Interventie bewijst falen GMO

Interventie is voor de rechtgeaarde ondernemer een vies woord. Tussenkomt, bemoeienis, ingrijpen. Ook allemaal vieze woorden voor de liefhebber van de vrije markt. En wie was er nou meer voor de vrije markt dan de tuinder?

Ja maar – mag best tegengeworpen worden – de huidige interventie op de groente- en fruitmarkt is het gevolg van eerdere politieke interventies op diezelfde markt. Jazeker, maar vroeg de tuinbouw niet al om interventies vóór de Russen hun boycot afkondigden?

Feit is dat sinds het optuigen van een Europees landbouwbeleid in de jaren 50 interventie zelden of nooit is weggeweest. Dat was de Nederlandse tuinbouw een doorn in het oog. Want het lokte tot aan de jaren 90 een enorme overproductie uit. Met name in toen nieuwe Zuid-Europese lidstaten als Spanje en Griekenland.

De in 1995 gelanceerde GMO moest daar een eind aan maken. Niet langer het produceren van overschotten belonen, met een bijna of geheel kostendekkende interventievergoeding uit Brussel. Nee, Brussel vergoedde vanaf nu de kosten die goed georganiseerde telersverenigingen maakten voor het slimmer en efficiënter op de markt brengen van producten waar die markt ook daadwerkelijk om vroeg.

Hoe dat is uitgepakt weten we. Dezelfde afzetorganisaties die naar buiten toe hun mond vol hadden van marktgerichtheid, stimuleerden er in hun actiepogramma’s vooral méér productie mee. De kleine letters van de regeling stonden dat ook gewoon toe. Sterker zelfs: in de eerste grote herziening van de GMO zo’n tien jaar geleden, sloop ook de mogelijkheid van interventie weer binnen.

Nederland heeft in haar nationale GMO-strategie de mogelijkheden om interventie toe te passen nog beperkt. Vandaar dat het verzoek om interventie in tomaten en paprika langs de staatssecretaris moest, terwijl de Belgen al veel eerder product uit de markt aan het nemen waren. Stemmen gaan nu op om ook in Nederland interventie onderdeel te maken van het standaard GMO-instrumentarium.

Dan weten we tenminste zeker dat GMO haar doel (“van productiegericht naar marktgericht”) definitief is voorbijgestreefd.