‘Hoe erg is droogte?’

Vele weken achtereen heb ik in de brandende zon met slangen en buizen lopen sjouwen om de boompjes te irrigeren met grondwater dat omhoog gepompt werd uit een bron. Het was noodzakelijk om de oogst van dat jaar veilig te stellen, maar ook ter voorkoming van negatieve effecten op de oogst van het volgende jaar. 2018 was ook een extreem droog jaar en dit jaar zitten we in een vergelijkbare situatie.

In situaties van droogte is er veel vraag naar water voor bevloeiing van gewassen, maar ook voor huishoudens. De situatie in Europa is kritisch en in Frankrijk kwam er deze zomer al niet meer overal elke dag drinkwater uit de kraan.

Vaker neerslagtekorten

Neerslagtekort heeft twee kanten: de neerslag en de verdamping. Verdamping heeft alles te maken met temperatuur, wind en luchtvochtigheid. We spreken van een neerslagtekort wanneer er in een gebied meer verdampt dan er als regen terugkomt. Gaan we steeds vaker neerslagtekorten meemaken? Waarschijnlijk wel. Alleen al door de geleidelijke stijging van de temperatuur zal het gemiddeld droger worden.

Droogte is de stressfactor die de productie het meest bedreigt

Een plant bestaat voor een groot gedeelte uit water. Droogte is dan ook verreweg de belangrijkste stressfactor die de productie bedreigt. Droogte heeft directe gevolgen op de groei en de ontwikkeling van oogstbare plantdelen zoals vruchten, granen of blad.

Hoe werkt dat precies? Een plant zuigt via z’n houtvaten water op uit de grond. Doordat het blad water verdampt, ontstaat er een onderdruk in het houtvatsysteem waardoor er water (met essentiële nutriënten) opgenomen kan worden. Als de grond droog is, is er veel meer onderdruk nodig om nog voldoende water op te kunnen nemen. Dit is uitermate stressvol voor de plant en heeft effect op allerlei biologische processen.

Als water geven niet meer mag of kan

Bij droogte zal de plant de waterafgifte sterk beperken: de huidmondjes gaan dicht door aanmaak van abscisinezuur (ABA). Door de verminderde wateropname komen er dan dus ook minder nutriënten binnen. Doordat de huidmondjes dicht zijn, wordt er minder CO₂ uit de lucht opgenomen, waardoor ook de fotosynthese afneemt. Minder suikeraanmaak leidt uiteindelijk tot een compactere plant met kleiner blad en minder productie.

Als water geven niet meer kan of mag, komen we echt in de problemen. Ontwikkeling van nieuwe teeltsystemen en droogteresistente planten is urgent.