Europese Commissie: Nederlands GLB-plan niet goed genoeg

Brussel wil meer en duidelijk meetbare doelen van het Nederlands landbouwbeleid zien.

De Europese Commissie is er niet gerust op dat het Nationaal Programma Landelijk gebied (aanpak stikstof, klimaat, water en bodem) doet wat het moet doen. In een brief aan de Nederlandse regering stelt de Europese Commissie dat de Nederlandse uitwerking in het Nationaal Strategisch Plan elementen mist, delen incompleet zijn, of niet met elkaar in lijn.

De Europese Commissie uit ‘serieuze zorgen over de consistentie tussen de vastgestelde doelen en de interventiestrategie’. Nederland moet het plan ‘aanmerkelijk verbeteren door uit te leggen hoe en in welke mate de geplande ingrepen tegemoetkomen aan de doelen en behoeften’. Het moet onder andere duidelijker worden hoe de resultaten worden vastgelegd en in welke mate het uitgetrokken geld daaraan bijdraagt.

Kennisgebaseerde landbouw

Het Nederlandse beleid is gericht op een kennisgebaseerde landbouw, wat de Europese Commissie toejuicht. De commissie stelt wel dat in het licht van de Russische invasie van Oekraïne Nederland ook moet overwegen beleid te voeren om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en de invoer van eiwitgrondstoffen te verminderen.

Dat Nederland € 35 miljard beschikbaar heeft voor klimaatmaatregelen en € 25 miljard voor het Nationaal Plan Landelijk Gebied, juicht de Europese Commissie op zich toe. Brussel heeft ook waardering voor het overhevelen van een omvangrijk budget (oplopend tot € 215 miljoen in 2027) van de inkomenssteun naar de plattelandsontwikkeling.

Landbouwminister Henk Staghouwer zegt in een eerste reactie dat de rode draad in de opmerkingen uit Brussel is dat de Europese Commissie om meer informatie vraagt. Dat is volgens hem logisch, omdat het nauwelijks mogelijk is geweest elementen van het coalitieakkoord in het Nationaal Strategisch Plan te verwerken.

Staghouwer: beleid uitvoerbaar houden

Als het gaat om meer en duidelijke meetbare doelen, zegt Staghouwer dat het vastleggen en meten van meer doelen meer duidelijkheid zal geven, maar ook meer werk kost en de uitvoering ingewikkelder maakt. Hij wil het beleid uitvoerbaar houden en zo eenvoudig mogelijk. Met meer streefcijfers wordt het beleid niet per se beter, zegt hij. Het kost alleen meer tijd om te meten of alle doelen worden gehaald.

“Het toepassen van meer streefcijfers zal aantonen dat onze voorgestelde maatregelen vrijwel altijd aan meer doelen bijdragen, maar zal de uitvoering en verantwoording ook complexer maken”, aldus Staghouwer, die over zijn reactie aan de Europese Commissie nog overleg wil voeren met de provincies en waterschappen en de maatschappelijke begeleidingsgroep (banken, levensmiddelenindustrie, agrofoodsector, natuur-, milieu- en dierenorganisaties en landbouworganisaties).