‘Infrastructuur warmte is volgende puzzelstukje’

“Bij RVO gaat het vaak over subsidie. Zelf doe ik de MEI en 3 technieken in de EG-regeling, van aanvraag tot uiteindelijke vaststelling. Voor de EG-subsidie beoordeel ik bijvoorbeeld aanvragen voor ledbelichting. Dan heb ik vaak contact met ondernemers om zaken door te nemen. Mijn uitgangspunt is dat we streven naar een goed resultaat voor beide partijen.”

Heb je nog vaak contact met tuinders?

“Ik ga geregeld naar bijeenkomsten van bijvoorbeeld Kas als Energiebron of Glastuinbouw Nederland en geef daar ook presentaties. Ik praat ook met individuele ondernemers over ontwikkelingen die zo nieuw zijn dat ze nog niet op onze lijst staan. Dan brainstormen we over manieren om die innovaties verder te brengen. Als je echter advies wil hebben over een concrete investering, is het vaak beter om een adviseur te raadplegen, want die kan helpen bij het totale investeringsplaatje.”

Wat je RVO en het ministerie van LNV niet kunt verwijten is dat ze te weinig in de praktijk komen

Het is je doel om verbinding te leggen tussen overheid en bedrijfsleven. Lukt dat?

“Voor de energiebesparingsplicht hebben we een lijst van maatregelen laten opstellen door adviseurs die dicht bij de praktijk staan. Je moet niet achter het bureau regelingen verzinnen waar de ondernemer niets mee kan.”

In de praktijk leeft juist het idee dat regelingen achter het bureau zijn uitgedacht.

“Wat je RVO en het ministerie van LNV niet kunt verwijten is dat ze te weinig in de praktijk komen. We bezoeken veel bedrijven en ik zie collega’s geregeld met ondernemers in conclaaf gaan. Het blijft echter lastig om het verhaal van een individu te vertalen naar het geheel. Een regeling kun je nooit maken voor 1 type ondernemer; die moet aansluiten bij alle ondernemers. Daarom willen we regelingen evalueren met de praktijk. Dat is de aansluiting die we zoeken. De energietransitie is niet alleen de verantwoordelijkheid van RVO, of van Glastuinbouw Nederland, of van ondernemers. Het is een verantwoordelijkheid die we samen dragen.”

Hoe ervaarde je vroeger het contact met de overheid?

“Als ik terugkijk, dan hadden we regelmatig beleidsmedewerkers en ambtenaren op bezoek. In die tijd stond ik 40 uur met 2 benen in de praktijk. Dat gaat nu niet meer. Daardoor zal er altijd afstand zijn. Ik denk dus dat het goed is om veel te schakelen tussen ondernemer, onderzoek, branchevertegenwoordigers en overheid. Dat is essentieel voor de juiste inzet van middelen.”

Als je samen met de benen op tafel zit, dan merk ik dat de verstandhouding prima kan zijn

Merk je iets van wantrouwen bij ondernemers?

“Ik vind ’wantrouwen’ niet het juiste woord. Eerder denk ik aan een gezonde spanning tussen ondernemers en de overheid. Dat merkte ik vroeger en dat merk ik nu ook. Maar als je samen met de benen op tafel zit, dan merk ik dat de verstandhouding prima kan zijn. De overheid wil doelstellingen halen; de ondernemer wil het beste voor zijn bedrijf. Op het gebied van energietransitie kunnen deze partijen elkaar goed vinden. Er is geen wantrouwen, wellicht wel een gebrek aan snelheid om in te spelen op duurzame initiatieven waar ondernemers mee bezig zijn.”

Een gebrek aan snelheid?

“Ondernemers vinden vaak dat het allemaal niet zo snel gaat en dat begrijp ik. Vroeger maakte ik ook gemakkelijker verwijten naar de overheid. ’Kunnen ze dit of dat niet even regelen? Dat hoeft toch niet zo lang te duren?’ Maar nu ik de andere kant ken, zie ik dat het niet zo simpel is. Een ondernemer kan snel beslissen voor zijn bedrijf. Als wij een regeling bedenken, dan geldt die voor 3.500 bedrijven en 10.000 hectare glas. We willen geen uitsluiting, geen onder- of oversubsidiëring, geen verkeerd gebruik. Dat vraagt tijd en afstemming. En dan nog zal een regeling nooit 100% aansluiten bij de praktijk; zeker niet in een diverse sector als de glastuinbouw.”

Maakt de glastuinbouw genoeg gebruik van subsidies?

“We zien dat tuinders goed de weg weten te vinden naar de subsidies die RVO te bieden heeft. Ik heb ook wel een idee hoe dat komt. Het is een sector waar veel informatie rond gaat via vakbladen, adviseurs en accountants.”

Hoe kijkt de overheid naar de glastuinbouw?

“Als je het mij vraagt, dan heeft de glastuinbouw een goed draagvlak binnen de overheid.”

Toch hoor ik ondernemers nogal eens mopperen: willen ze ons weg hebben uit Nederland?

“Overheid en politiek zijn twee verschillende zaken. Over politiek kan ik niets zeggen, maar als ik kijk bij RVO en het ministerie van LNV, dan zie ik dat de glastuinbouw goed op de kaart staat. Er zijn best wel eens verwijten en dat mag ook. Bijvoorbeeld dat de overheid niet snel genoeg heeft geanticipeerd op de hoge energieprijzen. De glastuinbouw krijgt te horen dat de sterke positie van WKK de verduurzaming afremt. Maar er is veel begrip en de lijnen zijn kort.”

Denk je dat de glastuinbouw in 2040 fossielvrij kan zijn?

“Dat kan ik moeilijk inschatten. De sector heeft best grote stappen gezet in de energietransitie. Er is vaart gezet achter energiebesparing, er wordt flink ingezet op warmte en restwarmte. Het aandeel fossiele energie wordt steeds kleiner. Maar het gasverbruik is nog steeds riant. Aan de andere kant hebben we ook een grote glastuinbouwsector met een enorme productie. Er wordt echt wel iets met het gas gedaan. Of 2040 wordt gehaald hangt af van veel factoren. Als we dat willen halen, dan moeten we daar wel samen de schouders onder zetten en samen kijken welke stappen nog nodig zijn.”

Wat is een nieuwe stap waar jij nu mee bezig bent?

“Glastuinbouwgebieden kunnen een slag maken aan de warmtekant. Ik werk mee aan de ontwikkeling van een instrument om infrastructuur voor warmte te stimuleren. Dat is het volgende stukje van de puzzel.”