‘Groenten, biefstuk en CO2’

Er is al veel over gezegd. Het nieuwe vuistdikke rapport van het internationale klimaatforum IPCC.

Een van de conclusies: naast de energie- en transportsector draagt ons voedselproductiesysteem stevig bij aan de uitstoot van broeikasgassen en daarmee aan de opwarming van de aarde. Als we de opwarming binnen de perken willen houden, zal ons voedselproductiesysteem ook op de schop moeten.

Overgang van dierlijk naar plantaardig eiwit

Dat wisten we al, maar nu kunnen we er echt niet meer omheen. Minder vlees eten zou erg helpen. De omzetting van gras in biefstuk is erg inefficiënt en brengt veel milieuschade met zich mee. De meeste dieren die wij eten zijn zelf vegetariër. Hiervoor is veel plantaardig voedsel en dus landbouwareaal nodig. Dat gaat weer ten koste van de bossen. Als we het plantaardige veevoer direct omzetten in voedsel voor de mens, kunnen we met hetzelfde areaal miljarden extra mensen voeden. De overgang van dierlijk naar plantaardig eiwit in ons voedsel wordt eiwittransitie genoemd en alleen al in Wageningen werken hier honderden onderzoekers aan.

Voedselverspilling terugbrengen

Voedselverspilling is een ander pijnpunt. Een derde van al het geproduceerde plantaardige voedsel gaat na de oogst op enig moment verloren. In de opkomende economieën vinden veel verliezen plaats bij de boer en op weg naar de markt. In Europa zien we de meeste verliezen juist meer aan het einde van de keten: bij de catering, retail en bij de consument thuis. Alle inspanningen van de boer, het water- en landgebruik, de meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen die nodig waren voor de productie, maar ook de energie voor bewaring en transport gaan met het product de vuilnisbak in. Met de verspilde nutriënten kunnen we – alweer – miljarden extra mensen voeden. Het terugbrengen van de voedselverspilling in de distributieketen heeft ook in Wageningen hoge prioriteit. Door betere technologie en logistiek blijft de kwaliteit langer behouden en vindt minder verspilling plaats. Ook de verwaarding van de nutriënten in zijstromen van bijvoorbeeld de groente- en fruitverwerkende industrie beperken de verspilling.

Meer groenten eten

Een makkelijke manier om zelf aan de eiwittransitie bij te dragen is de vervanging van vlees door groenten. De richtlijnen van de gezondheidsraad geven al decennia aan dat we voor onze gezondheid véél meer groenten zouden moeten eten.

Kunnen we met de klimaatverandering als drijfveer de groente- (en fruit)consumptie bevorderen? De tijd lijkt er rijp voor

Alhoewel die boodschap helder is, blijft de naleving in de praktijk sterk achter. Laten we het dan eens anders proberen: kunnen we met de klimaatverandering als drijfveer de groente- (en fruit)consumptie bevorderen? De tijd lijkt er rijp voor, de voordelen zijn evident: een betere (koudere) wereld, een langer en gezonder leven, flinke besparingen op de kosten van gezondheidszorg en, niet onbelangrijk, tientallen miljarden meer omzet voor de sector.