De laatste tijd slaat het dievengilde vaak toe om gps-systemen van loonwerkers en telers te roven.
In 2014 was er voor het eerst een diefstalgolf van gps-systemen. John Deere en Trimble waren toen populair onder de dieven. Nu is er weer zo’n golf en ook nu zijn deze merken weer in trek bij het dievengilde.
Deze merken waren ooit pioniers met gps-systemen. Hierdoor hebben ze een groot marktaandeel en ze zijn beide wereldwijd actief. Dat maakt hen aantrekkelijk voor internationaal opererende criminelen.
Lees verder onder de foto
Gebruik maken van distributienetwerk
Bovendien heeft met name John Deere een sterk imago en een goed distributienetwerk over vrijwel heel de wereld. Daarnaast past John Deere perfect bij de grootschalige manier van boeren in Oost-Europa en Rusland.
Softwarelicenties voor automatisch rechtrijden zijn vaak duur. Als je dat illegaal – zonder licenties – doet, ben je voordeliger uit. De dieven kunnen hun apparatuur makkelijk verkopen aan Oost-Europese boeren, die minder te besteden hebben.
Perceeldata van gps-systemen staan soms in de cloud, maar niet altijd. Bij diefstal kunnen data dus verdwijnen
De schade per gestolen systeem kan oplopen tot € 20.000. Die schade omvat meer dan de waarde van het apparaat alleen. Zonder gps kunnen loonwerkers niet werken.
Bovendien is een nieuw systeem niet direct de volgende dag geleverd, laat brancheorganisatie Cumela weten. De perceeldata van gps-systemen staan soms opgeslagen in de cloud, maar niet altijd. Bij diefstal kunnen data dus verdwijnen.
Voorkom diefstal
Blijf verdachte situaties melden aan de politie
Ga met je contactpersoon van de verzekeraar om tafel om alle scenario’s door te spreken en vraag goed door zodat je zeker weet dat je de goede verzekering hebt die bij jou past
Zet ’s nachts spullen binnen of zet machines met gps-systemen uit het zicht
Maak back-ups van de ingemeten percelen
Registreer serie- en IMEI-nummers van systemen
Camera’s of een alarm kunnen de kans op betrappen op heterdaad vergroten
Leg opvallende zaken – zoals een kras op het beeldscherm – vast, want dit kan aangiftes makkelijker maken
Van eind 2016 tot nu is voor € 2,1 miljoen directe schade bij Cumela gemeld. Onder directe schade valt alleen het wegnemen van het systeem. Het misgelopen geld doordat bedrijven niet kunnen werken zonder gps-systeem zit hier niet bij in. De schade van dit voorjaar bedraagt al € 1,2 miljoen.
De politie registreert diefstal van gps-systemen niet onder een aparte code, er is dus geen inzicht in de aantallen
De politie gaat uit van georganiseerde bendes, die door het land trekken. Dit maakt opsporing lastig. Ook in België, Frankrijk en Duitsland zijn de laatste tijd systemen gestolen. Volgens de Belgische politie zijn mogelijk alleen componenten interessant voor dieven.
De politie heeft geen inzicht in het aantal diefstallen van gps-systemen. Dit liet minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid eerder in Boerderij weten. “Diefstal van gps-systemen wordt niet onder een aparte code geregistreerd. Hierdoor is dit niet eenvoudig te onderscheiden in de registratiesystemen van de politie.”
Lees verder onder de foto
Soms ruimte in dak voor gps
Nieuwe trekkers hebben soms ruimte in het dak voor de gps. Zo kunnen de systemen aan de ogen van het dievengilde ontsnappen. Volgens Maarten van Kampen van Trimble-importeur Vantage Agrometius worden in veel gevallen alleen de schermen gestolen.
“Hierin zit namelijk alle intelligentie. Bovendien kost het stelen van een scherm minder moeite dan om een gps-bol van een dak af te halen.”
Wat diefstal ook in de hand werkt, zijn universele sleutels voor een aantal trekkers
Fabrikanten nemen ook maatregelen tegen gps-diefstal. Elk systeem heeft een eigen serienummer en licenties. Bij diefstal is het serienummer nodig om via de fabrikant licenties te kunnen blokkeren, vertelt Van Kampen.
Zo worden de mogelijkheden van een gestolen systeem beperkt. “Het is daarom belangrijk dat klanten hun serienummers registreren en natuurlijk ook voor het kunnen vermelden bij de aangifte.”
Landelijke aanpak politie
Wijkagent Bas Slomp is werkzaam in de regio rondom Witteveen in Drenthe. Hier werden in één nacht vier bedrijven bestolen van gps-systemen. Alle bedrijven lagen in een cirkel kleiner dan 10 kilometer.
Een paar weken eerder waren hier ook al diefstallen. Er is niets teruggevonden van alle gestolen goederen. De politie heeft geen idee waar de systemen nu kunnen zijn. Bij navraag zegt Slomp dat de landelijke eenheid onderzoekt of er trends van deze diefstallen zijn.
Ook gaat de politie langs niet getroffen boeren om maatregelen te nemen om de kans op betrappen op heterdaad te vergroten. Camera’s ophangen is hier een voorbeeld van. Er zou zicht zijn op verdachten, aldus Slomp.
Wat diefstal ook in de hand werkt, zijn universele sleutels voor een aantal trekkers. “Als je met verschillende trekkers werkt is het lekker praktisch, maar ter preventie van diefstal is dit niet handig”, aldus van Kampen.
Hij stelt dat bedrijven zelf maatregelen kunnen nemen tegen diefstal. “Ik zie bijna dagelijks trekkers met gps-systemen onbeheerd in het veld staan. Bijvoorbeeld voor de beregeningshaspel. In hoeverre doe je dan moeite om diefstal te voorkomen?”
Voortaan pincode nodig
John Deere heeft eind april een software-update gelanceerd waarbij een pincode nodig is om de gps-ontvanger en display te gebruiken. Volgens Jan Wouter van Lonkhuyzen, customer support manager bij John Deere, is dit het beste wat het merk kan doen.
Als een dealer een gestolen systeem opgeeft, komt het serienummer op de zwarte lijst te staan
“De waarde van de componenten daalt omdat dieven niks met het systeem kunnen”, zegt Van Lonkhuyzen. Als een dealer een gestolen systeem opgeeft, komt het serienummer op de zwarte lijst te staan. Systeemupdates zijn dan niet meer mogelijk.
Op deze manier kunnen dieven het niet doorverkopen. Een nadeel is dat dieven pas merken dat er een pincode op het systeem zit als ze het aanzetten. Agrarische bedrijven kunnen dus evengoed bestolen worden.
Lees verder onder de foto
Het bijhouden van gestolen gps-systemen kost volgens Van Lonkhuyzen wel administratief werk. Ook denkt hij dat waarschijnlijk meer systemen gestolen zijn dan zijn aangegeven.
Cumela en CCV
Brancheorganisatie Cumela werkt samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Die organisatie schakelt tussen Cumela en de landelijke politie.
Cumela spreekt van een vruchtbare samenwerking. Toen de inbraakgolf opkwam, heeft de organisatie benadrukt hoe belangrijk het is dat deze diefstal stopt. De twee organisaties gaan daarom samen langs gedupeerde bedrijven, aldus Cumela.
Minister Grapperhaus heeft toegezegd dat de diefstallen meer prioriteit krijgen
De samenwerking met CCV is eenvoudig, klinkt het bij Cumela. “Als mensen een verdachte situatie zien in het buitengebied, kunnen zij daar een foto van maken. Die kunnen zij naar ons toe sturen. Wij sturen de foto door naar een contactpersoon bij CCV.”
“Die persoon meldt het vervolgens bij de politie. Die kijkt er integraal naar en reageert heel alert.” Dit is onder meer te danken aan de toezegging van minister Grapperhaus om deze diefstallen meer prioriteit te geven.
Ervaringen van gedupeerden
Bij loon- en akkerbouwbedrijf Bergsma in Boijl (Fr.) zijn eind mei zes gps-systemen, een los scherm van de maïszaaier en een los scherm van de strooier van het merk Trimble gesloten. De totale schadepost: € 72.000. De machines stonden de nacht van de diefstal in de kapschuur.
Volgens Bergsma verliep de afhandeling met de verzekering heel netjes. Alles was als een los accessoire verzekerd. Ook met de politie had het bedrijf veel contact. Het probleem is volgens Bergsma dat er hard bewijs moet zijn tegen verdachten.
“Die systemen zien we denk ik nooit meer terug. Die zijn al lang het land uit.” Voor de zekerheid zijn serienummers van de systemen op sociale media gedeeld. Het voorkomen van diefstallen als deze is moeilijk, aldus Bergsma.
“Je kunt een track en trace in de systemen plaatsen, maar een echte crimineel weet die te omzeilen. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat je eigendommen gewoon buiten kunt laten staan. Nu staat veel achter slot en grendel.“
Bij een loonbedrijf in Laag-Keppel (Gld.) is eind mei voor € 100.000 aan apparatuur gestolen. De dieven namen zes schermen en vijf bollen van Topcon en Trimble mee. De reparaties zijn nog niet helemaal af, evenals het verzekeringswerk.
“Sommige systemen waren 5 jaar oud. De verzekering wil die misschien verrekenen met de afschrijfwaarde, maar dat weten we nog niet”, aldus de loonwerker die liever anoniem blijft.
De dieven hebben de schuur opengebroken waarin de trekkers stonden. Hiervan, en van de trekkers zelf, zijn foto’s gemaakt. Sporenonderzoek is niet gedaan. “Ze zeggen dan dat dit toch geen zin heeft. Maar voor je eigen gevoel heb je liever dat ze het wel doen.”
Van de bewakingscamera in de straat zijn beelden opgevraagd. “Maar we horen er weinig meer van.” De loonwerker vindt het niet handig dat alle trekkers een universele sleutel hebben. Hier valt volgens hem nog veel te halen. “Je maakt het de inbrekers zo toch veel te makkelijk.”
Wat zeggen verzekeraars?
Er zijn verschillende opties om een gps-systeem te verzekeren. De eerste optie is om de trekker samen met de gps te verzekeren. Dit maakt de premie goedkoper. Het is wel belangrijk om te weten dat de gps dan niet op een andere machine verzekerd is.
De tweede optie is om de apparatuur als een los accessoire te verzekeren. De premie is dan iets hoger, maar het systeem is wel verzekerd op meerdere machines, laat verzekeraar Topteam weten.
Volgens dit bedrijf is het goed mogelijk dat verzekeringsmaatschappijen de polisvoorwaarden voor gps-diefstal gaan aanscherpen. Dit heeft alles te maken met de diefstalgolf die gaande is.
Klaverblad verzekeringen hanteert een soort verzamelpolis. Tijdens het opstellen van de polis geeft men aan dat er een gps-systeem op de trekker zit. Die is dan als onderdeel van de trekker verzekerd. Als een agrariër een gps-systeem op meerdere machines wil gebruiken, is dit wel los verzekerd.
Rabobank (Interpolis) werkt per klant met een risico-inventarisatie. Hierin geeft de klant aan wat precies verzekerd dient te zijn. Aan die dekking wordt een verzekeringsproduct met een premie en een eigen risico per gebeurtenis gekoppeld. Het is per klant verschillend. Een eenduidig antwoord is er niet.