De trend naar vleesvervangers is een veelbesproken trend. Velen zien hierin gouden kansen voor de groente- en fruitsector. Ik zie ze niet. Maar ik zie die kansen wel in een andere manier van koken en eten.
De concurrentie in het schap van vleesvervangers is moordend. Multinationals als Nestlé en Unilever, vleesbedrijven, gespecialiseerde producenten en vele start-ups storten zich op vleesvervangers. Ze willen allemaal profiteren van de snelle groei, die op circa 25% per jaar wordt geschat tot 2025. Supermarkten maken graag meters vrij voor producten die een publiek trekken met een relatief goed gevulde portemonnee. Het merendeel van de vleesvervangers wordt gemaakt van soja, tarwe en erwten. Ook gaan er grote investeringen naar kweekvlees en wordt er geëxperimenteerd met algen en gist.
Groenten zijn er nauwelijks te vinden in de vegaproducten, op een enkele spinazierondo, champignonburger en de al bijna klassieke groenteschnitzel na. De groei zit vooral in producten die vlees (proberen te) imiteren. De potentiële markt van vleesminderaars is namelijk veel groter dan die van vegetariërs of veganisten.
Imitatievlees een omslachtige manier om eiwitten binnen te krijgen
Gehaltes aan zout in vleesvervangers
Maar de kritiek op vleesvervangers zwelt aan. En dan heb ik het niet over smaak, want daar valt over te twisten, maar over de vele ingrediënten, soms hoge gehaltes aan zout, suiker of verzadigde vetten die erin zitten. Als je erover nadenkt, is imitatievlees een omslachtige manier om eiwitten binnen te krijgen. Je stopt vele ingrediënten (uit alle hoeken van de wereld) bij elkaar, voegt er kleurstoffen en conserveringsmiddelen aan toe om het houdbaar te maken en op vlees te laten lijken, doet er een korstje omheen om het prutje bij elkaar te houden en verpakt het.
Voor af en toe een vegetarische hamburgerervaring snap ik dit nog wel. Maar voor veel gerechten kun je ook simpelweg kaas, ei, peulvruchten of noten toevoegen of de eiwitten gewoon eens weglaten, we eten er in Nederland toch al te veel van. Dat is eenvoudiger, duurzamer en gezonder.
Promotie groenten en fruit
Het promoten van een back-to-basics dieet zet veel meer zoden aan de dijk dan het toejuichen van de opkomst van namaakvlees. Sinds we met z’n allen meer thuis moeten koken vanwege de lockdowns, schiet de omzet van paddenstoelen, paprika’s, aubergines en verse kruiden omhoog. Voor marktbewerking lijkt het mij dus beter om op groente- en fruitverhoging in plaats van vleesvervanging te richten.