Frankrijk gaat ingrijpen op grondmarkt

De gemiddelde prijs voor percelen op het Franse platteland is nog altijd laag, maar president Macron vindt toch dat die grond voor jonge boeren te duur is en wil daar wat aan doen.

Franse landbouwgronden lijken iets minder in trek te raken. Na 5 achtereenvolgende jaren waarin vrije percelen (vrij van pacht) gemiddeld 5% duurder werden, is dat vorig jaar opeens teruggevallen naar een prijsstijging van nog geen 1 procent. Die afzwakking is vooral te wijten aan de historische slechte graanoogst in 2016, die ook nog eens gevolgd werd door grote overstromingen in het voorjaar van 2017.

Slechte tijden

“De balans ziet er erg slecht uit in de landbouw en dat begint gevolgen te hebben voor de grondmarkt. Naast de problemen na het dramatisch verlopen 2016 in de graansector zitten ook andere boeren, met name in de veehouderij, al tijden in een crisissituatie”, zegt Benoit Léchenault, directeur van Agrifrance, de agrarische tak van grootbank BNP Paribas.

Hectareprijs iets boven € 6.000

De bank berekent dat vrije percelen vorig jaar gemiddeld € 6.090 per hectare opbrachten. Slechts een fractie meer dan de € 6.035 in 2016, terwijl prijzen voor natuurlijke weidegronden niet verder komen dan € 4.830. Dat is 3 tientjes meer dan een jaar eerder.

Uitzondering wijngebieden

De grote uitzondering blijft grond in bekende en erkende wijngebieden, want daar wordt nog altijd rustig € 140.000 per hectare voor neergeteld. “Maar daar doen zich wel enorme verschillen voor. In de Bourgogne lopen de biedingen op tot € 15 miljoen per hectare terwijl wijngaarden in de Languedoc voor € 15.000 per hectare van de hand gaan,” benadrukt Léchenault.

Chinezen

Die astronomische bedragen voor een perceeltje grond in de meest exclusieve wijngebieden heeft vooral te maken met de grote belangstelling van rijke Chinezen. Zo kocht een consortium uit China, Reward Group, vorig jaar nog 900 hectare in Allier in het Oosten van Frankrijk. De groep voert als slogan: ‘Van het Franse veld naar het Chinese bord’ en heeft vermoedelijk al meer van dergelijke transacties uitgevoerd.

Vermoedelijk, want Reward Group hangt dat niet aan de grote klok. “We zouden die nieuwe eigenaren graag willen ontmoeten. Het minste wat je kan verwachten is dat je de mensen kent die in je gemeente actief zijn”, zegt burgemeester Daniel Marchand van het dorp Thiel-sur-Acolin waar om heen het ‘gewraakte’ perceel ligt.

Procedures omzeilen

Wat vooral kwaad bloed zet, is dat de Chinezen ook de officiële procedures omzeilen. Boeren die in Frankrijk grond kopen, dienen daarvoor goedkeuring te krijgen van Safer, een soort Kadaster, maar dan met een veel bredere functie. “Maar Chinese groepen handelen in het geniep. De eerste keer dat Safer er van hoorde, was toen de notaris de verkoopakte instuurde. Toen was het kwaad al geschied”, zegt Marchand.

Scherpere wetgeving

Juist om dat soort transacties én de opmars van rijke buitenlanders op het platteland tegen te gaan, heeft president Emmanuel Macron een verscherping van de wetgeving rond grondtransacties aangekondigd. De president, een groot pleitbezorger van de landbouw, vindt dat al die rijke kopers het voor jonge boeren in zijn land onmogelijk maken om een boerderij te beginnen.

Elke transacties langs ministerie

Het is de bedoeling dat alle grotere grondtransacties straks, op straffe van ontbinding, goedgekeurd moeten worden door het ministerie van Financiën. Vanwege de drukke agenda van de hervormingsgezinde Macron wordt het wel pas 2019 voordat er een wet op tafel ligt.

De boerenbond FNSEA wil daar echter niet op wachten en heeft gevraagd een al bestaande regel voor ‘kritische sectoren’, zoals energie of defensiemateriaal, ook van toepassing te verklaren op de landbouw. “Als de regering sommige sectoren van strategisch belang acht, dan geldt dat zeker voor de boerengrond waar onze soevereiniteit op het gebied van de voedselvoorziening van afhankelijk is”, verwoordt de bond.