Klokverkoop van groente en fruit kan eenvoudig worden gemanipuleerd door het houden van vooroverleg of door strategisch te bieden.
In het verleden gebeurde dat ook daadwerkelijk. Dat stelt The Greenery-advocaat Folkert Bolkestein van bureau Pels Rijcken & Droogleever Fortuyn in een schriftelijke reactie op onderzoek naar het mislukken van het experiment met komkommerafzet in 1997. Met de reactie wil de advocaat het ideaalbeeld van veilingverkoop, dat in het onderzoek wordt genoemd, bijstellen. “De transparantie van klokverkoop is grotendeels schijn. Incorrect is dus de vaststelling dat de klok garandeerde dat een competitieve evenwichtsprijs tot stand kwam.”
The Greenery moet daarbij op mogelijke acties van kopers doelen, maar bekend is dat op veilingen ook ‘stromannen’ meebieden. Dat stelt Bolkestein niet in zijn reactie. Bij veiling ZON is dat wel door de Nederlandse Mededingingsautoriteit NMa (tegenwoordig ACM) geconstateerd. Hier maakten de partijen in dat paprikakartel verboden afspraken om de prijs te manipuleren. Een ingewijdene bevestigt dat dit breed werd toegepast. “Bij veilinghuizen als Christies gebeurt dat ook.”
De klok is om nog een andere reden geen transparant afzetinstrument. “Als het niet volledige aanbod via de klok wordt verkocht, geeft de klokprijs bovendien geen betrouwbare referentie van de marktsituatie meer”, stelt de advocaat van The Greenery.