Grip houden

We worden geconfronteerd met een nieuwe afkorting. Dit keer eentje die gevolgen heeft voor de manier waarop onderzoek wordt uitgevoerd en onderzoeksgelden worden uitgegeven.

Iedereen die een beetje met onderzoeksaansturing te maken heeft, praat momenteel over PPS. PPS staat voor Publiek Private Samenwerking. Alle onderzoeks- en innovatietrajecten moeten uitgevoerd worden in PPS’en. Dit PPS-denken komt voort uit de focus van de overheid op de topsectoren.

Voor de land- en tuinbouw geld dat het ministerie van EL&I bedacht heeft dat deze sectoren behoren tot de top van de Nederlandse economie. Daar wordt vanuit het ministerie dan ook geld in gestoken. Wees gerust, het is bestaand geld dat opnieuw verdeeld wordt en per saldo is het minder dan voorheen.

Het ministerie is eveneens van mening dat de topsectorenagenda moet worden uitgevoerd in samenwerking binnen een nieuwe gouden driehoek: overheid, onderwijs en bedrijfsleven. Je voelt hem al aan: uiteraard alleen dan wanneer het bedrijfsleven meefinanciert.

Een mooie beleidslijn waarmee de aansluiting bij ontwikkelingen bij ondernemers goed zou kunnen worden geborgd. Echter in de uitwerking zitten een aantal zorgelijke ontwikkelingen.

De financiën die de overheid heeft geregeld hebben al een bestemming: WUR. De thema’s die zijn benoemd zijn ook al vastgelegd in de topteamagenda. Het is logisch dat agenda’s van topteams abstract en generiek zijn geformuleerd. Immers, topsectoren beslaan meerdere deelsectoren en meerdere ketenschakels.De kans is echter reëel dat de abstracte topsectoragenda nu wordt omgezet in een abstracte onderzoeksagenda. Of daar ontwikkelingen op bedrijfsniveau bij aansluiten is maar de vraag. De beweging die nu gemaakt wordt lijkt sterk op een gouden driehoek waarbij overheid bepaalt, bedrijfsleven betaalt en universiteit het geld opmaakt.

In de ideale wereld zouden ondernemers aan het stuur moeten zitten voor de uitgaven van zowel bedrijfsleven als overheid. De overheid moet dan faciliteren en eventueel stimuleren. Uiteraard hoort er bij besteding van dit soort gelden marktwerking te zijn. Monopolisme in onderzoek zou een liberaal getint kabinet niet moeten willen.

Het kan nog wel, immers er is een structuur waarbij ondernemers intensief meedenken in onderzoeksbesteding en ook verantwoording nemen voor deze bestedingen. Dit geldt in ieder geval voor de vollegrondsgroente. De financiele verantwoordelijheid zullen de telers in deze structuur nooit uit handen geven. Collectief geld kan immers maar één keer worden uitgegeven.