EU verplicht draaiboek voor bestrijding plantenziekten

Lidstaten in de EU zijn vanaf 2019 verplicht draaiboeken op te stellen om quarantaineziekten bij planten te bestrijden.

De monitoring van planten op ziekten wordt uitgebreid. En de EU gaat uitbraken van quarantaineziekten nadrukkelijk communiceren met het grote publiek.

Brussel gaat zich veel meer bemoeien met plantgezondheid, was de boodschap van Harry Arijs vrijdag op de jaarvergadering van Europatat in Antwerpen. Arijs is adjunct-directeur bij DG Sante, dat zich bezig houdt met onder andere plantgezondheid.

‘Huidige regels voldoen niet meer’

Op 14 december 2019 wordt een nieuwe verordening van kracht voor plantgezondheid, die in 2016 is goedgekeurd door het Europees Parlement en de ministerraad. De huidige regels voldoen niet meer, zegt Arijs. “Het internationale verkeer van mensen en goederen is toegenomen. Dat vergroot het risico op de insleep van ongewenste ziektekiemen. Dat kan desastreuze gevolgen hebben, zoals we de laatste jaren hebben gezien bij ziekten in olijfbomen, dennenbomen en palmen. De epitrix-kever is zeer schadelijk voor aardappelen en zit al twee jaar in Spanje en Portugal. Bovendien verplaatsen ziektekiemen zich noordwaarts door de opwarming van de aarde.”

Draaiboeken en monitoringsprogramma‘s

Er veranderen een aantal dingen in 2019 in de verordening voor plantgezondheid, zegt Arijs. “Lidstaten moeten verplicht draaiboeken opstellen voor de bestrijding van quarantaine-organismen bij planten en ze moeten oefenen met die draaiboeken. Lidstaten worden ook verplicht monitoringsprogramma’s te gebruiken voor het opsporen van quarantaineziekten. Brussel gaat de monitoring voor de helft betalen. We trekken daar € 15 miljoen per jaar voor uit. Brussel gaat ook EU-referentielaboratoria aanwijzen om besmettingen vast te stellen. Verder gaat de EU publiekelijk bekendmaken waar besmettingen zijn vastgesteld. Landen kunnen eigen ziektestatussen blijven handhaven in de nieuwe verordening. Dat geldt bijvoorbeeld al voor Finland, dat vrij is van aardappelmoeheid.”

Prioriteitenlijst opgesteld

Brussel heeft nu 250 ziektekiemen voor planten beoordeeld als een quarantaine-organisme. Dan is bestrijding verplicht. Nieuw is dat hier een prioriteitenlijst voor wordt opgesteld, zegt Arijs. “Die is nog niet klaar. Hoe hoger de ziekte op de lijst, des te strenger de regels voor monitoring en bestrijding.”

Brussel heeft nog geen besluit genomen over de eisen voor geïmporteerde producten, zegt Arijs. “Dit gaat nog veel discussie opleveren. Voor reizigers gaat wel gelden dat ze geen enkele plant meer mogen meenemen uit een land buiten de EU, zelfs geen aardappel of appel. Australië en de VS kennen deze regel al.”