Om risico’s voor telers weg te nemen bij het verder snijden in het middelengebruik zijn verschillende instrumenten. Een daarvan zou een extra polis zijn in de Brede weersverzekering die oogstverlies door minder middelen te gebruiken dekt.
Dat blijkt uit een haalbaarheidsonderzoek van bureau Biodiversity in Business in opdracht van het ministerie van LVVN. Verschillende instrumenten kunnen risico’s verminderen. Zo kan een coöperatie minder product naar zijn afnemer in contract vastleggen en juist meer op de vrije markt om zo zelf oogstverlies op te vangen als telers minder spuiten. Opvallend: de onderzoekers zien ook kansen voor een verzekering die inkopende supermarkten sluiten op kwaliteit van groenten en fruit. Dat werken ze echter niet uit.
Telers nemen meer risico bij verzekering
De mogelijkheid van een groene verzekering voor telers werken de onderzoekers wel verder uit. Dat is de opdracht van het ministerie. De Brede weersverzekering is een goed bestaand instrument om zo’n polis te onderzoeken, stellen zij. Eerst zou moeten worden bepaald tegen welke ziekten of plagen zo’n verzekering kan worden gebouwd en hoeveel telers nodig zijn om de polis aantrekkelijk te laten werken. Een overheidssubsidie hoort daarbij. De onderzoekers denken dat het telers zou aanzetten meer risico’s te nemen in hun middelengebruik. Ze adviseren zo’n groene verzekering verder uit te werken.
Ook signaleren de onderzoekers een mogelijk andere verzekering voor loonwerkers en teeltadviseurs. Deze hanteren altijd een marge in hun toepassing of advies over middelen aan telers om te voorkomen dat ze aansprakelijk worden gesteld. Het middelengebruik kan daarmee omlaag als deze doelgroep scherpere adviezen durft te geven als ze daarvoor een verzekering kunnen afsluiten.
Risicobeleving en vakkennis
Daarbij klinkt ook vaak een relativerende toon over middelengebruik. Zo citeert het onderzoek een adviseur: “Het probleem is de risicobeleving. Ik zeg altijd tegen telers, je kunt beter een borrel nemen dan spuiten. Je doet het voor de goede nachtrust.”
Ook houdt de toepassing van middelen verband met vakkennis. Zo noteren de onderzoekers de volgende quote: “Als mensen niet weten wat ze moeten zien, hebben ze geen gevoel van controle. En dan gaan ze voor de zekerheid toch vasthouden aan het spuiten volgens een plan.”
Het idee van een financieel vangnet voor telers die scherper sturen op middelengebruik is opgenomen in zowel het Omschakelprogramma Duurzame Landbouw van het toenmalige ministerie van LNV als in het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030.