Fruiticoon Flipje ambassadeur Tiel én teeltboegbeeld

Tiels Flipje en de mysterieuze Mirabelle, of Tiels Flipje en de bevroren bloesems, maar ook Tiels Flipje en de verleidelijke vettamientjes. Het historische stripfiguurtje heeft in uitgaven – sinds zijn comeback in 2002 – alles gedaan om de tuinbouw te ondersteunen. Ga maar na: Flipje maakt vergeten groente bij de jeugd bekend, vertelt het soms harde verhaal van de vorstschade in de fruitteelt, of wijst op gezond eten. Het mannetje met frambozenlijfje en bessenarmen en benen is alleen zo bescheiden. De uitstraling van Flipje is nu regionaal. Flipje is er vooral voor Tiel-promotie, terwijl hij ooit even populair was in Nederland als Mickey Mouse.

Arie van Vliet, tekenaar van Flipje, het symbool van Tiel. – Foto: Herbert Wiggerman

Geboren uit framboos

Want wie van boven de vijftig is er niet mee opgegroeid? Meer dan vijftig stripalbums; de meeste kon je vroeger sparen met zegels van Betuwe Jam. Flipje is in 1935 geboren uit een framboos. Eelco ten Harmsen van der Beek is vooral zijn geestelijk vader geweest. Hij tekende 46 stripboeken. Nummer 47 werd in de jaren vijftig getekend door zijn dochter Frederike en zij schreef de verhaallijn voor nummer 48. Pas onlangs werkte Arie van Vliet die uit, samen met Alexandra van Steen en Fred Eggink: Tiels Flipje en de Droge Boterhammen Planeet. Van Vliet: “Met mannetjes uit de ruimte, terwijl er toen nog geen man op de maan was geweest.” Zelf is Van Vliet sinds 2002 de tekenaar van vijf albums, waarvan drie titels hierboven al genoemd zijn en aan de tuinbouw raken.

Authentieke plaatjes en versjes

Voor de uitwerking van dat album uit 1953 greep Van Vliet terug op authentieke plaatjes en versjes eronder. De albums die hij zelf maakte, hebben tekstballonnetjes en geen versjes. Van Vliet maakte ze met verhalenverstelster Mia Verbeelen en later Alexandra van Steen. Striptekenen is overigens een intensieve klus: een pagina van Tiels Flipje vergt circa 20 uur (van schets tot inkleuren).

Campagnewerk in lijn met Flipje

Het kantoor van Van Vliet staat op een Tiels industrieterrein. Daar staat een fijne collectie oude karakters uit de Flipje-strip, met oude plastic miniaturen van Jasper Aap, Bertje Big en Juffrouw Schaap. Echt een verzamelaar is hij niet: “Ik ken mezelf te goed, dan loopt het uit de hand.”

Voor Van Vliet is Flipje een belangrijk karakter, maar in zijn dagelijkse werk is het bijzaak, tenzij er weer een nieuw album gepland wordt. Zijn ontwerperswerk is breed, maar soms ook in lijn met Flipje. Zo hangt aan de muur een grote campagneposter met groente en fruit die een gezicht kregen en uitdrukking. Allemaal grote ogen en stralende glimlach. De wortel is sexy, de banaan wat chagrijnig. Van Vliet ontwierp de collectie voor een marketingbureau. De beeltenissen kunnen worden ingezet voor spaaracties bij supermarkten ter promotie van groenten en fruit.

Of zijn werk met Flipje bijdraagt aan zijn naamsbekendheid is de vraag, zeker in het buitenland. Toch maakt de driedimensionale video van Flipje op de website van Van Vliet ongetwijfeld indruk op klanten. Het mannetje houdt zijn aantrekkingskracht ook op video. Niet dat er voor video plannen zijn. Die opdracht is uitgevoerd door een aankomend talent, Jimat Meijs.

Klein landelijk toneel voor Flipje

Wordt Tiels Flipje niet vreselijk onderschat? Is hij niet een potentieel campagneboegbeeld voor groente en fruit? Was het niet FruitMasters dat ook al eens hengelde naar het beeldmerk in een ver verleden? Van Vliet kent dat verhaal niet. Hij schetst een regionaal marketingbeleid, uitgevoerd door het Flipje- en Streekmuseum in Tiel. Van Vliet pakt oud uitziende koekblikken met Flipje erop. “Ze zijn authentiek gemaakt. Deze zijn net gemaakt voor een bakker in Tiel. Het beleid is dat één bedrijf per branche Flipje als beeldmerk mag voeren. Een tweede bakker mag dat niet. Het moet om gezondheid gaan en om Tiel, een snackbar in Tiel kan de beeltenis niet krijgen.”

Sommige figuurtjes maken een comeback. Loekie de Leeuw bijvoorbeeld. Tiel’s Flipje slijt voorlopig zijn dagen op regionale schaal. Het merk Betuwe bestaat nog. Hero gebruikt het nog steeds op haar sapflessen, maar zonder Flipje. In 2006 nam het concern afscheid van Flipje, maar na veel media-aandacht kwam het er toch op terug. Uiteindelijk is de rol van Flipje bij Hero toch uitgespeeld, liet het bedrijf in 2016 weten, al staat Flipje op cupjes jam voor ziekenhuizen nog wel afgebeeld.

Het beleid is dat één bedrijf per branche Flipje als beeldmerk mag voeren

Flipje op bier

Haalt Flipje zijn honderdste verjaardag als bekendheid? Van Vliet hoopt van wel, maar hij beseft ook dat de generatie oude lezers verdwijnt. In Tiel raakt Flipje de bekendheid niet snel kwijt. Zo is het standbeeld op de markt een geschenk van de winkeliers aan de stad. Zij gaven Flipje feitelijk aan Tiel.

Tiels Flipje reist nu wel op kerstkaarten het land door en misschien wel de wereld. De tekeningen en versjes op de set kaarten zijn prachtig gemaakt door Van Vliet. Ook hier is de afzet vooral voorzien in de regio Tiel.

Eén van de laatste ontwerpklussen van Van Vliet was het ontwerp van een Flipje-tekening voor een nieuw Tiels biermerk. Van Vliet erkent dat Flipje op bier wel gewaagd is, maar stelt gerust. “Het is met laag alcoholgehalte gebrouwen.”