‘Goed nieuws: tuinbouw niet kankerverwekkend’

Op de website van het Integraal Kankercentrum Nederland kan iedereen bekijken hoe vaak kanker per postcodegebied voorkomt. De kaarten laten zien of per gebiedje het aantal kankerdiagnoses tussen 2011 en 2020 hoger of lager lag dan het Nederlandse gemiddelde.

In de media ging het op 17 januari veel over de soorten kanker waar de grootste verschillen waren te zien. Veel meer longkanker in armere gebieden, waar ook vaker wordt gerookt. Veel meer huidkanker langs de kust simpelweg vanwege beduidend meer zonuren. En meer mesothelioom ofwel asbestkanker in havengebieden, in de gemeentes rond het Limburgse DSM en in het Twentse Goor vanwege de Eternit-fabriek.

Aardbeiengemeente Zundert kleurt zelfs gunstig blauw, met 8% minder kankerdiagnoses dan het algemeen landelijk gemiddelde

Geen regionaal verband tuinbouw en kanker

En de tuinbouw? Die leidt niet regionaal aantoonbaar tot meer diagnoses. In het Westland is (naast de twee vormen van huidkanker) alleen prostaatkanker iets verhoogd. Maar in andere tuinbouwgebieden zoals Bleiswijk en omstreken is dat niet het geval.

De fruitteelt in de Betuwe, waar ooit middelengebruik als schuldige aangewezen werd voor een verstoord evenwicht tussen aantal geboren jongetjes en meisjes, gaat regionaal gepaard met een ietsje verlaagde kans op kanker, zonder een negatieve uitzondering per soort. Hetzelfde geldt voor de Bollenstreek (met uitzondering van het kustgerelateerd voorkomen van meer huidkanker). Aardbeiengemeente Zundert kleurt zelfs gunstig blauw, met 8% minder kankerdiagnoses dan het algemeen landelijk gemiddelde.

Weerwerk tegen te stellige beweringen

Natuurlijk zitten er veel mitsen en maren aan deze globale analyse. Maar de kankeratlas zegt wel iets over het vermeend risico dat gebruikers van middelen en de omwonenden van de tuinbouwbedrijven lopen. De stelligheid waarmee ngo’s een lokaal verhoogd risico aanwijzen, is voor deze 24 soorten kanker in elk geval moeilijker vol te houden. Net zoals de stellige kop boven dit artikel zomaar door een 25ste kankersoort weerlegd zou kunnen worden. Of door een preciezere analyse per beroepsgroep of van één woonwijk die vlak naast en benedenwinds staat ten opzichte van één tuinbouwbedrijf.