Grote glasbedrijven zien kosten wkk hardst stijgen

Als gasgebruik in wkk’s deels wordt belast, stijgen de bedrijfskosten van glastuinbouwbedrijven gemiddeld met 5,35% in 2035. Grote bedrijven hebben relatief hogere kostenstijgingen. Het risico bestaat dat deze bedrijven naar het buitenland verdwijnen.

Dat blijkt uit het Onderzoek naar de effecten van de beperking van de inputvrijstelling voor warmtekrachtkoppelingssystemen van adviesbureaus Trinomics en BlueTerra. Zij rekenen een fiscale maatregel door met grote effecten voor glastuinbouw. Nu is gasgebruik in warmtekrachtkoppelingssystemen (WKK’s) vrijgesteld van de energiebelasting. Straks wordt het gasgebruik voor warmteproductie belast.

De onderzoekers zien de zwaarste effecten voor grote glasbedrijven, omdat deze relatief een forser deel van het aardgasgebruik in de wkk inzetten. Het gasverbruik in wkk’s is 87% bij grote bedrijven en 68% bij middelgrote bedrijven. De grotere bedrijven zien dus grotere kostenstijgingen ondanks het feit dat de belastingtarieven bij hoger gasgebruik gunstiger zijn.

Tomatenbedrijf krijgt tot € 719.000 extra kosten

Gemiddeld verwachten de onderzoekers dat de stijgende energiekosten van 15% in 2030 en 23% in 2035 leiden tot 5,32% hogere bedrijfskosten. Voor grotere bedrijven, met name tomatenbedrijven, stijgen de kosten forser. Een tomatenbedrijf van 8 hectare (met belichting) moet rekening houden met een stijging van energiekosten van € 199.000 in 2025 en € 719.000 in 2030. Daarmee stijgen de bedrijfskosten veel harder dan het gemiddelde van 5,32 %. Bedrijven kunnen deze kosten dempen met specifieke maatregelen, waar onderzoekers nu geen rekening houden.

Een paprikabedrijf met 6 hectare teelt is in 2030 € 252.000 duurder uit door de fiscale wkk-maatregel. Toch blijven wkk’s in veel gevallen in de glastuinbouw een logische optie in de periode tot en met 2035, berekenen de onderzoekers. Dat wordt bevestigd in interviews. Waar wkk’s eerst werden gebruikt voor basislastwarmte, zullen ze nu vooral draaien op momenten dat de elektriciteitsprijs hoog is.

Veel bedrijven zullen overgaan op het plaatsen van een warmtepomp of het aansluiten op een warmtenet met restwarmte of geothermie. Tuinders zullen omschakelen naar een meer flexibele inzet van de wkk door warmtebuffers, belichting met netstroom en e-boilers. Het is de verwachting dat de wkk-maatregel deze ontwikkelingen zullen versnellen.

Wkk-maatregel zorgt voor meer netcongestie

Om te kunnen blijven belichten buiten de uren dat de wkk draait, zal bij veel tuinders een uitbreiding van het gecontracteerd stroomvermogen vereist zijn. Zo’n 60 % van de glastuinbouwbedrijven ligt in een congestiegebied voor afname en heeft dus beperkingen bij elektriciteitsafname voor belichting en warmtepompen. De wkk-maatregel leidt dus tot meer netcongestie, afhankelijk van het gebied waarin telers produceren.  

De wkk-maatregel is een van de drie maatregelen die is afgesproken met het kabinet: Ook de afbouw van het verlaagd belastingtarief glastuinbouw op verbruik aardgas heeft veel impact op de bedrijfskosten. Dat geldt minder voor de individuele CO₂-heffing glastuinbouw. Die is meer bedoeld als stok achter de deur om te zorgen dat de sector de doelstelling haalt van 4,3 Mton CO₂ in 2030.