‘Geld als slechte lijm voor kabinet’

Kabinet-Rutte IV heeft nog ruim drie jaar te gaan – omdat ze bijna een jaar bezig waren met een documentje van ongeveer 47 pagina’s. En als je dan door dat coalitieakkoord bladert, dan word je bijna enthousiast van al die goede intenties.

Roept u maar, en er is geld voor! Miljarden en nog eens miljarden. Alsof geld het belangrijkste plakmiddel was waarmee de scherven van het vorige kabinet gelijmd zijn. En opeens had Mark Rutte weer dat kostbare vaasje in zijn hand, netjes gelijmd als of er nooit iets gebeurd is.

Aanpak energietransitie

Dat we in Nederland in hoog tempo moeten werken aan een gestructureerde energietransitie is wel duidelijk. Het klimaat en de toekomst van onze kinderen vragen daarom. Echter, de huidige aanpak zorgt voor grote instabiliteit op de energiemarkten en slaat gaten in de portemonnee van burgers, bedrijven, maar ook de staatskas. Bij behoorlijk bestuur behoort het toch zo te zijn dat je eerst zorgt voor een werkend (duurzaam) alternatief, voordat je de gangbare (fossiele) manier opheft. Blijkbaar niet in Nederland. Daar sluit men met trots allerlei energiecentrales en fossiele energiebronnen om vervolgens in de zoveelste zelfgecreëerde crisissituatie te komen.

Kostenstijging van meer dan € 21 miljard

Ik ben geen econoom, maar volgens Energie Beheer Nederland wordt er jaarlijks 3.059 petajoule aan energie verbruikt in Nederland. 44% daarvan is afkomstig uit aardgas. Dat levert 1.346 PJ aan gasverbruik op en dat komt overeen met 42,5 miljard kuub gas per jaar. Als ik kijk naar de futures voor dit jaar dan zie ik een gemiddelde stijging van de gasprijs in één jaar met ongeveer € 0,50 per kuub gas. Dan levert dat in Nederland, op allerlei plekken een gezamenlijke kostenstijging op van meer dan € 21 miljard!

Hoe lang kun je gedegen en consistent beleid voor je uitschuiven?

Leuk dat versie IV van kabinet Rutte iedere keer met meer geld uit te geven probeert om ‘de zaak bij elkaar te houden’. Geld kun je maar één keer goed uitgeven, is mij geleerd. Bij Rutte geldt dat niet; want de geldpersen van de ECB draaien op volle toeren en de staatsschuld is de afgelopen twee jaar al met 25% toegenomen. De toekomstige generatie mag dat dan weer gaan repareren, nu al € 500 miljard en met de Rutte IV-bonus erbij € 600 miljard.

Hoe lang kun je gedegen en consistent beleid voor je uitschuiven? Hoe lang kun je nog doorgaan met een weinig daadkrachtig en inefficiënt uitvoeringsapparaat? Veel geld is slechts een tijdelijke lijm: het vertroebelt het zicht op kosteneffectieve investeringen en maatregelen die wel daadwerkelijk resultaatgericht zijn.