‘Groente is al zo goedkoop’

Ruim een jaar geleden presenteerde ik een verkoopstrategie aan een telersvereniging van perentelers. Kern van mijn betoog was dat je in een volle markt alleen een hogere prijs kunt vragen als je het anders of beter doet dan de rest.

Een ondernemer vatte mijn verhaal kort en bondig samen. “Je hebt dus nog nooit peren verkocht?” “Nee”, was mijn eveneens korte antwoord. We zijn ruim een jaar verder en hebben nauwelijks discussie met onze ketenpartners over de doorgevoerde prijsverhoging.

Prijs en hoeveel je verkoopt hangen soms anders met elkaar samen dan je denkt. Dat is ook goed om in gedachten te houden in de discussie rond de verhoging van het lage btw-tarief.

E-mailactie voor btw-vrij maken van groente en fruit

Als reactie op de kabinetsplannen is actiegroep Foodwatch een e-mailactie gestart voor het btw-vrij maken van groente en fruit. De actie ondervindt brede steun en instemming van vertegenwoordigers en een aantal bekende gezichten in de tuinbouw.

Ook ik was in eerste instantie enthousiast over deze actie. Maar toen ging ik erover nadenken. Kern van het betoog is dat je door de verhoging gezond eten duurder maakt. Volgens econoom Mathijs Bouman is het effect van verhoging van het lage btw-tarief op gezondheid echter ‘gezondheidsneutraal’. Een verhoging van het lage btw-tarief maakt groente en fruit duurder. Maar de btw-verhoging geldt net zo goed voor suiker en andere ongezonde voedingsmiddelen. Dus alleen als je denkt dat Nederlanders door het hogere lage btw-tarief massaal hun appels inruilen voor bijvoorbeeld junkfood, is er reden tot extra zorg over het effect op de gezondheid.

Gezonde voeding in Nederland relatief goedkoop

Uit recente cijfers van het CBS blijkt ook dat gezonde voeding in Nederland relatief goedkoop is. De prijzen van gezonde (en ongezonde) voedingsmiddelen zijn de laagste van Noordwest-Europa. Het prijsverschil ten opzichte van buurlanden ligt op 10 tot 15%. Ondanks die relatief lage prijzen scoren Nederlanders het slechtste met hun groenten- en fruitconsumptie van heel Europa. Slechts 31,8% van de Nederlandse vrouwen en 26,1% van de Nederlandse mannen eet dagelijks één tot vier porties groenten en fruit.

Hierdoor ben ik sterk gaan twijfelen of de gevraagde verlaging van het lage btw-tarief enig positief gezondheidseffect zal hebben. Is het wel zo’n goed idee om gezond eten in Nederland nog goedkoper te maken? Goedkoper aanbod betekent niet automatisch meer consumptie.

Een oplossing begint bij goed nadenken. Waarom eten Nederlanders zo weinig groenten en fruit, ondanks het feit dat het we het goedkoopste aanbod van Noordwest-Europa hebben? Als we daar antwoorden op krijgen kunnen we het probleem echt structureel aanpakken.