Griekse fruitbroers blij met steun EU

Een onvoorspelbaar klimaat en fluctuerende prijzen zijn slechts twee van de grote uitdagingen waarmee de Griekse broers worden geconfronteerd op hun fruitbedrijf in het zuidoosten van Griekenland. Bijna verdubbelde kosten geeft eveneens druk.

Grigoris Lygouras (46) en zijn broer Andreas (36) runnen het fruitbedrijf Lygouras in Tyrnavos, in de regio Larissa in het zuidoosten van Griekenland, een gebied dat wordt gedomineerd door landbouw. Het bedrijf werd in 1977 opgericht door hun vader, Thanassi Lygouras, die begon met slechts 1,1 hectare land. Vervolgens voegde hij dit land samen met nog eens 1,4 hectare van zijn vrouw Eleni en begon hij met de fruitproductie op 2,5 hectare.

Telen op 35 hectare

Door de jaren heen werd meer land verworven door Thanassi, waardoor de boerderij uitbreidde tot in totaal 35 hectare. Toen hij met pensioen ging, werd de boerderij overgedragen aan Grigoris en Andreas, die het bedrijf tot op de dag van vandaag runnen.

Andreas vertelt: “Grigoris nam in 2008 de leiding van het bedrijf over van onze vader. Vijf jaar later, in 2013, kwam ik bij hem in het bedrijf. Vandaag de dag telen we op ons 35 hectare grote bedrijf een scala aan fruitsoorten, waaronder kersen, nectarines, perziken en peren, die normaal gesproken zeer productief zijn als het weer gunstig is. Het klimaat kan echter zeer onvoorspelbaar zijn, zoals we in september 2023 hebben gezien toen er in Griekenland veel overstromingen waren als gevolg van de hevige regen.”

Huidige productie

De gebroeders Lygouras telen 6 hectare kersen met een gemiddelde opbrengst van 5 tot 10 ton per hectare en verkopen voor € 2 per kilo. Ook 10 hectare nectarines met een opbrengst van 20 ton tot 30 ton per hectare, verkocht voor € 0,60 per kilo; 10 hectare peren met een gemiddelde opbrengst van 20 ton tot 30 ton per hectare, verkocht voor € 0,35 tot € 0,60 per kilo.

Tenslotte 5 hectare perziken met een gemiddelde opbrengst van 1 tot 1,2 ton per hectare, verkocht tegen € 1,20 per kilo; 2 hectare tafeldruiven met een opbrengst van 25 ton per hectare, verkocht voor € 0,50 per kilo en 2 hectare andere kersen met een gemiddelde opbrengst van 30 ton per hectare, verkocht voor € 0,35 per kilo.

Het belangrijkste oogstseizoen begint tijdens de eerste tien dagen van mei met kersen en gaat de hele zomermaanden door met nectarines en perziken. In augustus begint de perenoogst en in september is het de beurt aan de wijndruivensoorten.

Door het zeer warme weer moeten we al onze gewassen van mei tot september vijf tot zes uur per week irrigeren

“Al ons fruit wordt verkocht aan de landbouwcoöperatieve producenten van Argyropouli en aan de wijnmakerij Tyrnavos”, aldus Andreas. “Kleinere hoeveelheden worden via een handelaar verkocht, waarbij de gehele productie bestemd is voor directe consumptie. Ongeveer een derde van onze productie gaat naar de export naar Europa en elders.”

“Door het zeer warme weer in heel Griekenland moeten we al onze gewassen van mei tot september vijf tot zes uur per week irrigeren. Het grootste deel van ons water komt uit onze eigen boorgaten. We hebben ook toegang tot water in gemeenschappelijke ruimtes die voor iedereen beschikbaar zijn, zoals rivieren.”

Kosten bijna verdubbeld

Andreas en Grigoris hebben gemerkt dat hun productiekosten de laatste tijd zijn gestegen en dat het veel moeilijker is om geschoolde arbeidskrachten te vinden om te helpen bij de fruitoogst. Andreas: “Twee jaar geleden bedroegen onze productiekosten voor de peren zo’n € 6.000 per hectare. Nu zijn de kosten echter geëscaleerd en bedragen ze bijna het dubbele: € 10.000 tot 11.000 per hectare.

“Onze kosten voor de perziken zijn iets lager, omdat de prijzen van de insecticiden en pesticiden lager zijn in vergelijking met die voor peren. De afgelopen jaren zijn veel insecticiden verboden en zijn de nieuwe alternatieve producten veel duurder. We hebben nog nooit op basis van contractprijzen gewerkt, maar we zullen er dit jaar wel mee beginnen.”

Als er een goede vraag is van klanten, moet dat een goede prijs opleveren; we weten het gewoon niet

Het enige probleem is dat er nog geen definitieve prijzen zijn opgegeven voor de fruitoogst van dit jaar. “Als er een goede vraag is van klanten, moet dat een goede prijs opleveren; we weten het gewoon niet”, zei hij. De twee broers zijn het enige fulltime personeel op de boerderij, terwijl er vijf of zes maanden per jaar, voor en tijdens de oogst, nog eens vier mensen in dienst zijn.

EU-financiering

Financiële steun van de Europese Unie heeft een cruciale rol gespeeld bij het veiligstellen van investeringen voor de Lygouras-boerderij. Beide broers profiteerden van het Europese Jonge Boeren Programma en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO). Andreas: “Met behulp van een nieuwe bedrijfssubsidie om onze efficiëntie te verbeteren, konden we financiering van de EU verkrijgen om tractoren en landbouwmachines zoals oogstmachines, spuitmachines en grasmaaiers te moderniseren.”

De broers hebben voor €180.000 hun machinepark gemoderniseerd, waarvan de helft door de EU is bekostigd. “De GLB-subsidie die we ontvangen bedraagt ongeveer € 300 tot € 400 per hectare voor de boomteelt en de wijnbouw.”

Met EU-steun kon voor € 180.000 in machines worden geïnvesteerd op het fruitbedrijf.

Natuurrampen, zoals overstromingen, kunnen voor boeren als Andreas en Grigoris een enorme financiële last met zich meebrengen, maar zelfs subsidies en compensaties kunnen niet alle verliezen dekken. Andreas: “Als er zich in onze productie rampen voordoen, krijgen we compensatie, maar het is altijd heel weinig geld en de compensatie komt ongeveer een jaar na de schade. Eventuele schade die de vruchten oplopen, wordt nooit goed vergoed, omdat er sprake is van inhoudingen en de bevindingen van de schade-inspecteurs niet altijd representatief zijn.”