Nederlandse en Belgische glastuinders hebben in het najaar van 2022 tamelijk massaal dieselgeneratoren gehuurd. Vooral om stroom te kunnen terugleveren.
Ondanks de hoge huurprijs van een dieselgenerator leverde het verstoken van relatief goedkope diesel voor het genereren en terugleveren van dure stroom forse winsten op. Netlevering met een dieselmotor is echter alleen toegestaan als aan een groot aantal voorwaarden wordt voldaan.
In het vierde kwartaal van vorig jaar was de gasprijs sneller gestegen dan de dieselprijs. Het gevolg was dat de stroomprijs, die afhankelijk is van de gasprijs, als een raket de lucht in schoot. En als iets duur is, dan is er meestal ook geld mee te verdienen.
Eind 2022 een run op dieselgeneratoren
Ilyeass El Khattouti, sectorleader Europa van Aggrekko, bevestigt de run op aggregaten. Aggrekko is de grootste speler in tijdelijke energievoorziening, met wereldwijd 220 vestigingen en een vloot van 30.000 machines. “Vanaf augustus tot eind december vorig jaar is er vanuit de glastuinbouw een run geweest op dieselgeneratoren. Die werden ingezet voor belichting en teruglevering.” Dat gebeurde vooral in België, aldus El Khattouti. Daar was het voor telers nog aantrekkelijker, omdat ze met rode diesel dure stroom konden produceren. In Nederland is het belastingvoordeel van rode diesel in 2013 afgeschaft.
Er waren ondernemers die € 20.000 per dag konden verdienen
Het is niet goedkoop om een dieselgenerator te huren. De kosten liggen al snel op € 10.000 per week, en voor een machine van 1 MW wordt € 15.000 neergeteld. Desondanks waren er ondernemers die op sommige momenten tot € 20.000 per dag konden verdienen, aldus El Khattouti. “Met diesel kon je dan stroom produceren voor een kostprijs van € 0,54 per kWh. De elektraprijzen lagen op dat moment op een niveau van € 1,10 tot € 1,20 per kWh. Dat is dan best lucratief.” Vanaf december is de gasprijs weer gezakt naar € 0,60 en zijn tuinders terug gegaan naar WKK op gas.
Soms strenge emissienormen, soms niet
In Nederland hoeven dieselgeneratoren die bij calamiteiten worden ingezet niet te voldoen aan emissienormen die voor normale WKK-motoren gelden. De voorwaarde is wel dat er geen functionerende netaansluiting in de buurt is, dat ze maximaal 500 uur per jaar worden ingezet en dat ze zijn voorzien van een urenregistratie.
Motoren die worden gebruikt om aan het net te leveren, moeten daarentegen wel voldoen aan emissienormen. Bovendien is dit alleen toegestaan op voorwaarde dat de warmte nuttig wordt gebruikt. Voor Aggrekko is het niet duidelijk of de tuinders de motoren gebruiken volgens de wettelijke normen. “Stel dat de klant al een gasgestookte installatie heeft. Dan kan hij bekijken hoeveel emissieruimte hij nog over heeft in zijn milieuvergunning”, zegt El Khattouti. “Maar uiteindelijk is dat de verantwoordelijkheid van de klant zelf. Wij hebben geen inzage in zijn vergunningen. Het valt niet uit te sluiten dat er motoren zijn ingezet op plekken waar dat volgens de emissie-eisen niet mocht.”
Schonere generatoren hogere huur
Overigens heeft Aggrekko generatoren die aan strenge emissienormen voldoen. 60% van de vloot bestaat uit moderne motoren met een Stage V-certificering. Dat betekent dat ze niet meer dan 1,8 gram NOx, 3,5 gram CO, 0,19 gram koolwaterstoffen en 0,015 gram fijnstof per kWh mogen uitstoten. “Alleen in de buurt van Natura 2000-gebieden zal dat misschien niet genoeg zijn”, zegt El Khattouti.
Stage V-gecertificeerde motoren zijn zo’n 20% duurder om te huren dan oudere modellen. Dat ligt onder meer aan de hogere kosten voor onderdelen en onderhoud. Verder is het mogelijk om HVO-100 biodiesel te gebruiken die 90% minder vervuilend is dan de gangbare P17 diesel. Maar ook hier geldt dat de schonere brandstoffen zo’n 10 tot 15 cent per liter duurder zijn dan de gangbare.
Vooral in België zijn veel standaard dieselgeneratoren uitgeleverd omdat daar geen eisen aan de emissie worden gesteld. Ook worden oudere generatoren veel verhuurd bij calamiteiten en buiten Europa; in beide situaties zijn er geen eisen aan de emissie.
Melding bij Omgevingsdienst verplicht
Formeel moet een ondernemer bij de Omgevingsdienst en de netwerkbeheerder een melding maken als hij een dieselgenerator plaatst om aan het stroomnet te leveren. Bij de Omgevingsdienst Haaglanden, waar veel glastuinbouwbedrijven in Zuid-Holland onder vallen, zijn die meldingen er in het afgelopen najaar niet geweest.
Omgevingsdienst Rivierenland laat weten bekend te zijn met de ontwikkelingen omtrent het gebruik van dieselgeneratoren. Momenteel zijn ze aan het inventariseren om welk aantal het gaat. Bij constatering van het gebruik van een dieselgenerator zullen ze de inrichtingshouder (waaronder tuinders) op hun verplichtingen wijzen.
Lees meer over het thema energie via GFactueel.nl/energie/