Forse meerprijs nodig bij lage Elstar-oogst

Nederland gaat dit jaar vermoedelijk de kleinste oogst aan Elstar-appels sinds jaren plukken. Richting bloei werd het steeds duidelijker dat de bloemknoppen bij Elstar vies tegen vielen.

Volgens adviseur Jan Peeters van Fruitconsult valt de zetting nog niet tegen met regelmatig vier appeltjes per bloemcluster. Wel is het beeld wat wisselend per perceel. Door de tegenvallende bloei rekent Peeters echter op 50 tot 60% van vorig seizoen. Dat komt neer op een Nederlandse oogst Elstar van circa 75.000 ton. Peeters schat de oogst van vorig seizoen uiteindelijk op 150.000 ton, beduidend meer dan de 118.000 ton die in juli 2019 verwacht werd.

_{Lees verder onder de foto}

In 2019 werd mogelijk toch 150.000 ton Elstar geplukt. Dit jaar mogelijk de helft. – Foto: Sem van der Wal

Ook kleinere oogst Elstar-appels in Duitsland

Voor Duitsland voorziet Peeters ook een veel kleinere oogst: rond de 60%. De situatie in Noord-Duitsland is wel wat gunstiger door wat minder beurtjarigheid en minder nachtvorstschade dan in Midden- en Zuid-Duitsland.

Nederland en Duitsland zijn samen de twee grote Elstar-landen in Europa. Van het Europese aanbod aan appels is maar 3% Elstar. In Nederland is het ras met een aandeel van circa 40% een hoofdras en ook in Duitsland heeft Elstar een aandeel van circa 20%.

Ook kleiner areaal Elstar

Een Nederlandse oogst van 75.000 ton Elstar zou uniek zijn. Alleen in 2017 was de oogst van Elstar met 95.000 ton onder 100.000 ton. Niet alleen de teeltomstandigheden en tegenvallende bloei spelen een rol bij de lage verwachtingen. Het areaal van 2.852 hectare Elstar in 2019 ligt ver onder het areaal eind jaren negentig (5.000 hectare). In dezelfde periode steeg het areaal Elstar in Duitsland wel, waardoor de exportmogelijkheden van Elstar naar Duitsland kleiner werden.

Betere meerprijs nodig om productverlies te compenseren

In de afgelopen jaren is een veel beter evenwicht tussen het binnenlandse aanbod en de binnenlandse vraag. Elstar is op die binnenlandse markt nog steeds het meest verkochte appelras. Dit biedt voldoende perspectief op goede prijzen in een jaar met een kleine oogst. “En de vraag is altijd in hoeverre de te realiseren hoge consumentenprijs ook daadwerkelijk bij de teler komt.”

Een jaar met betere prijzen is volgens Peeters ook hard nodig. “In de afgelopen vijf jaar was Elstar op 2017 na in de meeste jaren gewoon verliesgevend.” Met een halve oogst heb je wel een behoorlijke meerprijs nodig om het productieverlies te compenseren.

Bewaarbaarheid speelt een rol

Jacco van Kessel van fruitteelt- en handelsbedrijf Van Kessel Fruit BV in Velddriel verwacht op zijn eigen teeltbedrijf duidelijk meer dan een halve oogst aan Elstar. Van Kessel vindt het nog te vroeg om over de markt en prijzen uitspraken te gaan doen. Het is nu ook de klaagtijd waarin fruittelers altijd minder verwachten, terwijl de oogst altijd groter uitvalt.

Wel beaamt hij direct dat de landelijke oogst aan Elstar duidelijk kleiner gaat uitvallen. Maar een wisselende dracht geeft ook gewoonlijk minder goed bewaarbare appels van grovere maten met ook gevolgen voor de afzet.

‘Volume zegt ook niet alles’

Ook Zweer van Aalsburg van Koninklijke Fruitmasters benadrukt dat eind mei nog veel te vroeg is om over markt en prijzen te filosoferen. Hij hoort wisselende geluiden over de oogstverwachting. Na de rui in juni gaat Fruitmasters met de oogstverwachting aan de slag.

“Zo ga je bij een grote oogst meer acties inplannen dan in jaren met een kleine oogst”, licht hij als mogelijke vervolgactie toe. “Het volume zegt ook niet alles. Dit seizoen was er veel meer Elstar dan het seizoen ervoor, maar door een veel betere kwaliteit kun je in plaats van mei al te stoppen nu nog een tijdje door. Dat maakt ook veel uit.”