de nodige verliezen kan veroorzaken.

Het belangrijkste onderdeel van de teeltwisseling blijft de schoonmaak zelf

“Maar wij hebben weinig misvormde vruchten weg hoeven te gooien. Dat viel heel erg mee.” Daarbij viel op dat een rassenproefje met een vatbaar ras voor bontvirus ook duidelijk veel gevoeliger was voor het courgettegeelmozaïekvirus dan bijvoorbeeld de licht bontvirusresistente Lausanne. Al hoeft er geen directe koppeling te bestaan tussen de vatbaarheid voor deze 2 virussoorten.

Plant ‘wakker maken’

De lampen gaan om 03.00 uur aan en blijven tot rond 10.00 uur branden. “Om de planten wakker te maken.” De wkk moet toch blijven draaien voor de naastgelegen kas met tomaten, dus er hoeft niet extra zuinig met warmte omgegaan te worden.

Aangrenzende teelt

De tomatenteelt in de aangrenzende kas die nog doorgaat, vraagt bij de teeltwisseling in de komkommerkas wel extra aandacht, onder andere om geen schade op te lopen. “Je kunt niet zo maar even goed Formaline gaan inblazen. Dat wordt moeilijker. Het zal wel hoofdzakelijk spuiten worden. Een voordeel is dat we vrij ruim de tijd hebben.

Begin volgend jaar komen er pas weer nieuwe komkommers in. Vorig jaar was het anders. Toen hadden we op 19 december de laatste vruchten van een herfstteelt tomaat geplukt, en moesten er, net als nu, 3 januari al weer komkommers in. Eigenlijk moest je in te korte tijd verschillende ontsmettingsmiddelen inbrengen, die niet de tijd kregen om goed uit te werken. Daardoor hadden we geen fijne start. Planten hadden daar toch wel last van.”

Droog de nacht in

Ook voor het uitspuiten van de kas wordt iets langer dan normaal de tijd genomen. “We stoppen rond 14.00 uur, zodat het tomatengewas in de kas ernaast droog de nacht in kan gaan. Het zijn nog maar een paar trossen die er hangen, maar we moeten het gewas nog 5 weken overeind weten te houden om die eraf te krijgen.”

Het belangrijkste onderdeel van de teeltwisseling blijft de schoonmaak zelf. “Als je een komkommer of blad laat liggen, dan kun je spuiten wat je wilt, maar krijg je nooit alle ziektes uit de kas.”

Biologie bij ontwikkeling onder lampen

De cherrytomatenteelt loopt goed. “Wel hebben we net de eerste Tuta en een galmijtje gezien. Dus dat zal aandacht blijven houden. Wij zitten hier vrij beschut met ons bedrijf, maar zoetjes aan beginnen die plagen dus ook hier te komen. Het valt tegen dat we ze zo snel al tegenkomen.”

Het gewaswerk in tomaat is veel meer gestructureerd dan bij komkommer

In een kas met een hoge belichtingscapaciteit van 13.000 lux, waar de teelt de hele winter door getrokken wordt, is het even wennen hoe de biologie daarop reageert. “Je zou zeggen: met de lampen aan, kunnen die beestjes steeds mooi blijven werken, maar zo makkelijk is het kennelijk niet.” Ook de plaaginsecten krijgen meer kans onder de belichting.

Stengeldichtheid aanpassen

Een belangrijk teeltaspect in de kas met hoge belichtingscapaciteit is het handhaven van een juiste stengeldichtheid. “In een andere kas met slechts 8.000 lux is rond 17 oktober getopt. Dan gaat er elke keer een tros af, en blijft de plantbelasting in evenwicht met het afnemende licht. Maar hier groeit de top door, en moeten er trossen in de donkerste periode geoogst worden. In navolging op collega’s pakken we dan een kleiner trosje, zodat we later niet hoeven terug te snoeien vanwege een te zware plantbelasting.”

Bij de start is begonnen met 3,3 stengels per vierkante meter. “Die kleine cherrytomaatjes willen dan te grof worden. Daarom is bij elke stengel een tijdelijk extra scheutje aangehouden die met een haakje aan de hoofdstengel is vastgezet, om de plant voldoende te belasten. Nu zijn we bezig om die extra stengels er weer tussenuit te knippen.”

Tijdelijk aangehouden scheuten voor extra plantbelasting worden weer weggeknipt. – Foto: Van Assendelft Fotografie

Voor de rest zijn er de blijvende gangbare gewaswerkzaamheden als indraaien en dieven. “Het gewaswerk in tomaat is veel meer gestructureerd dan bij komkommer. Maar er blijven wel veel uren inzitten.”

Verticale ventilatoren

In de kas met de zware belichting zijn net verticale ventilatoren aangebracht die lucht door het scherm heen aanzuigen. Verder is boven het gevelscherm plastic aangebracht in de nokpunten. “Een kleine en goedkope ingreep die niet veel voorstelt. Maar het scheelt een hele hoop voor de lichtuitstoot. Voor de omgeving is het prettiger als die hoekjes bovenin ook afgesloten zijn.”

Auteur: Peter Visser