De term popt op in het NPO-radio1 interview met onderzoeker Ron van Wonderen. Jongeren wantrouwen de overheid vaker, luidt de conclusie onder jeugdprofessionals. Er zijn diverse oorzaken: van toename armoede, corona tot woningcrisis. En jongeren treffen elkaar in ‘echokamers’ van sociale media.
Het moet even landen, maar dan is wel duidelijk wat Van Wonderen bedoelt: je zoekt en vindt gelijkgestemden. In echokamers ontwijk je ongemakkelijke andere meningen.
Niet te verwarren overigens met filterbubbels. Daar waar je in echokamers zelf nog voor eenzijdige media kiest, bepalen Facebook, YouTube, et cetera door algoritmes het aanbod. Je hebt hier zelf geen invloed op.
Verdeeldheid ook onder boeren en tuinders groot
Vul voor ‘jongeren’ eens ‘volwassenen’ in. Ziet die wereld er anders uit? In toenemende mate polariseert de samenleving. De tegenstellingen tussen verschillende groepen in de samenleving verscherpen. En vul voor ‘volwassenen’ eens ‘boeren en tuinders’ in. Ook hier is de verdeeldheid groot. Ieder heeft hier andere, eigen belangen. Kijk naar het krachtenspel rondom het afgeketste Landbouwakkoord. De ‘gematigde’ boeren van LTO versus de meer ‘radicale’ collega’s bij FDF. Of de jongeren, verenigd in het NAJK, en de bioboeren tegenover LTO.
Versplintering leidt doorgaans niet tot een prettige samenleving
Is dit erg? Nou ja, zolang ook nog andere signalen doorklinken, niet. Het wordt een probleem als ze het nieuws niet vertrouwen en heil vinden in complottheorieën. Hoogleraar communicatiewetenschappen Wouter van Atteveld riep vorige jaar in dagblad Trouw op kritisch te blijven, maar niet cynisch te worden. Hij roept ook op in gesprek te blijven met mensen die in een andere bubbel zitten.
Aanloop Tweede Kamerverkiezingen
Noem deze beschouwing maar een voorschotje op de herfst. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen zullen politici de verschillen uitvergroten. Ieder trekt naar zijn/haar echokamer, en belandt in de filterbubbel. Links én rechts. Er valt wat te kiezen, kun je betogen. Er is ook veel te verliezen. Versplintering leidt doorgaans niet tot een prettige samenleving.
Allemaal leuk voor het debat, maar daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat om een visie. Een stip op de horizon. Perspectief. Dat soort termen. In de discussie moet de deur van de echokamer wagenwijd openstaan.
