Hogere tomatenprijs en veel oogstwerk

De prijzen van tomaat stijgen deze week weer snel na de dip van begin september. De prijsbeweging is volledig toe te schrijven aan de sterk wisselende aanvoer. Deze week daalt de aanvoer drastisch. Voor de hogere prijs moet bij trostomaten veel extra werk verzet worden om de groene punten en gescheurde tomaten eraf te knippen.

De hogere prijzen van de tweede helft van augustus werden in de eerste weken van september grotendeels teniet gedaan. De aanvoer was uitzonderlijk hoog door de snelle afrijping van goede zetsels. In de loop van vorige week kwam daar verandering in en begonnen de prijzen, bij de losse tomaten en specialties als eerste, weer te stijgen. Die tendens zette vanaf afgelopen maandag versterkt door. De klokprijs van grove trostomaten (Princess) ging gisteren en vandaag al naar 89 cent per kilo bij BelOrta. De middeltros (Elite) nadert zelfs 1 euro per kilo. Losse tomaten (Prince) zijn de hele week al ruim boven 80 cent per kilo. Verschillende specialties zijn al wat langer hoger geprijsd en gaan deze week nog een flinke stap omhoog. Ook bij ZON Fruits & Vegetables en The Greenery is een duidelijke stijging te zien, al gaan de genoteerde indicatieprijzen minder hoog dan op de Belgische veiling.

Moeilijk zetsel geoogst in de hitte

De aanvoer van trostomaten (grof en middel) bij BelOrta zal deze week ongeveer 20% lager zijn dan in de afgelopen weken, verwacht productmanager Maarten Verhaegen. “Bij de specialties is de daling zelfs 50% omdat ze sneller last hebben van slechte zetting.” De tomaten die nu worden aangevoerd zijn gezet rond week 29 (derde week juli), een extreem hete week met erg veel instraling. De gemiddelde etmaaltemperatuur lag die week op veel bedrijven op of boven 23 graden met een of meerdere dagetmalen van 26 graden. De hitte ging gepaard met een enorme instraling. In de omgeving van Rotterdam noteerde de KNMI een weeklichtsom op 16.500 J/cm2 (gemiddeld 2.357 J/cm2 per dag). Noord-Limburg kwam uit op 15.200 J/cm2. De week erna noteerde KNMI resp. 70% en 43% minder licht. Voor de zetting van de tomaten was vooral de combinatie van hitte met de warme nachten in week 29 erg nadelig. “Een nacht bleef het zelfs gemiddeld 23,8 graden in de kas. Dan weet je gewoon dat er een slechte zetting aan gaat komen”, zegt teeltmanager Berrie Baruch bij Schenkeveld tomaten. De doorkleuring van de laatste tomaten aan de tros duurt langer en ze zijn gevoeliger voor scheuren. Juist deze moeilijk gezette tomaten worden nu geoogst tijdens een nieuwe hitte-periode. Dat levert veel extra werk op om de kwaliteit van de aangevoerde trossen goed te houden. “We knippen veel groene puntvruchten en zijn in de nacht van zondag op maandag ook tegen gescheurden aangelopen. Met nul-wind en een rv van 100 buiten doe je daar niets tegen”, zegt Baruch. Om de problemen de baas te blijven oogst hij deze week twee keer rond. “Alles wat eraf kan gaat eraf. Maar het oogsten kost wel 25% meer arbeid vanwege het bijknippen en de 30% lagere productie.”

‘Middenprijs hoger dan vorig jaar’

De vraag naar tomaten is op dit moment, mede door het zomerse weer, goed. “We zien een toegenomen vraag vanuit Frankrijk. De klanten die in de zomer waren weggevallen zien we nu terugkomen”, aldus Verhaegen van BelOrta. De acties bij supermarktketens Auchan en Carrefour vertalen zich ook meteen in grotere bemiddelde volumes. “Op Duitsland is het nog rustig. Daar is de concurrentie met goedkope Poolse tomaten erg groot. Franse klanten kiezen eerder voor rodere tomaten en kwaliteit.”

Het is, nu driekwart van het traditionele seizoen erop zit, zeker geen slecht jaar voor de Belgische tomatentelers, zegt Verhaegen. “Een maand geleden lag de middenprijs voor de grote segmenten 4 tot 5 cent per kilo hoger dan vorig jaar. Dat is de afgelopen maand nog meer geworden.” Ook de voornaamste specialties (Coeur de Boeuff, San Marsano-typen en troscherry) doen het volgens hem redelijk tot goed. “Na meerdere jaren met slechte prijzen op rij is zo’n jaar als dit wel een verademing. Hopelijk blijft het zo.”

Status quo

Voor de komende weken verwacht hij aanvankelijk nog verder stijgende prijzen of in ieder geval een status quo. “Bij ons zijn er nog geen telers die afoogsten voor de teeltwisseling, dus de aanvoer zal toch niet meer zo hoog zijn. Bovendien is de kwaliteit van het Nederlandse en Belgische product erg goed dus er is geen reden over te stappen op andere leveranciers. Spanje heeft opnieuw een langere periode met hoge temperaturen gehad waardoor problemen met productie en kwaliteit zeker niet uit te sluiten zijn.”