Fruittelers vechten 50 meter brede spuitzone aan

Fruittelers zijn tot bij de hoogste rechter in het geweer tegen beperking van het gebruik van hun grond door de gemeente Tiel.

De Raad van State moet gaan beoordelen of de gemeente Tiel terecht een verbod op het aanleggen van fruitboomgaarden binnen 50 meter van tuinen en woningen kan hanteren voor de fruitteelt in het buitengebied. De zaak diende woensdag 8 december bij de Raad in Den Haag. Volgens de fruittelers is er geen aannemelijke reden om die zone in te voeren in het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied. Bovendien beperkt die maatregel van de gemeente het gebruik van hun gronden waarop wel een agrarische bestemming ligt.

Vuistregel van de Raad van State zelf

De Raad van State bekijkt nu of dit redelijk is. Volgens een woordvoerder van de gemeente is de maatregel ingevoerd met toepassing van het voorzorgsbeginsel. Zolang niet voldoende bekend is hoe schadelijk het gebruik van beschermingsmiddelen voor omwonenden is, maakt de gemeente pas op de plaats. Daarbij sluit de gemeente aan bij een vuistregel die de Raad van State al heel lang in zijn rechtspraak hanteert bij gebrek aan een landelijke afstandsnorm.

Beperking ook bij uitbreiding

Een woordvoerder van fruittelersorganisatie NFO berekende dat de beperking ook financieel flink voelbaar is, omdat bijvoorbeeld bij een groot bedrijf een niet onaanzienlijk deel van het agrarische perceel onbenut moet blijven.

“Het gaat alleen om nieuwe situaties”, stelde de woordvoerder van de gemeente. “Bestaande boomgaarden binnen de 50-meterzone kunnen gewoon blijven.” Maar volgens NFO moeten fruittelers die uitbreiden of elders een stuk land aankopen wel voldoen aan de nieuwe regeling.

Een woordvoerder van LTO Noord, die het plan om dezelfde reden bestrijdt, vindt de gemeentelijke regeling ook vrij absurd. “Je kunt wel lelies telen tot op de grens van de buren”, constateerde hij. Bij lelieteelt wordt ook gespoten met gewasbeschermingsmiddelen. Dat heeft de gemeente dus vergeten te regelen in het plan.

Wetenschappelijk onderzoek Gezondheidsraad

De discussie tussen de telers en de gemeente bij de Raad gaat ook over de stand van de wetenschap. Er liepen diverse onderzoeken naar het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de gevolgen voor omwonenden. De gemeente Tiel baseert de 50 meter zone op een advies van de GGD, die haar advies weer baseert op een advies van de Gezondheidsraad.

Maar volgens advocaat Charles van Mierlo van LTO en NFO blijkt uit rapporten van het RIVM dat er geen risicogrenzen worden overschreden. “Het RIVM ziet ook geen aanleiding om direct tot actie over te gaan.” Hij wijst ook op voortdurend nieuwe ontwikkelingen in het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Die zijn allemaal gericht op het verkleinen van de risico’s voor omwonenden en telers zelf.

Rechter stelt nieuw overleg voor

Een van de rechters van de Raad stelde de strijdende partijen voor om in overleg te gaan. “Zouden jullie niet een goed gesprek met elkaar kunnen aangaan.” Hij doelde op een mogelijkheid om in het bestemmingsplan een uitzondering op te nemen. Maar daar voelde de gemeentewoordvoerder niets voor. Alleen als er nieuwe wetenschappelijke inzichten ontstaan, is de gemeente bereid om het bestemmingsplan aan te passen.

De Raad van State oordeelt binnen enkele maanden.