Horticontact: ‘je moet er staan en geweest zijn’

De beurs Horticontact in Gorinchem voor de glastuinbouw wordt dit jaar meteen vanaf de start druk bezocht. Vrijwel alle gevestigde toeleveranciers verstevigen er hun relaties. De drempel is laag met als gevolg tientallen nieuwe aanbieders van buiten de sector. Dit resulteert in interessante nieuwtjes waarvan G&F er een aantal selecteerde.

Ledlampen

Dat leds echt zijn doorgebroken blijkt uit het grote aantal stands met led-belichtingslampen. Maar ook op het gebied van de biologische gewasbescherming en monitoring zijn er mogelijkheden. Ledlicht met een golflengte tussen 365 en 425 nm (uv-licht) heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op nachtvlinders (motten), zoals de Tuta absoluta, Duponchelia-mot en Buxusmot. Maar ook kevers en muggen zoals Sciara (varenrouwmug).

Vangbak voor motten

De firma ’LEDsProtect’ heeft een ledlamp met daaronder een vangbak ontwikkeld waarmee de motten worden gevangen. Dit lijkt een doorontwikkeling van de vinding die tomatenteler Gertjan van der Spek vorig jaar presenteerde in de rubriek geluiden uit de kas van Groenten&Fruit. Maar de standhouder zegt niet op de hoogte te zijn van deze praktijkervaring. Hoe dan ook: het nieuwe systeem blijkt goed Tuta en andere motten te vangen, zowel voor monitoring als voor bestrijding. De insecten zien de waterbak als een zeer aantrekkelijke landingsbaan, en verdrinken.

Feromoonvallen

“Het is goed te combineren met de feromoonverwarrings-strips. Feromoonvallen werken niet meer door de verwarringstechniek.” In tegenstelling tot de bestaande uv-lampen blijven de insecten intact, zodat ze gedetermineerd kunnen worden. Bovendien gebruikt de ledlamp 10 keer zo weinig stroom. Met de ophangbeugels kan de led-vangbakken onder de teeltgoot worden vastgemaakt. Een schemerschakelaar schakelt de lampen pas aan als het donker wordt, zodat de LEDsProtect overdag niet de hommels gaat aantrekken.

Led-UV vanglamp maakt snelle en goede detectie van plaaginsecten mogelijk. – Foto: Peter Visser

NaOCl en Menno florades tegen ToBRFV

Bedrijfshygiëne wordt een steeds grotere uitdaging. Sinds de uitbraken van het ToBRFV in tomaat in Duitsland (en mogelijk ook in Nederland) is de noodzaak ervan urgenter dan ooit. Eigenlijk verwonderlijk dat de firma Elpress uit Boxmeer de enige is die een ‘hygiënesluis’ presenteert op de beurs. Dit bedrijf is gespecialiseerd in industriële bedrijfshygiëne, vooral in de voedselindustrie. Ze ontwerpen op maat oplossingen voor bedrijven. Voordeel van deze hygiënesluis is dat de rollen eenvoudig kunnen worden gereinigd of verwisseld. Tegen het ToBRFV, in Duitsland ook wel ‘Jordanië’-virus genoemd, dienen wel speciale desinfectiemiddelen te worden ingezet. Voor de zolenreiniging raden de Duitse gewasbeschermingsspecialisten een hoge concentratie van natriumhypochloriet (NaOCl). Voor de handbakjes die het draaihekje ‘vrij’ maken wordt (minder agressieve) benzoëzuur (Menno florades, Enno rapid) aangeraden. Alcohol werkt niet tegen dit bijzonder persistente virus. “Dit virus is een van de moeilijkste om te doden. De gebruikelijke desinfectiemiddelen werken onvoldoende tegen ToBRFV”, zegt Heike Scholz-Döbelin van de Landbouwkamer Noordrijn-Westfalen.

Een hygiënesluis is een van de maatregelen om schadelijke virussen (zoals ToBRFV) uit de kas te houden. – Foto: Gerard Boonekamp

Zonlicht-led

Diverse toeleveranciers lieten hun nieuwste belichtingsmodules zien, waaronder ook de nodige leds. Waar meestal veel rode leds binnen een module worden toegepast vanuit energie-efficiëntie, aangevuld met wat andere kleuren om de plant een evenwichtiger lichtspectrum aan te bieden, kiest Rofando voor een witte led die zoveel mogelijk het zonlicht nabootst. Volgens de leverancier geeft dat een betere gewasontwikkeling en een goede doordringing door het blad heen.

Omdat de zonlicht-kleur uit elke led komt en geen samenstelling is van ledjes van verschillende spectra, hoeven geen aanvullende maatregelen genomen te worden tegen netvervuiling en harmonische stromen.

De modules kunnen in langere stukken achter elkaar geleverd worden om zo min mogelijk schaduwwerking te creëren, want de oppervlakte is beduidend groter dan van een Son-T armatuur.

7 jaar geleden was in eerste instantie geprobeerd zonlicht na te bootsen met een plasma-lamp. “Dat was echt een kopietje van de zon”, aldus Rofianda, “maar helaas veel te duur”.

Led-module die het spectrum van zonlicht nabootst. -Foto: Peter Visser

Elektrostatisch spuiten

Nauwkeurig spuiten is belangrijk voor een goed spuitresultaat en voorkomt middelemissie via afdruip. KWH Holland brengt met haar X-bust een systeem voor elektostatisch spuiten op de markt. Waterdruppeltjes worden negatief geladen, waardoor ze elkaar afstoten en netjes verspreid op het positief geladen blad terecht komen. Hierdoor is volgens de leverancier 50 tot 70% minder middel nodig en is slechts 10% van de hoeveelheid water nodig ten opzichte van een gangbare spuitboom. Omdat het systeem geen gebruik maakt van nozzles, kunnen de blazers altijd optimaal gericht worden ten opzichte van de bladstand.

Elektrostatisch spuiten verhoogt het effect van ziekten- en plaagbestrijding. – Foto: Peter Visser

Composteerbare sticker

Stuks fruit allemaal voorzien van een mooi merk-stickertje is al heel gebruikelijk. Sinclair profileert zich met een eco-label, dat biologisch afbreekbaar is. Na jaren ontwikkelingstijd is het nu eindelijk gelukt om een dun soepel stickertje, zoals dat gebruikt wordt bij machinaal labelen, biologisch afbreekbaar te maken. Het maken van een goede composteerbare lijm was daarbij het moeilijkste.

Er zijn nu ook composteerbare stickers leverbaar. – Foto: Peter Visser

HNT geperfectioneerd

De VentilationJet van Hinova uit Berkel en Rodenrijs is geperfectioneerd. Condensvorming op delen waar koude lucht langs stroomt is geen enkel probleem meer. De kunststof koker is voorzien van een rand waar het condens zich verzamelt en via een slangetje langs de kaspoot wordt afgevoerd naar bijvoorbeeld de teeltgoot. De plaat boven de onderste ventilator (‘Hinovator’) is dubbel uitgevoerd waardoor er een isolerende luchtlaag is ontstaan tussen de warmere onderste en koude bovenste plaat. Het VentilationJet-systeem is zeer geschikt om met 2 gesloten schermen te ontvochtigen met koude lucht uit de nok (Het Nieuwe Telen). Daarmee wordt veel energie gespaard. De verticale ventilatoren zorgen voor een goede verdeling van vocht en temperatuur. Ook dit levert energiebesparing op.

Bij de VentilationJet is het ontvochtigen bij 2 gesloten doeken geoptimaliseerd. – Foto:Gerard Boonekamp

2 innovaties voor betere PAR-meting

Henk van der Meer van Hinova heeft naast het klimaatsysteem ook op het gebied van PAR-meting 2 innovaties. Hij heeft een motor-aangedreven PAR-arm ontwikkeld die langzaam in een hoek van 180 door de kas beweegt. “Normaal hangt de PAR-meter vaak ongemerkt in de schaduw. Nu heb je altijd een juiste lichtmeting.” De PAR-arm met motor wordt eenvoudig tegen de kaspoot geklikt. In het hoekprofiel zijn 4 sterke magneten aangebracht. De waardes van de PAR-metingen worden draadloos naar een basisstation gezonden.

Voor een goede PAR-meting is regelmatig kalibreren een vereiste omdat de sensors verlopen. Van der Meer heeft daarom een eenvoudige kalibratie ontwikkeld. In een 3D-geprint kokertje geeft een ledlampje een bekende hoeveelheid PAR-licht. De PAR-sensor wordt in het kokertje gedaan en wordt via een usb-aansluiting uitgelezen. Daarna wordt de nieuwe waarde ingevoerd in de klimaatcomputer. “Nu is het zo dat een monteur de sensors komt ophalen waarna ze in een lab worden getest. Maar niet ieder lab gebruikt dezelfde methode. Door het zelf te doen bespaart de tuinder niet alleen veel geld, maar heeft hij ook altijd op dezelfde manier gekalibreerde PAR-sensors”, zegt Van der Meer.

Met een eenvoudige kalibratie zijn lichtmetingen betrouwbaar te houden. – Foto: Gerard Boonekamp

Super-filtratie met hoge capaciteit

BÈTA Industrie is zo’n nieuwkomer die verrassend goed blijkt te passen in de tuinbouw. De voor de industrie ontwikkelde BÈTA-filter combineert bijzonder fijne filtratie (20 micron) met een hoge flow (15 of 30 kuub per uur), nauwelijks onderhoud en lage werkingskosten (alleen elektriciteit). Op de filter is een bijzonder dicht-geweven doek gespannen dat voortdurend in trilling wordt gebracht door een motor. Het water passeert het filterdoek daardoor veel sneller dan normaal terwijl het vuil zich ophoopt en automatisch wordt afgevoerd aan de rand van de filter. De filtermachine wordt al langer gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie (cacao, olijfolie). Storingen komen nauwelijks voor en niemand hoeft erop te letten of het filterpapier nog voldoende is. Het enige dat moet worden afgevoerd is het vuil zelf. De machine zorgt in de tuinbouw voor bijzonder schoon water dat met minder energiekosten kan worden ontsmet. De kleine versie (15 m3/u) kost ongeveer € 11.000. Een machine met de hoogste capaciteit (35-40 m3/u) ‘doet’ circa € 16.000.

Trilling zorgen dat water vlot door het fijne filterdoek kan. – Foto: Gerard Boonekamp