‘Het bruiste en broeide in de Ridderzaal’

Afgelopen vrijdagavond 1 november zat de voltallige top 100 van de Nederlandse tuinbouw bij elkaar op het Hortigala van adviesbureau Hillenraad. Kassenbouwers, tuinders, handelaren, toeleveranciers, zaadveredelaars, plantenkwekers, adviseurs … Met een gezamenlijke omzet van € 10 miljard en ook nog eens landbouwminister Carola Schouten in huis.

Wie zou al die bedrijven draaiende moeten houden als door een gasexplosie de (uitstekende) keuken van de meer dan zeven eeuwen oude Ridderzaal van graaf Floris de Vijfde de lucht in was gevlogen? Zoals Stef Blok als ‘Aangewezen Overlevende’ op Prinsjesdag verstek liet gaan om de regering te kunnen leiden, mocht het allerergste gebeuren. Natuurlijk gebeurde dat gelukkig niet en kan ik gezond en wel terugblikken op een Hortigala met een paar tamelijk interessante momenten.

Er is een consolidatieslag gaande. NPM wil misschien een graantje meepikken. Maar wij zijn niet te koop!

^{Wouter Kuiper, Kubo}

‘Wij zijn niet te koop!’

De grote winnaar was Wouter Kuiper van Kubo. De ’s-Gravenzandse kassenbouwer won eerst de NPM Capital Themaprijs Technologiebedrijf van het Jaar. Hij was daar zichtbaar blij mee, maar moest ook even schakelen. Van wie kreeg hij deze prijs eigenlijk? Van NPM Capital. Hmm, Kuiper begreep het wel. “Er is een consolidatieslag gaande. NPM wil misschien een graantje meepikken. Maar wij zijn niet te koop!” Om vervolgens de wat beteuterde prijsuitreiker vriendschappelijk te omhelzen, zich zo wat verontschuldigend voor zijn spontane reactie.

Twaalf investeerders per jaar op de thee

Een tafelgenote van me kon zich die reactie van Kuiper wel voorstellen. Ze schatte dat haar bedrijf gemiddeld wel een keer per maand wordt benaderd door investeerders. ‘Food’ is sinds de Voedselcrisis van 2007 een sector die de interesse gewekt heeft. En met de lage rentes en rendementen op de beurs is die interesse alleen maar groter geworden.

Hillenraaad-CEO Martien Penning tegenover de mannen van €10 miljard en hun vrouwen. Slechts een enkele vrouwelijke manager daartussen. Juryvoorzitter ven Verwaayen stelt een vrouwenquotum voor. – Foto: Hillenraad

Vrouwenquotum voor de tuinbouw

Ook interessant was het proefballonnetje van Ben Verwaayen. Moest er niet een vrouwenquotum komen? “Volgend jaar 10% méér vrouwelijke managers op het Hortigala!” aldus de nieuwe voorzitter van het Hillenraad100 Expertcomité (bestaande uit elf mannen en één vrouw). Diezelfde tafelgenote van daarnet vond dat niet echt een idee met toegevoegde waarde. “Het is veel relevanter om meer jonge talenten te interesseren in een carrière in de tuinbouw. Een nieuwe generatie heeft meer extra’s toe te voegen.”

Technologie in hart van elk bedrijf

Iets waar Verwaayen het, gezien zijn focus op de toenemende rol van nieuwe technologie, het overigens vast wel mee eens zal zijn. “Dingen waarvan u misschien dacht: ‘dat is niet voor mij’ gaan een plaatsje veroveren in het hart van uw onderneming”, aldus de 67-jarige topondernemer. “Denk als ondernemer dus vooral niet alleen aan het verbeteren van wat u nu al doet.” Maar zoek samenwerking om innovaties van buiten naar binnen te halen. Tja, misschien toch kun je, waar samenwerkingen niet met gesloten beurzen te smeden zijn, dan toch wel wat van dat kapitaal van een investeringsmaatschappij gebruiken. Om wat je niet zelf ontwikkelen kunt door overname in huis te halen.

Door elk jaar de lat wat hoger te leggen, stimuleer je ondernemers. Doe dat nou met de stikstof ook

^{Wouter Kuiper, Kubo}

‘Overheid als motor van vernieuwing’

Toen Wouter Kuiper als nummer 1 van de Hillenraaad100 aan het einde van de avond wéér naar voren werd geroepen had hij nog wel wat mooie woorden. Dat wat hem betreft de sectortechnologie deze waardering wel verdient. Ook al is de concurrentiekracht van de sector altijd gedreven door gepassioneerde kwekers. “Maar óók door de overheid. De Groen Label Kas heeft de sector echt vooruit geholpen. Door elk jaar de lat wat hoger te leggen, stimuleer je ondernemers. Doe dat nou met de stikstof ook.”

Minister blij met rustige tuinbouw

Carola Schouten was toen alweer een uurtje of anderhalf de Ridderzaal weer uit. Het zij haar vergeven, ze heeft het druk genoeg gehad de laatste weken en maanden. Het was ook mooi zat dat zij de tuinbouw dit feestje gegund had – je hebt een hoge regeringsfunctionaris nodig om de Ridderzaal te kunnen ‘afhuren’. En het was ook al mooi genoeg om haar een tamelijk globale speech te hebben horen houden, over hoe goed en mooi en ambitieus (“en lekker rústig”) de tuinbouw toch altijd is. Een minister laat doorgaans pas publiekelijk blijken zich in detail met een sector bezig te houden als er iets echt goed mis is.

En ‘iets mis’, dat is volgens de minister in de tuinbouw niet van toepassing: “De stap naar nog meer circulariteit en emissieloos werken, het is zo waanzinnig dat we dat in heel de wereld kunnen laten zien! Het feit dat de sector die ambitie heeft uitgesproken en zegt: ‘kom maar op, wij kunnen het aan’, geeft mij het vertrouwen dát we het aankunnen.”