‘Extra investeren in beregening, kappen en netten’

De nieuwbakken fruitteler Wemke van den Berg uit Beusichem (Gld.) dacht deze zomer een handelsbedrijfje te integreren in zijn teeltbedrijf. Maar door de droogte en hitte moest hij plots alle zeilen bijzetten op het land. Verschillende oude pompen van collega’s en kennissen werden opgeduikeld om de jarenlang niet gebruikte druppelslangen in de boomgaard tot leven te wekken. Er sneuvelden meerdere pompen voordat het systeem draaide.

Ook een oud beregeningskanon met buizensysteem werd wekenlang ingezet om het perceel Conference in omschakeling naar biologische teelt te koelen en te beregenen. Dit alles op het nieuwe biologische fruitteeltbedrijf Lindegaard in Beusichem dat Wemke runt met zijn partner Jacqueline de Danschutter.

_{Lees verder onder de foto.}

Wemke van den Berg en Jacqueline Danschutter van Fruitbedrijf De Lindegaard in Beusichem (Gld.). – Foto: Ton Kastermans

Installatie loont

Ondanks de financieel lastige opstartfase van het bedrijf heeft Van den Berg een offerte klaar voor het aanleggen van een beregeningsinstallatie voor de peren. “Naast het voorkomen van droogteschade weegt ook het voorkomen van vorstschade aan bloesems mee bij het investeren in zo’n systeem. Daar hadden we in 2017 een forse tegenvaller mee. De druppelslangen zijn wel hersteld, waardoor bij de stam vocht kan worden toegediend, maar het vorstrisico is voor ons jonge bedrijf gewoon te groot.”

Het tijdelijke woonhuis in de nieuwe fruitschuur staat naast een perceel pruimen die voorheen via The Greenery als Lazoet werden afgezet. Van den Berg zetelt namelijk op een buitenperceel van een gestopte teler uit Beusichem. De pruimen gaan onder de naam ‘Beusichemse Blauwe’ nu weg naar winkels en weekmarkt.
_{Lees verder onder het Facebookbericht.}

Kilo’s verloren

De druppelslangen liggen sinds de overname niet op de grond maar aan de stammen opgeknoopt. Bij de biologische teler wordt veel gemaaid onder de boom en minder gespoten. Vocht was bij de pruimen niet het grootste probleem, maar toch was er aan de vruchtmaat van de pruimen af te lezen dat het gewas stress had. Kleine maten pruimen, die in het eigen afzetkanaal nog wel werden afgezet. Andere pruimentelers verloren afzet vanwege de te kleine maat. “Pruimen van dit ras hebben een grove maat, zodat de schade bij ons beperkt bleef tot minder kilo’s.”

De uitval pruimen bedroeg 40 tot 45% dit jaar

De droogte bracht een verlichting van de luizendruk, maar de pruimenmot was nauwelijks beheersbaar. “Ik denk dat de feromoondraden die we ophingen (om de voortplanting te verstoren, red.) door de sterke zonkracht sneller uitgewerkt waren. We zoeken dat nog uit met de voorlichting, maar de uitval pruimen bedroeg 40 tot 45% dit jaar.” Gelukkig was de druk van de zeer gevreesde Suzuki fruitvlieg lager. De afrijping viel precies tussen twee generaties.

Kappen en netten

Op de investeringslijst van Lindegaard staan ook kappen en netten voor zijn kersen. Helemaal risicoloos is dat niet. Dit jaar bleek bij andere telers een nadeel van dit systeem, weet hij. Het fijne gaas zorgde voor een microklimaat dat door de zonkracht en hoge temperatuur zo extreem werd dat gelucht moest worden met dramatische gevolgen. De Suzuki-fruitvlieg werd zo toch binnengelaten.

Investeringen in kappen en netten moet de teler uit eigen zak betalen. Europese GMO-subsidie blijft buiten bereik. Van den Berg wil zijn eigen afzet in handen houden. Lid worden van een telersvereniging is dan geen optie, omdat dit niet past met de stringente EU-subsidievoorwaarden dat telers zich niet met afzet mogen bemoeien.

Van den Berg onderscheidt zich met een zeer breed assortiment. Daarmee kan hij goed de markt op. Bij de verschillende biologische winkels levert hij tot kerst minimaal 10 speciale appelrassen met bijvoorbeeld vroeg in de zomer al het oude ras Zigeunerin. Op de markt in Amsterdam liggen in juni 10 tot 12 pruimenrassen, waaronder dus zijn eigen Beusichemse Blauwe.
_{Lees verder onder het Facebookbericht.}

Groei naar 17 hectare

Lindegaard maakte een indrukwekkende groei door. Na 3 jaar pacht hij op verschillende locaties in totaal 8 hectare fruit en zet van nog eens 9 hectare, dat voornamelijk particuliere hoogstamboomgaarden zijn, het fruit af. Het handelsbedrijf heeft een heel breed bioassortiment met fruit, groente of oude soorten als mispel. In Zoelen pacht Van den Berg 3 hectare hoogstamboomgaard dat doorgaat als de mooiste boomgaard van de Betuwe.

Veelal zijn het percelen die zijn geplant in de jaren 90 met regelingen van de provincie. Zijn jongste uitbreiding komt van percelen van nieuwe bewoners van woonboerderijen in de regio. Ze zoeken een bestemming voor de fruitpercelen van soms een hectare of meer en willen dat biologisch doen.

Pacht overnemen van stoppers

De snelle groei van zijn bedrijf valt hem dus ook een beetje in de schoot. Hij neemt pacht over van telers die stoppen en ook het handelsbedrijf had geen opvolger. Piet van der Woerd, de oud-teler in Beusichem, helpt Van den Berg waar hij kan met zijn netwerk. “Hij heeft ons een beetje geadopteerd. Toen we het eerste jaar zoveel luizendruk hadden in zijn oude pruimenperceel sliep hij nachten niet.”

Amsterdamse weekmarkt

De afzet in eigen hand nemen was de voorwaarde voor de oud-ingenieur om zijn baan op te zeggen en vol in de teelt en handel te stappen. Een route die zijn vader, 1 van de eerste Nederlandse biologische fruittelers Willem van den Berg, ook volgde. De eigen oogst rechtstreeks verkopen op de Biologische Noordermarkt Amsterdam. Nu staat Wemke daar wekelijks met zijn Lindegaard-fruit.

_{Lees verder onder het Facebookbericht.}

Onbegrepen peren

Schaalvergroting en de afzet in eigen hand nemen. Dat waren de 2 opdrachten in de opstartfase. Dat de handel weerbarstig is, blijkt ook. Je kunt ook klanten kwijtraken als bijvoorbeeld een groente- en fruithandel een winkel opkoopt en zelf gaat beleveren. Soms moet het biologische fruit als gangbaar naar de exportmarkt. Zo zijn de peren Beurré Alexander Lucas moeilijk te verkopen in het biologische kanaal. De peer met een harde appelbite wordt niet begrepen. Reden waarom hij wekelijks proeverijen belegt. “Toch blijft dat een moeilijk verhaal en zullen we vrees ik deze winter 2 rijen gaan rooien.”

Vervanging zoete rassen

Zo zijn de eerste jaren als zelfstandige teler een uitdaging gebleken in zowel teelt als handel. Hoogstamfruit is beurtjaargevoelig en niet alle plantingen in de jaren 90 zijn even geliefd op de huidige afzetmarkt. Zo zal Van den Berg op zijn mooiste boomgaard van de Betuwe een paar rijen zoete rassen gaan vervangen. Niet door te rooien, maar door een nieuw ras te enten op de bestaande boom. Zo kneedt hij zijn bedrijf de komende jaren als specialist én brede leverancier op de biologische groente en fruitmarkt.