‘Hoge PBL-cijfers CO2 bepalen heffing kassen niet’

Een nieuw rapport Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorspelt een hogere CO₂-uitstoot en lagere energiebesparing door de glastuinbouw. Ook zijn aannames voor toekomstige ontwikkelingen van areaal, wkk- en led-gebruik, gewijzigd. Wat moet de tuinbouw leren uit dit rapport? Rob van der Valk, beleidsmedewerker Glastuinbouw Nederland, reageert op de belangrijkste vragen en uitkomsten uit dit onderzoek.

De aannames over toekomstig areaal en wkk-gebruik wijzigen in dit rapport. Staan jullie daar achter?

“PBL verwacht een lager glasareaal dan eerder voorspeld. Die eerdere voorspelling was juist wat hoger. Toch is het per saldo in tegenspraak met de actuele inzichten dat het glastuinbouwareaal wat hoger is dan uit de CBS-statistiek bleek. CBS publiceerde dit jaar een hoger areaal van 800 hectare in vergelijking met 2018. Deze informatie kon PBL echter niet meer verwerken. Onze verwachting is dat PBL in de Klimaat- en Energieverkenning van volgend jaar weer een hoger areaal voorspelt.

PBL verwacht een groter wkk-gebruik, net als de inzet van kolen- en gascentrales. Dat stemt overeen met de actuele ontwikkelingen op de energiemarkt (gunstige sparkspread) en met een inschatting van een betere wkk-positie in de toekomst door een lagere gasprijs richting 2030. Dit onderschrijven we.”

_{Tekst gaat verder onder de foto}

Rob van der Valk is beleidsmedewerker energie bij Glastuinbouw Nederland. – Foto: Glastuinbouw Nederland

En hoe zien jullie de aannames voor de lagere besparingseffecten van subsidieregelingen en led?

“Over het algemeen schat PBL de effecten van subsidieregelingen SDE++ en EG in op eenzelfde niveau als Glastuinbouw Nederland. De onderliggende aannames kunnen wat verschillen, maar dat zijn details.

Verder verwacht PBL dat led pas later kan doorbreken en dat het besparingseffect mede daardoor lager is. Wij verwachten in tegenstelling tot PBL geen grote besparingen van led, maar een intensivering van belichtingsniveaus in de kas in combinatie met meer led. Op deze wijze voorkomt led een verdere toename van het elektriciteitsverbruik, maar dit is geen besparing. Samengevat vindt intensivering plaats via led bij gelijkblijvend elektriciteitsverbruik. Dat led wat later, zo ongeveer na 2024 doorbreekt, onderschrijven wij.”

Wat vinden jullie van de uitkomsten uit deze aannames voor energie en CO2-doelstellingen?

“Net als het kabinet onderkennen wij dat de internationale marktontwikkelingen op de energiemarkt (dus daarmee wkk-gebruik voor netlevering) sterk kunnen fluctueren over de (midden)lange termijn. Er is geen aanleiding om daar ieder jaar een ander beleid op te ontwikkelen. Voor het effect in 2030 moet een zo goed mogelijke inschatting gemaakt worden van de marktsituatie. Bovendien moet vooraf bepaald worden hoe omgegaan wordt met marktuitkomsten die (sterk) afwijken van deze aannames. Daarom is in het huidige CO_2-convenant 2020 ook afgesproken dat de CO_2-doelstelling afhankelijk van sterke afwijkingen van areaal en wkk-netlevering in overleg kan worden bijgesteld, de zogeheten technische correctie.”

_{Tekst gaat verder onder de tweet}

De Nederlandse #energievoorziening gaat de komende jaren veranderen. Wil je daar meer over weten? Lees dan de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2019: https://t.co/jpXQWEAj7z

— CBS (@statistiekcbs) November 6, 2019

Dat de CO2-sectordoelstelling voor 2020 met 50% wordt overschreven, klinkt schrikbarend. Hoe is dat te verklaren? Is dat een nieuw inzicht?

“Ten eerste kent PBL een grotere CO₂-emissie toe aan de glastuinbouwsector dan Wageningen University & Research jaarlijks aangeeft op basis van CBS-statistiek en sectorcijfers. Het verschil is circa 1,5 Mton. Dat is een groot deel van de verklaring. Vervolgens is er dus dankzij de gunstige sparkspread sprake van meer wkk-netlevering en is er een groter areaal. Onderliggend wordt er nog steeds doorontwikkeld op duurzame en CO₂-vrije energie (nieuwe geothermie, restwarmte, biomassa, energiebesparing). Rekening houdend met deze ontwikkelingen is de PBL-uitkomst 2020 goed te verklaren.”

Als je die voorspelling ziet, is er dan een bedrag aan de 2,3 Mton overschrijding te koppelen waarvoor de sector gezamenlijk moet betalen?

“Puur wiskundig kun je hieraan rekenen door de CO₂-emissiehandelsprijs aan deze overschrijding te koppelen. Echter zijn niet de PBL-cijfers maar de sectorcijfers, verzameld via RVO.nl en de CBS-cijfers, bepalend voor het sectordoel. Dat in combinatie met een correctie voor areaal- en wkk-ontwikkeling.”

Wanneer wordt die rekening gepresenteerd, of wanneer gaat glastuinbouw voor het eerst heffingen betalen? Hoe vindt die afrekening dan plaats?

“Twee jaar na een kalenderjaar wordt bepaald of de sector in dat jaar een overschrijding heeft gehad. Zo ja, dan vindt verrekening plaats. Deze verrekening houdt in dat de totale kosten van de overschrijding gedeeld worden over alle kubieke meters aardgasverbruik in de sector (verrekenprijs per m3 aardgas). Iedere onderneming ontvangt vervolgens een factuur, waarvan het bedrag wordt bepaald door het aardgasverbruik van dat jaar te vermenigvuldigen met de verrekenprijs.”